Wie is Luigi?
Pirandello werd in 1867 geboren op Sicilië, maar leefde en stierf in Rome. In 1934, twee jaar voor zijn dood, ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur. Rijkelijk laat, maar dat is zijn eigen schuld. Zijn gedichten, toneelstukken, novellen, korte verhalen en romans, werden niet altijd begrepen. Zijn stijl was vernieuwend, zijn onderwerpen verwarrend en zijn personages absurd. Dus ja, dan vraag je om miskenning. Desalniettemin steeg zijn populariteit langzaam maar gestaag. Met de roman ‘Iemand, niemand en honderdduizend’ uit 1926 brak Pirandello door. Het boek vertelt het verhaal over een man die in een identiteitscrisis raakt nadat zijn vrouw hem erop wijst dat zijn neus lichtjes scheef staat. Rond die tijd besluit de schrijver al zijn korte verhalen te verzamelen in een reeks die uiteindelijk 365 vertellingen – voor elke dag één – zou moeten gaan bevatten. ‘Het naakte leven’ bevat de eerste 15. Ze zijn geschreven tussen 1900 en 1907 en, hoe uiteenlopend ook, ze draaien vrijwel allemaal om hetzelfde onderwerp: de eigen identiteit. Wie ben ik, is een man zichzelf nog in een huwelijk, wat doet haar overspel met mij, wat doet de naderende dood met hem… ergo, wie is Luigi?
De bundel draagt de naam van het vrolijk geschreven openingsverhaal over een trieste gebeurtenis. De jonge verloofde van juffrouw Consalvi is overleden en zij bezoekt beeldend kunstenaar Pogliani om een grafmonument te laten maken. Er ontstaat een discussie over hoe het beeld, dat staat voor het huwelijk tussen de Dood en het Leven, moet worden aangekleed: rauw en naakt of gepolijst en versierd. Opgehitst door anderen en twijfelend aan hun eigen gevoelens laat Pirandello ze plots en in verwarring achter. Net als de lezer. Een kunstje dat Pirandello vaak herhaalt: terwijl zowel het hoofdpersonage als de lezer piekert, peinst en hunkert naar een bevredigend slot, rest slechts de lege pagina. Ik vind dat fijn, maar net als jij ben ik niet als iedereen.
Zwarte humor, ook daar houd ik van. In ‘Bitter water’ raken twee mannen aan de praat die in een luxe kuuroord hun lichamelijk verval proberen tegen te gaan. Als de oudste van hun tweeën vraagt: “De lever zeker? Leverkoliekjes? U bent getrouwd, neem ik aan” en de jongste antwoordt “Nee, hoezo?” weet de oudste zeker dat de jongeman gerust kan zijn en volledig zal genezen. Waarna hij een lang betoog houdt over hoe de man alles verliest als hij in het huwelijk treedt, terwijl de vrouw slechts winst boekt: “Zoals een echtgenote haar echtgenoot niet meer als man ziet, zo ziet op de lange duur de man zijn echtgenote niet meer als vrouw. De man, meer filosofisch van aard, windt zich daar niet over op. De vrouw daarentegen voelt zich gekrenkt. Al spoedig begint ze haar echtgenoot onaangenaam en vaak zelfs onverdraaglijk te vinden. Zij moet haar gang kunnen gaan, maar haar echtgenoot mag dat niet. Wat hij ook zou doen, gelooft u mij maar, het zou haar nooit bevallen, want liefde, die vorm van liefde die zij nodig heeft, kan haar echtgenoot, louter en alleen omdat hij echtgenoot is, haar niet meer schenken. Meer dan om liefde gaat het om een soort aura van bewondering waarin zij zich gehuld wil weten. Probeert u haar nu maar eens thuis te bewonderen, met die krulspelden in het haar, zonder korset, op sloffen, terwijl ze vandaag, laten we zeggen, buikpijn heeft, en morgen kiespijn.”
Licht en luchtig wordt het nergens in deze bundel. Zo vertelt ‘In het teken’ over een ongelukkige vrouw die wraak neemt op een geliefde die haar in de steek liet toen ze zwanger bleek. En in ‘Het huis van Granella’ spookt het dusdanig dat de bewoners eraan kapotgaan. Andere verhalen gaan over het destructieve van het ophouden van schone schijn, de hulpeloosheid van een dementerende of het ongeluk van een lijkwagenkoetsier. Toch valt in ‘Het naakte leven’ naast het genot dat we al dan niet stiekem ontlenen aan andermans ellende – zeker als het is opgeschreven – dankzij de humor, de schrijfkunst en de wijsheid van Luigi Pirandello veel moois te vinden. Een zin als “De tijd ging voorbij en begon hen enigszins onbehouwen aan te stoten” is er een om in te lijsten. En de vraagtekens bij het levensreddende handelen van dokter Vocalòpulco in ‘De plicht van een arts’ uit 1902 worden 120 jaar later steeds vaker gezet. Hij is onbetwistbaar een schrijver van klassiekers, die Luigi Pirandello.
(Deze recensie verscheen eerder op www.kortverhaal.info)
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Remko Meddeler
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
