Lezersrecensie
Een ontroerend portret over een midlife crisis
"Zijn leven was alleen nog maar vorm. Hij zat in een gevangenis waaruit niet meer viel te ontsnappen, nog afgezien van het feit dat hij het niet meer eens durfde te proberen". Dit citaat vat het dilemma samen waarin Reinier Saltsman, een concertpianist van een middelbare leeftijd die in de herfst van zijn carrière verkeert, kernachtig samen. Hij woont op het platteland ergens achteraf, zijn huwelijk is een sleur en elke dag verloopt op precies dezelfde voorspelbare wijze. Zijn laatste leerling zwaait af en zijn concertvleugel staat voornamelijk stof te verzamelen. Als hij aan zijn vrouw Karin voorstelt om allebei op aparte kamers te slapen wegens gebrek aan intimiteit, reageert zij amper. Kortom, het leven van de hoofdpersoon in "Zomervlucht" verkeert in een soort van catatonische staat.
Op een dag staat onverwacht een zwerver op de stoep die Saltsman een aantal lastige vragen stelt. Hierdoor begint de hoofdpersoon steeds meer over de zin en onzin van zijn leven na te denken. Dit is overigens de eerste van vele verwijzingen die verwijzingen naar de Odyssee van Homerus die schrijver Jeroen Brouwers op vernuftige wijze in het verhaal heeft gestopt. Dit is ook het begin van een reeds flashbacks waarbij de lezer stukje bij beetje meer leert over het verleden van de hoofdpersoon waarin allerlei personages worden geïntroduceerd die later in het verhaal terugkomen. Veel van die flashbacks zijn surrealistisch van aard, waarbij dromen en daadwerkelijke gebeurtenissen op geraffineerde wijze in elkaar overlopen.
Het leven van Saltsman raakt in een stroomversnelling wanneer hij onverwacht door een oude studievriend wordt uitgenodigd om naar New York te komen om een serie lezingen te houden over de fuga's van Bach waar hij in een vorig eens wetenschappelijk standaardwerk heeft geschreven. In de Verenigde Staten wordt hij nog op handen wordt gedragen en het lijkt erop dat hij zijn oude leven als gevierd concertpianist weer kan oppakken. Ook beseft de hoofdpersoon dat zijn vroegere carrière die hem over de gehele wereld heeft gebracht voornamelijk vluchtgedrag was om maar bij zijn ex-vrouw weg te zijn.
In New York begint hij een korte maar felle affaire met een bewonderaarster die qua leeftijd bijna zijn dochter kon zijn. Saltsman beseft dat hij simpelweg te oud voor haar is om voor de derde keer aan een geheel nieuwe relatie te beginnen. Uiteindelijk verzoent hij zich met zijn lot en keert hij terug naar zijn huidige vrouw die als een trouwe Penelope op zijn thuiskomst wacht in de middelmatige treurigheid van de provincie..
Het knappe aan "Zomervlucht" is hoe Jeroen Brouwers met enkele zinnen een compleet palet aan verschillende emoties kan oproepen. Een smachtend melancholiek verlangen naar het verleden, de allesverlammende middelmatigheid van het platteland en een hartstochtelijk verlangen naar de passie van een beginnende relatie, Brouwers weet het als geen ander beeldend vast te leggen. Een ander knap element is hoe hij allerlei stijlelementen van een fuga, episodes uit het leven van Bach, verwijzingen naar ‘Faust’ van Goethe en de Odyssee van Homerus op virtuoze wijze weet te verwerken in het verhaal.
Samenvattend heeft Jeroen Brouwers met "Zomervlucht" op zijn bekende stilistische wijze een herkenbaar en ontroerend portret geschreven over een man die zich uiteindelijk met zijn sterfelijkheid weet te verzoenen. Dit boek zal een ieder van middelbare leeftijd niet onberoerd laten.
Op een dag staat onverwacht een zwerver op de stoep die Saltsman een aantal lastige vragen stelt. Hierdoor begint de hoofdpersoon steeds meer over de zin en onzin van zijn leven na te denken. Dit is overigens de eerste van vele verwijzingen die verwijzingen naar de Odyssee van Homerus die schrijver Jeroen Brouwers op vernuftige wijze in het verhaal heeft gestopt. Dit is ook het begin van een reeds flashbacks waarbij de lezer stukje bij beetje meer leert over het verleden van de hoofdpersoon waarin allerlei personages worden geïntroduceerd die later in het verhaal terugkomen. Veel van die flashbacks zijn surrealistisch van aard, waarbij dromen en daadwerkelijke gebeurtenissen op geraffineerde wijze in elkaar overlopen.
Het leven van Saltsman raakt in een stroomversnelling wanneer hij onverwacht door een oude studievriend wordt uitgenodigd om naar New York te komen om een serie lezingen te houden over de fuga's van Bach waar hij in een vorig eens wetenschappelijk standaardwerk heeft geschreven. In de Verenigde Staten wordt hij nog op handen wordt gedragen en het lijkt erop dat hij zijn oude leven als gevierd concertpianist weer kan oppakken. Ook beseft de hoofdpersoon dat zijn vroegere carrière die hem over de gehele wereld heeft gebracht voornamelijk vluchtgedrag was om maar bij zijn ex-vrouw weg te zijn.
In New York begint hij een korte maar felle affaire met een bewonderaarster die qua leeftijd bijna zijn dochter kon zijn. Saltsman beseft dat hij simpelweg te oud voor haar is om voor de derde keer aan een geheel nieuwe relatie te beginnen. Uiteindelijk verzoent hij zich met zijn lot en keert hij terug naar zijn huidige vrouw die als een trouwe Penelope op zijn thuiskomst wacht in de middelmatige treurigheid van de provincie..
Het knappe aan "Zomervlucht" is hoe Jeroen Brouwers met enkele zinnen een compleet palet aan verschillende emoties kan oproepen. Een smachtend melancholiek verlangen naar het verleden, de allesverlammende middelmatigheid van het platteland en een hartstochtelijk verlangen naar de passie van een beginnende relatie, Brouwers weet het als geen ander beeldend vast te leggen. Een ander knap element is hoe hij allerlei stijlelementen van een fuga, episodes uit het leven van Bach, verwijzingen naar ‘Faust’ van Goethe en de Odyssee van Homerus op virtuoze wijze weet te verwerken in het verhaal.
Samenvattend heeft Jeroen Brouwers met "Zomervlucht" op zijn bekende stilistische wijze een herkenbaar en ontroerend portret geschreven over een man die zich uiteindelijk met zijn sterfelijkheid weet te verzoenen. Dit boek zal een ieder van middelbare leeftijd niet onberoerd laten.
1
Reageer op deze recensie
