Casanova, ontsnappingskunstenaar

Casanova (1725-1798) is geboren in Venetië als zoon van een actrice en een violist. Hij studeert in Padua aan het seminarie om priester te worden, maar wordt wegens wangedrag verwijderd. Terug in Venetië komt hij aan de kost als violist en oplichter. Hij ontvlucht zijn geboortestad uit vrees voor arrestatie, het begin van een nomadisch leven kriskras door Europa. Hij reist door Italië, Spanje, Engeland, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Rusland. Waar hij ook komt, hij blijft nooit. Schulden achtervolgen hem en de welwillendheid van zijn relaties slaat soms om. Toch krijg je de indruk dat hij vooral zélf het avontuur zoekt.

Casanova is synoniem voor verleider en in zijn autobiografie beschrijft hij talloze avontuurtjes. In de liefde is hij van alle markten thuis. Praktisch als hij is, vindt hij altijd wel een oplossing. Als hij van een vriendin af wil, activeert hij zijn netwerk en maakt een vriend gelukkig. Als hij syfilis oploopt, geneest hij zichzelf met een kwikkuur.

Toch is hij niet alleen een playboy, maar ook een man met verstand. Steeds weet hij door te dringen tot de betere kringen. Zijn kracht is zijn taalgebruik: hij is charmant, treft de juiste toon en kan over alles meepraten. Casanova bedriegt zonder scrupules wie bijgelovig, dom of naïef is. Hij bedriegt rijken met occulte trucs. Hij plant zijn avontuurtjes en optimaliseert zijn genot met fijne soupers. Hij is gek op gokken, wint en verliest fortuinen, toch houdt hij het hoofd koel. Bij zijn terugkeer in Venetië wacht hem arrestatie, maar hij weet spectaculair te ontsnappen uit de Piombi, de gevangenis met loden dakplaten.

Casanova is geen man van de reflectie, hij twijfelt zelden. Zijn autobiografie vertelt over een avontuurlijk, kleurrijk leven en geeft een fantastisch tijdsbeeld van de 18de-eeuwse Verlichting. De vertaling van Theo Kars is helder en vlot leesbaar. Arthur Japin maakte een selectie met focus op Venetië, voor wie de volledige autobiografie te veel van het goede is. Casanova is in zijn roman ‘Een schitterend gebrek’ de geliefde van de hoofdpersoon Lucia.