Anrader vol hoop en optimisme
Om het gedachtengoed van Zweig in de juiste context te bezien, is het van belang om te weten in wat voor een wereld hij opgroeide en hij zich in bewoog. Het kosmopolitische Wenen van de laat 19e en begin 20e eeuw was zijn bakermat. Zweig groeide op in een zekere welvaart en dat verschafte hem de middelen om een voor zijn tijd voortreffelijke educatie te volgen. Zijn ambitie was om schrijver te worden en hij maakte zijn studie niet af. Hij maakte deel uit van de betere literaire en kunstzinnige Weense kringen. Dit was ook de springplank voor zijn latere schrijversbestaan. Zijn faam groeide en hij raakte in contact met allerlei gelijkgestemde intellectuelen in landen als België, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Kortom, Zweig maakte deel uit van een zekere Europese intellectuele elite.
De wereld stond niet stil in de tijd waarin Zweig opgroeide en later furore maakte als schrijver. Dit is de tijd waarin de telefoon en radio werd uitgevonden, de eerste vormen van massamedia zijn intrede deed, de eerste aanzetten tot vliegen en waarin internationale treinverbindingen de norm waren. Allerlei uitvindingen die de wereld in die tijd dichter bij elkaar bracht. Ook maakte Zweig de Eerste Wereldoorlog, de val van het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije en de opkomst van het Nazisme in Duitsland en Oostenrijk mee. Dit laatste zorgde ervoor dat Zweig, vanwege zijn Joodse afkomst, moest vluchten en via Groot-Brittannië en de Verenigde Staten uiteindelijk in Brazilië terechtkwam.
De parallellen tussen de tijd van Zweig en onze tijd zijn frappant te noemen. Ook nu leven we in een tijd met razendsnelle internationale verbindingen en heeft de komst van internet en sociale media, als een nieuwe vorm van massamedia, ons leven ingrijpend veranderd. Helaas spelen interne en externe spanningen in het maatschappelijke en politieke vlak steeds nadrukkelijker op. De roep om grenzen te sluiten en internationale invloeden buiten de deur te houden, klinkt steeds luider.
Juist dit laatste maakt "Aan de Europeanen van vandaag en morgen" zo relevant. De visie van Zweig om Europa als een gezamenlijk cultureel gebied met een gedeelde geschiedenis te beschouwen, is een relevante. Immers, bijna ieder land binnen Europa is direct dan wel indirect geraakt door de cultuur van het oude Griekenland, het Romeinse Rijk en later door de Renaissance en de Verlichting. In zijn drie lezingen 'De morele ontgifting van Europa', 'De Eenwording van Europa' en 'De geestelijke eenheid van de wereld' zet Zweig de zegeningen van het openstaan voor nieuwe ideeën en het besef van een gedeelte en gemeenschappelijke culturele Europese identiteit uiteen.
Natuurlijk, een aantal punten die Zweig aanstipt, kunnen als naïef wensdenken worden bestempeld. Echter, de onderliggende gedachte om voorbij landsgrenzen te kijken en elkaars culturele en wetenschappelijke prestaties te erkennen en te prijzen, is troostrijk en inspiratievol. Zeker in deze tijden van opkomende verstikkende kleinburgerlijkheid , nativisme en misplaatse nationalisme. Kortom, een literaire aanrader vol hoop en optimisme!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Raymond1980
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
