Belangrijk boek
Wie in dienst gezeten heeft weet hoe het is om als jongmens op te gaan in een groep waarin geen ruimte is voor 'zwakte', weet dat de hiërarchie belangrijk en heilig is en jij maar uit te voeren hebt wat jouw meerdere beveelt.
'Jawel Sergeant', 'jawel Luitenant' . . . Niet meegaan in de dynamiek die dat brengt in tijden van vrede is al ontzettend moeilijk of eigenlijk onmogelijk, laat staan wanneer jij als mens daadwerkelijk je wapen moet gebruiken tegen een medemens in een land ver weg. Bevel is bevel.
Jan van Waveren was een gewone vrolijke jongen die naar Nederlands Indië gezonden werd om daar te vechten. Een gewone vrolijke jongen, edoch dienstplichtig.
In deze roman die zeer autobiografisch is laat hij je meelezen in wat normaal was. Hoe gevangen werden doodgeschoten zogenaamd omdat ze wilden vluchten, maar het waren niet minder dan executies waar Jenver, of beter hijzelf aan meedeed. Aan mee moest doen. Niet meewerken leek voor zo'n jongeman geen optie. De hiërarchie, de druk, de dynamiek van soldaten onder elkaar.
Deze dynamiek en de misdadigheid van het optreden van het Nederlandse leger toont hij voorzichtig in dit boek, dat deels leest als roman en deels als non fictie.
Of beter toonde hij. Want dit boek verscheen al in 1969.
Ongetwijfeld toen een heel dapper document gezien de houding die de Nederlandse Staat nog decennialang zou hebben ten opzichte van de misdaden gepleegd uit naam van Nederland.
Het boek heeft een bijna lichte toon, waarin de daden die zijn gemoed verzwaarden bijna ongeloofwaardig overkomen. Maar het is duidelijk, Jenver, of Jan, vindt het niet zo gek dat mensen strijden voor zelfbeschikking. Hij begrijpt dat wat gebeurt in naam van de Staat der Nederlanden niet goed is, maar kan het niet stoppen.
Is een soldaat, strijder, persoonlijk verantwoordelijk voor zijn daden? Hoe kan hij doen wat hij doet, inzien dat het niet klopt maar morgen toch weer doorgaan? En jaren later 'gewoon' leven als ieder ander? Waar ligt verantwoordelijkheid.
Een bijzonder lezenswaardig kleinood, oorlog is verschrikkelijk en laat velen, ons, al zijn we nog zo vrolijk en aardig, verschrikkelijke dingen doen.
www.venstra.nl/9789083344164
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Remco Houtepen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
