Jammerlijk vlak

In mijn jonge jaren behoorden de films “Westworld” (1973) en “Rollercoaster” (1977) tot mijn favorieten. Beide films spelen zich af in amusementsparken, waar pittige ongevallen met spannende attracties plaatsvinden. Vooral “Westworld” van Michael Crichton lijkt wat de verhaallijn betreft sterk op technothriller Utopia van Lincoln Child (zijn tweede soloboek). In beide verhalen speelt op hol geslagen techniek een belangrijke rol.

Utopia vertelt het verhaal van robotbouwer Andrew Warne, die vanwege de aanstaande uitbreiding een werkbezoek brengt aan het tot de verbeelding sprekende, tot in de puntjes verzorgde technologische themapark Utopia. Eenmaal om tafel met de vrouwelijke directeur, tevens ex-vriendin, blijkt de ware reden voor de uitnodiging. Er heeft een aantal vreemde storingen in het door Warne aangelegde computernetwerk plaatsgevonden. Eén van deze storingen heeft zelfs tot een zwaar ongeval geleid. Aan Warne de taak om uit te zoeken wat of, beter gezegd, wie deze problemen veroorzaakt.

Het boek begint sterk met een proloog waarin over het eerste ongeval wordt verhaald. Een karretje van de “Notting Hill Chase” uit de mysterieuze wereld “Gaslicht” vliegt uit de bocht. Oorzaak is een losgeschroefde veiligheidsklamp. En dat terwijl onderhoudsrobots de feilbare mens hebben vervangen en deze veiligheidsklampen dagelijks meermalen controleren. Een veelbelovende en spannende passage. Helaas verloopt het verhaal hierna vlak en doet de spanning nog slechts twee of drie keer een zwakke poging tot terugkeer. Child besteedt voor een technothriller teveel aandacht aan de persoonlijke problemen van en de relaties tussen de hoofdpersonen. Dat is dodelijk voor het vereiste hoge tempo.

Bovendien hoort bij een thriller uit dit subgenre van het spannende boek de toepassing van techniek bij het verstoren of juist het redden van de wereldorde. In de plot van Utopia speelt techniek een bijrol, omdat de boeven uiteindelijk met ouderwetse explosieven en een al eeuwenlang toegepaste dosis misleiding, hun slag proberen te slaan. Dat dit alles zich afspeelt in een technologisch themapark (met verbeeldingskracht beschreven maar voor de lezer vaak moeilijk te visualiseren) en dat hier een daar een laptop en een netwerkcamera worden gebruikt, maakt het nog niet tot een technothriller.

Ik besteed in een boekbespreking niet vaak aandacht aan de vertaling. Immers, als je het boek wilt lezen exact zoals de auteur het bedoeld heeft, kun je per definitie beter de oorspronkelijke uitgave kopen. Maar deze keer wil ik u niet onthouden dat iemand er anno 2005 voor kiest om “cherry-coke” te vertalen in “kersencola” en “firewall” in “brandmuur”. En, beste Piet Verhagen, is het nu echt nodig om te spreken over het Oud-Hollandsche “opsnijden” als je “opscheppen” bedoelt, en te kiezen voor “verkoeverhokje” als het om een “uitslaapkamer” gaat?

Utopia betekent letterlijk “een ideale plaats of locatie, vaak denkbeeldig”. De kwaliteit van dit boek past uitstekend in deze definitie. Het is jammer dat Child niet meer heeft gedaan met de techniek, want het onderwerp “computers gaan de mens overheersen” spreekt velen zeer aan. Het is niet voor niets dat Crichton bezig is met een remake van zijn eerdergenoemde hitfilm.