Mijmeringen over de Catalaanse keuken
Josep Pla i Casadevall was een Catalaanse journalist en schrijver die leefde van 1897 tot 1981. Wat wij aten is de in 2014 gepubliceerde vertaling van het in 1972 in het Catalaans verschenen boek El que hem menjat. Joseph Pla was 74 toen hij zijn culinaire columns op verzoek van zijn uitgever optekende. Hij beschrijft daarin de Catalaanse keuken en eetgewoonten, hoofdzakelijk die van de streek waar hij geboren en getogen is, de Empordià. Pla was een conservatieve man, die niet hield van stylistsiche hoogstandjes. Een schrijver moet zich helder en ingetogen uitdrukken. Misschien moest een geschreven stuk voor Pla wel zo zijn als hoe hij de Catalaanse keuken omschrijft "bescheiden, klein, eentonig van mijn part met aantrekkelijke en minder aantrekkelijke kanten" (p.7).
Het boek telt maar liefst 501 bladzijden gevuld met korte columns over onderdelen van de Catalaanse keuken: Het aperatief; stoofschotels; wild; grillen; eieren; geroosterde sardienen; mayonaise en aioli; romeso etc. Onder elke titel mijmert Pla er zo'n 6 bladzijden onverstoord op los. Dat doet hij soms met humor (getuige de passage over vis op pagina 225-226), soms met geestdrift, en veelal met een mengeling van stelligheid en norsheid.
Zo nu en dan krijg je het gevoel dat je in een halfduistere bejaardenflat naar een knorrige opa luistert, die willekeurige (culinaire) herinneringen ophaalt en die aanvult met behoudende en nostalgische opmerkingen. Zou hij het merken als ik wegga, of zou hij gewoon doorpraten? Bij Joseph Pla, vermoeden we dat laatste. Eventjes is zijn gezellige gemopper onderhoudend en neem je opmerkingen als "Vrouwen behoren tot het meest onwrikbare en statische element van de maatschappij." (p.22) met een korrel zout. Maar na een stuk of vijftien columns, begin je je wel stilletjes af te vragen waarom je naar deze man moet luisteren. Pla bekommert zich niet om zijn lezer. Hij is een gastheer die zijn bezoek is vergeten. De gasten werden slechts uitgenodigd als aanleiding voor een monoloog.
De kennis van zaken van Pla is hoe dan ook verbazingwekkend, zeker gezien het gegeven dat hij in de introductie van het boek opbiecht dat hij nooit één gerecht heeft bereid, van recepten geen flauw benul heeft en eten als "noodzakelijk kwaad" ziet. (p.10) Het is interessant te lezen dat Pla zich in 1972 al beklaagt over de industrialisering van de voedselproductie -een klacht die ons inmiddels zo bekend in de oren klinkt- en de opkomende behoeft van mensen om 'exotisch' te eten. Iets wat Pla -u kent hem inmiddels al een beetje- nogal tegen staat.
"Mijn vermogen tot voedselinname is altijd gering geweest.", zegt Pla aan het begin van zijn boek. (p.10) Hij houdt er niet van zwaar te eten of veel te eten. (Pla was daarentegen een enthousiast whiskeydrinker en roker!) Ironisch genoeg krijg je als lezer veel te veel voorgeschoteld. De portie columns had minstens gehalveerd kunnen worden en dan hadden we er zeer zeker genoeg aan gehad.
In zijn huidige vorm is het aan te bevelen het boek ergens neer te leggen en er zo nu en dan een column uit te lezen. In de wachtkamer van een dietistenpraktijk, bijvoorbeeld, in uw zomerhuis, of -voor de minder bedeelden onder ons- op het toilet. Wat ik bedoel te zeggen is natuurlijk: Ga zo nu en dan kort bij opa op bezoek. Dan blijft het gezellig en onderhoudend.
Tot slot moet worden toegevoegd dat de uitgave door Menken Kasander & Wigman Uitgevers bijzonder verzorgd is. Boven elke klassiek opgemaakte column prijkt een kleine illustratie van Yvette van Boven. Dat vindt opa stiekem vast wel leuk.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van potaatoo.com
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
