onnodig overbodige publicatie

Van Kempen heeft zich de grootste zwarigheid op de hals gehaald door een boek te wijden aan Helman en uit angst niet aan zijn werken zelf. Lezing van "Rusteloos en overal " doet de vraag rijzen wat het extra toevoegt aan de publicatie van Tony van Verre die een bijzonder indringende resereach deed naar het schrijverschap van Albert Helman. Vanwege de opgebouwde reputatie als surinamist op welk gebied Van kempen een leerstoel aan de UVA geoffreerd kreeg maar wegens een plagiaatkwestie vooralsnog op non-actief is gesteld, weet haast een ieder zich naar hem te navigeren als het een kwestie betreft over de Surinaamse letteren. Een Nederlander die op dit terrein absoluut furore heeft gemaakt is de in Suriname wonende Hagenaar Peter Potter wiens werk op een meedogenloze wijze geplagieerd lijkt te zijn door Van kempen. Deze laatste had de inhoud van Potters'werk integraal verweven in zijn proefschrift "een geschiedenis van de Surinaamse literatuur ".en haalde zich ermee in 2002 de graad van doctor in de letteren op de nek. Het boek "rusteloos en overal" mag er absoluut zijn maar is de overbodigheid zelf. Nergens waar er een kritische toon wordt aangeslagen ten aanzien van de literaire taal-en stijlmiddelen van Helman maar wordt er gebruik gemaakt van de gossip tradition die Van kempen eigen is. Van Kempen prijst zichzelf weliswaar aan als literaire criticus maar heeft er absoluut geen kaas van gegeten. Hij heeft niet eens de basic tools in de vingers om een degelijke literaire analyse te kunnen maken, zoals onderstaand afkomstig uit mijn in 2018 verschenen literaire essay: "de literaire fauna & flora van Suriname" ( uitgeverij Kolectiva Belgie). " Albert Helman is door critici aangeduid als de nestor van de Surinaamse letterkunde. Deze auteur was een vreemde doks ( = Surinaams voor eend) in de bijt. In Nederland figureerde hij meer in het gezelschap van grootheden als Simon Vestdijk, Slaurhoff, Nijhoff etc. en redigeerde samen met Vestdijk het letterkundig tijdschrift De gemeenschap. Zijn oeuvre dat hoofdzakelijk door Querido en Nijgh en Ditmar werd uitgegeven wordt gekenmerkt door vurigheid, eruditie en gestrengheid. Zijn dichtbundels Semi Finale en Gebed voor ezels behelzen een wijze van spreken met bevallige en zielroerende woorden. Het is geen poëzie van een onweerstaanbaar bezielde maar de dichtkunst van een bekwaam beoefenaar die zijn goede, poëtische ogenblikken kende. Deze dichtbundel getuigt van een strak betoomde uitgelatenheid die door de vindingrijkheid van de woordkeus en de geringe zeldzaamheid van het onderwerp bijzonder scherpzinnig aandoet. De verzen zijn glad en sierlijk en bijzonder aangrijpend door de oorspronkelijkheid van denkbeeld of gevoel. De poëzie van Helman vertoont als geheel een rijkere verscheidenheid van stof en een fijnere schakering van vormen dan de Surinaamse dichtkunst doet vermoeden. Zijn dichtbundel heeft genoeg zwelling en gloed om de lezer mee te slepen in de ademtocht van de dichter. In de romans De Medeminnaars en Aansluiting gemist van Helman wordt een wereld getoond van herkenbaarheid en vervreemding veroorzaakt door geheel uiteenlopende visies op schijn en wezen van de werkelijkheid. De auteur probeert een evenwicht te vinden tussen herkenbare werkelijkheid en verbeelding. Die moet gelijktijdig geloven in wat hem voorgeschoteld wordt en neemt dan ook gelijktijdig een kijkje in de keuken van het proces van de structuur. Het realisme in deze roman is dat het ook is zoals het is maar er wordt door de schrijver wat opgelegd. Hij geeft er een switch aan en verandert er iets aan. In het gehele oeuvre van Helman gaat de aandacht voor structuur en vorm nu juist om datgene wat voor hem het allerpersoonlijkst is zó over te kunnen brengen dat de lezer begrijpt wat hij bedoelt. Hij probeert een eenheid te scheppen in alles wat je om je heen ziet , orde op zaken te stellen die achter de feiten ligt, een soort wereldbeeld, een levensbeschouwing maar dan concreet middels onderzoek van situaties , het blootleggen van een waarheid zoals de schrijver doet in de romans’ : mijn aap lacht en mijn aap schreit. Inherent aan de opvatting over literatuur bij Helman betreft zijn afkeer van het directe engagement , zijn opvatting