Bevlogen

Eerste reactie: wát een pil! Gé Vaartjes deed ruim twintig jaar over de vervaardiging, dus logisch dat je dan niet met een werkje van een bladzijde of 200 kunt komen. In deze ruim 800 pagina's (waarin, als -bijna- enige kritiek helaas een leeslint ontbreekt) vind je een proloog, een uitgebreide chronologische biografie, een bondige epiloog, een notenregister met enkele duizenden notities, een ruime bibliografie en als afsluiting een personenregister waarin zo ongeveer de halve Nederlandse bevolking vermeld wordt – maar ik niet…
Voor iemand van míjn generatie en achtergrond (geboren in 1954 in een katholiek gezin) wordt in dit boek ook een soort historische weergave van mijn jeugd gegeven; GB was beroemd en veelbetekenend in het Nederland van de jaren ’50 en ’60, erudiet, welbespraakt, vlijmscherp waar nodig, empathisch bij gelegenheid, gezegend met de gave van humor en ad rem reageren. Iedereen kende hem en had ontzag voor zijn mening, of in ieder geval voor de wijze waarop hij zijn mening formuleerde. Iedereen luisterde naar hem op de radio, las zijn columns en volgde hem op die éne televisiezender. Iedereen kende Erik, Pieter Bas en Pa Pinkelman. Ook had iedereen een mening, en natuurlijk ook een oordeel over GB. Iedereen had ook met hem te doen na zijn ontberingen op Rottumerplaat, meelevend of misprijzend… maar hem echt als méns kennen, nee.
Daarin is dankzij dit boek verandering gekomen. Een deel van mijn veronderstellingen blijkt waarheid, maar veel van wat hem dreef en stuurde heb ik nu pas doorgekregen. Wat een bijzonder moeilijk mens was GB – dat dacht ik al, maar het blijkt nóg erger. Wat een nare man, die dan ook weer bij tijden uiterst meelevend was. Wat een seksist, die tegelijk ook onderdanig aan de vrouw was. Wat een romanticus, die óók een botterik kon zijn. Wat een geldbelust persoon die tegelijk zeer ruimhartig was. Een zeer conservatief denkend mens die wel open stond voor gemotiveerde wijzigingen. Een oerkatholiek geplaagd door vele godsdienstige twijfels. Tevens een uiterst narcistische verlegen egocentrische onderdanige man.
Gé Vaartjes heeft de tijd genomen om een zorgvuldige levensloop van GB op te schrijven; ik weet dat die nog 6 maanden later verscheen dan oorspronkelijk de bedoeling was, omdat hij alsnog de beschikking over een groot aantal door GB aan verschillende geliefde dames geschreven brieven kreeg, waardoor hij nogal wat aanpassingen moest aanbrengen. Maar het resultaat is alleszins en zéér de moeite waard. Nu alleen dat leeslint nog…

PS: nog één kleine correctie, omdat ik het niet kan laten: op pag 658 wordt over de Olympische Winterspelen van 1968 in Mexico geschreven....was toch écht in de zomer hoor