Hoe waarheid en verbeelding door elkaar lopen
De in 1945 geboren Franse schrijver Patrick Modiano, die in 2014 de Nobelprijs voor de literatuur in de wacht sleepte, schrijft al sinds 1968 en werd in 1978 onderscheiden met de Prix Goncourt. Modiano's romans zijn naar het verleden gericht, nooit naar de toekomst. De oorlog, de bezettingstijd en de holocaust zijn vaste modianeske thema's.
Hoewel hij in 1945 geboren werd is het voor Modiano alsof hij iedere dag de bezetting van Parijs aan den lijve heeft ondervonden en ieder detail, hoe imaginair ook, uit dat verschrikkelijke verleden heeft geïncorporeerd. Zijn zoektocht naar het verleden leidt nooit tot duidelijkheid. Het verleden geeft zich niet bloot: het blijft bij raden, veronderstellen, suggereren, invoelen. Karakteristiek bij hem is dat zijn hoofdpersonen net als hij met dofglazige ogen blijven terugkijken op een periode in hun leven waarin ze zoekende waren en mensen leerden kennen die gedurende een bepaalde tijd heel belangrijk voor hen werden.
Als je Nachtronde van Modiano begint te lezen word je meteen met bruut geweld binnen in een soort duivelse rondedans meegezogen met bizarre en macabere personages op de achtergrond. Van het verhaal zelf valt er in eerste oogopslag weinig te begrijpen. Wie is wie? Wat gebeurt er? Waar zijn we? Je wordt volledig aan je lot overgelaten. Maar als je verder leest word je al dan niet snakkend naar meer adem meegesleurd door een wervelwind van woorden die niet sterven en dus ook niet stoppen. Een jonge man in Parijs wordt als lokmiddel gebruikt door zowel de Franse Gestapo en door het verzet. Hij moet als geheimagent spelen voor beide fronten. Deze persoon moet gewoon doen wat hij denkt dat voor hem een juiste beslissing kan zijn. Hij is een informant, een verrader met niet genoeg ruggengraat van een held. Hij is te snel afgeleid om een echte schurk zijn. Hij kent al zijn zwakheden, zijn misselijkheid en ten slotte zijn totale willoosheid om weerstand te bieden tegen de poging van een andere linie om hem binnen te ronselen. Deze roman is één en al een bezwering.
In de roman Onbekende vrouwen komen drie naamloze vrouwen aan het woord die over een fase in hun leven vertellen waarin ze zich losmaakten van hun jeugd en stappen zetten in een onbekende, wijde wereld waar ze een eigen plaats moeten vinden. Die keuze voor vrouwelijke ik-personen, de beschreven sfeer die kil en weemoedig ademt, de stijl sober, de locatiebeschrijvingen -hoewel nauwkeurig- toch in contrast met de terloopse tijdsaanduidingen en schimmig blijvende personages, etc. Ze blijven anoniem in hun verhalen die bol staan van treurigheid omdat ze geen van allen in staat blijken de verwachtingen die ze koesteren waar te maken. Daar zijn ze weer te braaf en te goedgelovig voor. Het gaat ook om gewone, doorsnee mensen die zich niet al te goed kunnen uitdrukken en al helemaal geen kaas hebben gegeten van de kunst van het vertellen. Ze doen hun verhaal zonder onderscheid, halen details aan die niemand kunnen interesseren en hebben geen van allen ook maar enige grip op hun leven. Het zijn onzekere, eenzame meisjes uit de provincie, met een vaak ongelukkige jeugd, die ervan dromen mannequin of studente te worden en in Parijs hun grote liefde te ontmoeten. Ze bevinden zich in een vacuüm, los van verleden en toekomst.
Deze twee romans van Patrick Modiano zijn doortrokken van een op zijn minst melancholiek, maar vaker droefgeestig besef dat je dat verleden nooit van je af kunt schudden. Mensen die spoorloos uit je leven zijn verdwenen, doemen weer op aan de horizon. Deze schrijver raakt aan het diep menselijke verlangen om je leven tot een geheel te maken. Die horizon bestaat vermoedelijk alleen op papier. Dat moet de motor zijn achter dit obsessieve schrijverschap, dat in al z'n monomanie nooit verveelt. In allebei de romans etaleert de schrijver een schrijfproces waarin waarheid en verbeelding door elkaar lopen. De Franse poetische ademtocht is er ook in voelbaar.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Rabin Gangadin
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
