Meer dan 6,1 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een mythische meditatie

Raymond1980 18 januari 2025
Geen beter moment om een boek van Jeroen Brouwers te lezen dan een kille en mistige ochtend in januari. In tegenstelling tot veel van zijn boeken, is 'Bittere Bloemen' verrassend lichtvoetig en bij vlagen zelfs humoristisch. De hoofdpersoon is de gewezen magistraat, professor en gevierd schrijver Julius Hammer die tegen zijn wil door zijn dochter op een cruisetocht door de Middellandse zee wordt gestuurd. Uiteraard klasse A, Hammer is tenslotte een heer van stand.

Toch is Hammer vooral een diep tragisch persoon, iemand die gevangen zit in zijn eigen lichaam na een herseninfarct. Hij heeft steeds minder grip op de wereld om hem heen. Hij is vooral een last voor zijn omgeving. Op enig moment komt hij ten val en wordt hij geholpen door Pearline, die een oud-leerling van hem blijkt te zijn.

Zijn oude gevoelens voor haar bloeien weer op en zij laat het oogluikend toe, wetende dat Hammer een hulpeloze man is die voor medelijden opwekt. Zij staat symbool voor een soort jeugdige onschuld, voor een tijd toen Hammer nog relevant was en werd alom werd bewonderd voor zijn kennis en eruditie. De hele push-pull-relatie tussen de hoofdpersoon en Pearline ('Leentje' ) vormt de corpus van het boek.

Gaandeweg wordt de scheiding tussen heden, verleden en droom steeds diffuser als de mentale gezondheid van Hammer achteruitgaat. Pearline blijft een onbereikbare koortsdroom en als zij ook nog op vrouwen blijkt te vallen, wordt mentaal het tapijt onder de voeten van Hammer weggetrokken als een Orpheus die achterom kijkt en de schim van zijn geliefde Eurydice ziet verdwijnen.

Ondanks het vaak flinterdunne plot leest 'Bittere Bloemen' vooral als een meditatie op thema's als vergankelijkheid, aftakeling, ouderdom, onbereikbare liefde en fragiliteit. Dit gecombineerd met Brouwers' virtuoze taalbeheersing en vele literaire verwijzingen naar Griekse mythologie zorgt dat dit boek toch een bijzondere leeservaring is. Uiteindelijk is alles relatief en vergankelijk, hoe ver je het ook in het leven schopt.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Raymond1980

Gesponsord

Het waargebeurde oorlogsverhaal van een Joodse kleermakersfamilie. Een nieuw spraakmakend boek van Frank Krake. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.