het perspectief van de printer

De Xerox: bij mij op kantoor was het een printer die ook kon kopiëren. De enige taak van het apparaat was het (het steeds maar opnieuw) op papier zetten van bestaande tekst, soms in honderden identieke sets. Met de opmars van schermen en het verdwijnen van papier van de werkvloer speelt de Xerox een steeds minder prominente rol op kantoor, net als de medewerkers van de repro.

Fien Veldman verrast in het boek Xerox door het apparaat een hoofdrol te geven, naast een naamloze medewerker. Samen aan het werk op een kantoor ontwikkelen de naamloze hoofdpersoon en de printer een relatie, wat Veldman geestig en overtuigend neerzet. In de dialogen met de printer leren we de naamloze medewerker steeds beter kennen en geeft Veldman kritiek op het kantoorleven en de manier waarop we in ons werk met elkaar omgaan. ,Soms, als ik in een slechte bui ben, denk ik ook wel eens: heb ik hier al die tijd naartoe gewerkt? Iedere keer met moeite een trapje hoger op de maatschappelijke ladder en dan kom ik hier terecht? Maar dan zie ik de printer en voel ik me schuldig, want ik wil hem niet verlaten. Ik respecteer hem. Ik wel'.

Het is dapper van Veldman om het kantoor als hedendaagse kantoor als setting te kiezen voor een roman waarin ook nog een apparaat een hoofdrol vervult. Beschreven wordt een kantoor waarin medewerkers naamloos zijn en altijd gemakkelijk vervangbaar. 'Elke collega is een poppetje, en als het poppetje kapot gaat, in tweeën knakt of door de tandwielen van de machinerie wordt gemangeld, is dat voor het kantoorsysteem helemaal geen ramp.' Helaas was het kantoor en de manier waarop men er met elkaar omgaat voor mij niet herkenbaar en wat overtrokken. Het roept de vraag op hoe goed de auteur het kantoorleven kent en hoeveel kantoren zij zelf daadwerkelijk beleefd heeft.