Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een absurde komedie met grote gevolgen

Raymond1980 31 juli 2024
"Hitler heeft twee uur en tien minuten gesproken, Mussolini nog geen twintig minuten". Dit citaat uit "De laatste dagen van Europa" van Antonio Scurati is tekenend voor de veranderende machtsverhoudingen tussen Nazi-Duitsland en het fascistisch Italië van Benito Mussolini in de periode 1938-1940. Waar Mussolini internationaal nog de rol als vredesstichter kon claimen op de vredesconferentie van München ("Peace in our time") in september 1938 zijn in 1939 en 1940 de rollen definitief omgedraaid. Nazi-Duitsland is de bovenliggende partij in een noodlottige alliantie en Mussolini speelt steeds meer de tweede viool.

In Italië zelf wordt het duidelijker dat het land een reus op lemen voeten is. Ondanks alle daverende toespraken van Mussolini, de vele militaire parades en ander vergelijkbaar macho borstgeklop is het land allesbehalve klaar voor oorlog, laat staan voor het veroveren van een imperium. Het defensieapparaat is in een meelijwekkende staat, de industrie kan onvoldoende modern wapentuig leveren en mentaal is de Italiaanse bevolking vooral bezig met overleven. Ook zijn de herinneringen aan de grote verliezen uit de Eerste Wereldoorlog nog te levendig aanwezig.

Ondertussen leeft de coterie rond Mussolini in een schijnwereld van militaire uniformen, megalomane toekomstvisioenen en ander misplaatste borstklopperij. Corruptie, nepotisme en schaamteloze zelfverrijking zijn aan de orde van de dag. De persoon van Galeazzo Ciano, schoonzoon van Mussolini en zijn minister van Buitenlandse Zaken, is hier een schoolvoorbeeld van. De Duce zelf houdt zelf ook van het goede leven. Zo houdt hij een aantal maîtresses op na, is hij verzot op militaire pracht en praal en mag hij graag vliegen en skiën. Activiteiten die voor de doorsnee Italiaan simpelweg niet te betalen zijn. 'Il Duce' speelt voor de buitenwacht de grootse militair leider en visionair strateeg. Privé gaat hij van de ene mentale crisis naar de andere..

Dat laatste is de kracht van Antonio Scurati. Door het scherp neerzetten van de tegenstelling tussen het imago van krachtige leider voor de bühne en de twijfels en zwakheden van Mussolini achter de schermen brengt de schrijver "Il Duce" terug tot menselijke proporties. Ook het wapengekletter, de eindeloze parades en het gezwollen taalgebruik dragen bij aan het beeld dat het fascisme onder Mussolini vooral absurde komedie is. Ook de lotgevallen van zijn schoonzoon, de voortschrijdende inzichten van naaste medewerkers en de volkomen gedicteerde ontmoetingen met Hitler versterken dit beeld.

De verteltempo ligt hoog in dit boek. Middels korte hoofdstukken, ingeleid met citaten uit dagboeken en toespraken, worden de lotgevallen van Mussolini c.s. uit de doeken gedaan. Het taalgebruik is krachtig en direct, doch soms is aan de bombastische kant. Dat gezegd hebbende, past dit wel bij de sfeer en het beeld van het fascistisch Italië onder Benito Mussolini. Het boek leest als een historisch verantwoorde roman, waarbij fictie en daadwerkelijke gebeurtenissen naadloos in elkaar overlopen.

"De laatste dagen van Europa" van Antonio Scurati is een meeslepend geschreven boek, maar het dient vooral gezien te worden als een krachtige waarschuwing tegen wat kan gebeuren als een autoritaire leider een dictatuur weet te vestigen. Gezien de huidige politieke ontwikkelingen in de wereld is deze waarschuwing actueler dan ooit. De spreekwoordelijke inleidende beschietingen zijn reeds begonnen...

4

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Raymond1980

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!