dat literatuur een middel is tot maatschappelijke verandering. Helman kent de literaire vormen van verrukking en van het scheppen, de hardnekkige strijd om via het juiste woord door te dringen tot aan de grenzen van het onuitsprekelijke. Voortdurend probeert de schrijver de toevalligheid van wat hij onder handen heeft, het bijzondere van z’n materie te tillen in de algemeenheid van de vorm. Daar ligt de boodschap. Op welke hij het doet, welk materiaal hij heeft, is in wezen secundair. Vorm is bij Helman een zodanige wisselwerking tussen deel en geheel dat de vraag naar het hoe en waarom niet zwijgt en ook niet zwijgen wil. Helmans’ romans’ : ”Afdaling in de vulkaan “, “De Ranchos’s der X-mysteries “, “Het vergeten gezicht “en “Zusters van liefde “ doen niet vermoeden dat er een meesterlijke Surinaamse schrijvershand aan te pas zou zijn geweest. Bij hem zie je de wisselwerking van in jezelf kruipen en bij de gemeenschap willen horen. Hij speelde een rol in de Surinaamse gemeenschap en had tegelijk een sterke behoefte aan andere leefgemeenschappen zoals Mexico waarin voornoemde romans’ gesitueerd zijn. Wat mij aantrekt in zijn manier van schrijven is het enorme plezier om verder te vertellen wat je leest, om verhalen te vertellen over hoe mensen met elkaar omgaan. Dat wisselde hij af met betogen en met het poneren van stellingen. In deze romans’ die los van elkaar gelezen kunnen worden wordt een land als Mexico alwaar de auteur zich vanwege diens journalistieke baan gedurende enige tijd ophoudt, doorgelicht in al haar maatschappelijke facetten en dubieus politieke processen. Alles wordt erin de revue gepasseerd en niets wordt aan het toeval overgelaten. Als lezer wordt je erin meegesleept door de spanning van de vertellingen, de schoonheid van de beelden, de helderheid van het betoog. Het zijn boeken waarin traditionele vertellingen moeten laten zien welke conventies daarin een rol spelen en de functie van de desbetreffende conventie is. Ze wekken de suggestie een synthese te willen aanbrengen tussen experimentele schrijfwijzen en geaccepteerde literatuurconventies, kennelijk uit de behoefte zich niet te ver van een potentieel lezerspubliek te verwijderen. Ik denk zelf dat het bij Helman meer ging om het uitproberen van de mogelijkheden en onmogelijkheden van taalvormen. Bij hem ging het voornamelijk om experimenten in de vertelstructuur waarbij de manipulaties met het verhaalverloop niet werkelijk principieel van aard is. Je kunt die romans blijven lezen omdat ze telkens vanuit een ander perspectief gelezen, nieuwe sporen opleveren. Hij is een schrijver die het realisme in de literatuur in de eerste plaats als het effect van een code beschouwt. Hij had al lang het idee opgegeven dat literatuur een spiegel van de werkelijkheid zou zijn, of een mogelijkheid om er gevoelens in tot uitdrukking te brengen. Misschien klinkt dit als een welzijnswerkersformule maar literatuur had bij Helman weinig met troost te maken maar meer met distantie. Hij veegt juist de vloer aan met het idee van onmiddellijkheid: de illusie dat persoonlijke emoties onmiddellijk zonder haperen in taal kunnen worden omgezet. Ik wil niet zeggen dat literatuur niets te maken heeft met gevoelens, emoties of ervaringen maar de opvatting dat literatuur troost zou kunnen bieden zou voor Helman te vaag zijn. Deze opvatting zou voor hem te veel berusten op het dogma van de inleefbaarheid, invoelbaarheid en herkenbaarheid. De uitweidingen over Mexico, het gezinsleven waarin de schrijver vertoefde, de beschrijving van het Mexicaanse milieu , de grootgrondbezitters etc. doen mikken op de mythe van een schrijver die een paar jaar verloren ging in een anonieme massa ver buiten Suriname. De beschrijvingen van Helmans’ fysionomie werden stijlfiguren die hem het sprookje een succesvol schrijverschap in de hand werkte. Het journalistieke portret over Mexico bewaarde voor Helman het geheim dat behoorde tot de leefwereld van een groot schrijver ".

Michiel van kempen heeft uit voorzorg, enkel om de aandacht af te leiden, anderen beticht van plagiaat door betrokkenen via de social media als zodanig te compromitteren. Gelukkig lopen er dienaangaande rechtszaken tegen hem en worden verloren rechtszaken tegen hem zelfs heropend.