Een leeservaring als een bokswedstrijd: rake klappen en voor je het weet knock/boek uit!

Wie ‘Headshot’ pakt, kan alleen maar hoge verwachtingen hebben. Het debuut van auteur Rita Bullwinkel, docente Creative Writing aan San Francisco University, is lyrisch ontvangen. Eerder ontving Bullwinkel de Whiting Award (een aanmoedingingsprijs voor tien nieuwe schrijvers die jaarlijks uitgereikt wordt in de US) voor 'Belly Up', een verhalenbundel en haar eerste boek. ‘Headshot’ is Bullwinkels eerste roman en kwam direct terecht op de shortlist voor de Booker Price.

‘Headshot’ vertelt de verhalen van de deelneemsters aan een bokstoernooi voor meiden onder de 18. Ieder van hen heeft een verleden, kiest om één of andere reden voor boksen als sport en is daar obsessief mee bezig. In het boek zien we hoe de meiden alles geven om te winnen, ze trainen en vechten als bezetenen om uiteindelijk af te reizen naar een sporthal in de woestijn, waar ze ondersteund door ongeïnteresseerde coaches en onderbetaalde, slecht functionerende juryleden alles geven.

Elk hoofdstuk vertelt het verhaal van een wedstrijd in het toernooi, maar vooral van de twee dames die 'm vechten. Tijdens het lezen wil je natuurlijk weten wie er wint, maar veel meer zijn de hoofdstukken een verkenning van de deelneemsters zelf: wat drijft ze, hoe blijven ze op de been en hoe slaan ze zich, letterlijk en figuurlijk, door zo'n wedstrijd heen? De variatie tussen de personages is groot, maar ze hebben allemaal ook iets rauws, treurigs, een randje. Online kunnen we lezen dat Bullwinkel in Headshot put uit haar eigen jeugd, waarin ze bijna obsessief bezig was met elke sport waar ze aan begon. Dat maakt ook zeker nieuwsgierig naar Bullwinkel zelf, die verder online weinig prijsgeeft over haar privé leven.

Bullwinkel heeft goed gekeken naar het boksen, en het karakter van zo’n wedstrijd vertaald naar haar boek, dat voor mij leest als een bokswedstrijd. Met rake klappen over en weer springt Bullwinkel tussen de personages heen en weer, en voor je het weet is er weer een hoofdstuk af. Ondertussen maken we mee wat de bokssters meemaken, we lezen hun gedachten, voelen hun pijn en maken soms in dezelfde zin uitstapjes naar verleden en toekomst.

Daarbij schuwt de auteur beeldspraak niet. Mijn favoriete personage, Rachel Doricko, komt ontzettend rauw en hard over, maar heeft tegelijkertijd iets dat bijna filosofisch is: ‘Waarom de overwinning besmeuren doordat je erover moet praten en ermee moet pronken als een poedel? Beter is het dat je wint en dat iedereen het gewoon weet. Of nog beter, dat je wint en iedereen erover praat als je er niet bij bent. Dan krijg je je overwinning op een plek waar je lichaam niet is.’ Bullwinkels personages zijn geen domme spierbundels, maar slimme, gedreven meiden, die ieder op hun eigen manier gaan voor hun sport.

Veel mensen vragen zich waarschijnlijk af waarom een jonge meid zou willen boksen. In dit boek laat Bullwinkel haar lezers overtuigend zien en voelen wat deze meiden drijft, ze maakt een ‘Headshot’ van ieder personage. De personages zijn extreem, maar dat is deze sport ook voor deze doelgroep. Tegelijkertijd bleef ik me tijdens het lezen afvragen wie deze meiden verder zijn. Bullwinkel onthult wat nodig is om ze te begrijpen, maar er moet veel meer zijn. Haar foto is beperkt, we zien alleen het topje van de ijsberg, zoals bij alle Headshots. Maar waar is de liefde, waar zijn de warme relaties, wie zijn deze meiden verder? Bullwinkel blijft ons het antwoord schuldig.

Een aantal Nederlandse lezers die Headshot pakken en nieuwsgierig zijn naar Bullwinkel, leggen na het googlen waarschijnlijk direct de verbinding met de docente Creative Witing van Metin in het boek 'In de mist van Golden Gate Park’. Ook dit personage roept veel vragen op die Isik van mij best nog mag beantwoorden. Gelukkig is ‘Headshot’ pas de eerste roman van Bullwinkel. Het is onvermijdelijk dat er nog veel van deze auteur volgt en we haar en haar personages verder mogen leren kennen.