Mijn twee moeders

Mijn twee moeders schetst op toegankelijke en bondige wijze een groot deel van het leven van Stefan Skotnicki. Het jaar 1938 is het startpunt van dit boek. Stefan woont samen met zijn ouders en hun kindermeisje in Łódź. De ongerustheid over de anti-joodse wetten in Duitsland begint te groeien.

Wanneer in 1942 de vervolging van joden toeneemt en de wetten steeds strenger worden, nemen de ouders van Stefan de moedige beslissing om hem samen met hun kindermeisje Zosia te laten vluchten.

Door middel van korte beschrijvingen worden de oorlogsjaren doorlopen, alsook komen de mijlpalen in zijn volwassen leven aan bod. Dat gaat van studeren aan de Medische Academie tot zijn huwelijk en het vaderschap. Nadat hij al heel wat verwezenlijkt heeft in zijn professionele carrière, worden joden steeds meer geviseerd en maken veel Poolse joden de keuze om te emigreren.

Wanneer ook Stefans contract niet meer verlengd wordt en hij steeds meer discriminatie ondervindt, weet hij zijn echtgenote te overhalen om ook de stap tot emigratie te zetten. Het laatste jaar dat beschreven wordt, eindigt met een hartverscheurende gebeurtenis.

Hoe dun het boekje ook is, de sterke band tussen Zosia en Stefan komt heel duidelijk naar voren. Zosia vormt de rode draad doorheen het boek en het leven van Stefan. Soms wat meer op de achtergrond, maar altijd klaar voor hem. Dat ze haar eigen leven voor zijn veiligheid riskeerde, getuigt van onbeschrijfelijk veel moed.

Het enige jammere vond ik dat de beschrijvingen soms te beknopt waren. In 1948 is er bijvoorbeeld een gebeurtenis waarover ik graag meer had gelezen. In dat jaar bezoekt het gezin van Stefan Auschwitz omdat zijn vader daar gevangen zat. Natuurlijk was hij nog jong op dat moment, maar het leek me erg interessant om te weten welke indruk dat bezoek achterliet en/of hoe hij daar later op terugkeek.

Ondanks het feit dat zijn bewogen levensverhaal voor mij wat uitgebreider neergeschreven mocht worden, heeft het me zeker geraakt. De blijvende impact van de oorlog, maar vooral ook de schrijnende realiteit dat hij tot tweemaal toe moest vluchten omwille van antisemitisme zijn me bijgebleven. Daarom blijf ik dergelijke getuigenissen ook in 2025 nog steeds zo belangrijk vinden.

Dankjewel aan VBK België en Alfabet Uitgevers voor het recensie-exemplaar!