Inktzwart

Hoeveel Nederlanders kennen de geschiedenis van Finland tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog in? Niet veel waarschijnlijk. De woensdagclub van Kjell Westö geeft een inkijkje. Interessant, maar vrolijk word je er niet van.

1938. Claes Thune is jurist en heeft een eigen kantoor. Zijn vrouw heeft hem verlaten voor zijn beste vriend en ze publiceert tot overmaat van ramp nu tenenkrommend erotisch proza over de periode dat ze vreemdging. Thune voelt zich eenzaam. Met zijn oude vrienden vormt hij de Woensdagclub. Ze drinken veel en praten over politiek, de opkomst van Hitler uiteraard. De oude vriend die nu een relatie heeft met zijn vrouw laat hij ook weer toe in de club.

Wanneer het gezelschap bijeenkomt op het kantoor van Thune, hoort zijn nieuwe secretaresse, mevrouw Wiik, een stem die ze nooit meer had willen horen. Ze noemt deze man de generaal. Hij heeft haar herhaaldelijk verkracht toen ze in een strafkamp zat vlak na de Eerste Wereldoorlog. Het is een van de vrienden van Thune maar we weten niet wie. De man herkent haar niet en begint haar het hof te maken als een gentleman. De auteur doet zijn best de lezer een bepaalde man uit de club te laten verdenken. Hij doet iets medisch, heeft een verloofde, maakt het dan uit met haar… Nu heb ik het! denk je. Maar op het einde blijkt het toch iemand anders te zijn. Een wat goedkoop verkeerd beentje.

Ook Mevrouw Wiik is eenzaam. De man met wie ze na het kamp trouwde is jaren geleden al de deur uitgelopen en spoorloos verdwenen. In haar zit ‘Miljameisje’ – ontstaan door het oorlogstrauma - maar dat is geen prettig gezelschap. Overigens maakt dit het verhaal moeilijk te begrijpen in het begin. Ze wordt afwisselend Mevrouw Wiik, Matilda en Miljameisje genoemd. Het is niet makkelijk erin te komen.

Voor de hand ligt een lovestory tussen de jurist en zijn secretaresse. Maar die verwachting wordt niet ingelost. Mevrouw Wiik spreekt met haar verkrachter af, maar heeft daar zo haar eigen plan mee. (Wat is dan eigenlijk nog de rol van het karakter Thune? Had hij niet net zo goed kunnen worden geschrapt?)

Aanvankelijk lijkt het allemaal heel spannend te worden. Toch pakt het verhaal niet. Vooral omdat er heel veel verteld wordt in plaats van dat je het meebeleeft als lezer. Tussen neus en lippen door wordt bijvoorbeeld medegedeeld dat Thune in elkaar is geslagen. Eh.. wat?! When did that happen? O, drie dagen geleden. Het was spannender geweest om dat in real time mee te krijgen. En zo zijn er nog talloze voorbeelden van plompverloren meldingen.

Het boek, dat sowieso al over een inktzwarte periode gaat, loopt heel slecht af. Er had meer hoop en liefde in gemogen. Het is nu onduidelijk waarom je hier als lezer een paar uur van je leven aan zou besteden. Het is vooral een plotgedreven boek waarin de karakters, die toch echt genoeg voer voor psychologen met zich meedragen, oppervlakkig blijven.