Martelaarsboek.docx

‘Een actieve verslaving is een algoritme, een vermorzelende eentonigheid. Het verhaal is wat erna komt.’ – Cyrus Shams

Ik moet toegeven dat ik nog nooit eerder zo’n soort boek heb gelezen. Familie, identiteit en de dood spelen een grote rol in het verhaal. Je zou verwachten dat het daardoor een zwaar en duister boek zou zijn, maar Akbar schrijft luchtig afgewisseld met humor.

De hoofdpersoon, Cyrus, werd geboren in Teheran, Iran. Vrij kort daarna overlijdt zijn moeder in een vliegtuigongeluk (Iran Vlucht 655, waargebeurd), veroorzaakt door een Amerikaanse luchtraket. Samen met zijn vader verhuizen ze naar Amerika: een clean slate. Zijn vader werkt hard om zijn zoon te onderhouden en overlijdt nadat Cyrus gestart is met zijn studie. Langzaamaan nemen drank en drugs Cyrus’ leven over. Wanneer we Cyrus in het heden ontmoeten, heeft hij de drank opgegeven en is hij vooral bezig met het nadenken over schrijven en het niet doen.

Wat Cyrus eigenlijk wil, is sterven. Maar niet zomaar. Nee, het moet geoorloofd zijn. Zijn dood moet een reden hebben, het waard zijn. Door het gehele boek heen lezen we stukken uit zijn Martelarenboek.docx. Cyrus wil het ultieme martelaarschap bereiken. Volgens hem zit dat in de Iraanse aard.

Zo komt hij in contact met de Iraanse kunstenares Orkideh. In het Brooklyn Museum in New York voert zij haar performance op genaamd Death-Speak. Orkideh lijdt aan kanker en heeft besloten haar laatste dagen in het museum te slijten. Bezoekers kunnen met haar in gesprek, ze is een open boek. Cyrus vliegt naar New York om het gesprek over de dood aan te gaan, maar in plaats daarvan leert hij meer over het leven – zijn leven, om precies te zijn.

Er zitten twee plot twists in het boek, één verwachtte ik, de andere niet. Ik zal ze niet verklappen, maar het is absoluut een reden om dit boek te gaan lezen. Je voelt dat Cyrus in een lastig pakket zit en hetzelfde is waar voor zijn vader, oom en moeder. In afwisselende hoofdstukken krijg je ook hun perspectief mee. Ik was vooral onder de indruk van het verhaal van zijn oom. Tijdens de oorlog tussen Iran en Irak had zijn oom een bijzondere baan in het leger: dat van the Angel of Death, waarbij hij elke avond na het bloedvergieten in een lang zwart gewaad met een lantaarn op een paard stapte en door de gewonden reed. De gevallenen moesten het idee hebben een engel te zijn, om hen waardig te laten sterven.

Je zou het martelaar zijn als de rode lijn in het verhaal kunnen zien, waarbij iedereen in Cyrus’ familie een waardige dood tegemoet gaat. Volgens Cyrus was zijn moeders dood zinloos. Het verschil tussen 290 en 289 doden. De vraag is natuurlijk: wanneer is iemands dood zinvol?

Dank aan Uitgeverij Pluim voor het recensie-exemplaar!