Marsen met inhoud

Rory Stewarts vader heeft een rijk leven achter de rug. Niet zozeer op vlak van welvaart maar wel voor wat betreft (wereld)ervaring. Hij woonde in verschillende landen in Azië (zoals Birma, Maleisië en China) waar hij op zijn manier een verschil trachtte te maken. Dit deed hij in diverse hoedanigheden; als diplomaat, als dienaar in het leger, als zakenman maar altijd als voorvechter van de Schotse traditie en identiteit. Die zit vanaf zijn geboorte in zijn bloed.  Zo trekt hij als gepensioneerde grijsaard dagelijks een geruite broek aan en bespeelt hij de doedelzak. Zijn 'favoriete kilt is een rode die hij draagt met een nachtblauw fluwelen jasje en een kanten jabot aan de hals'. Een voorstander van de Schotse onafhankelijkheid is vader Stewart niet, want aan het Schots zijn zou hij beduidend minder lol beleven als er geen Engelsen waren om te tarten.

Door de omzwervingen in de wereld van zijn vader, groeide Rory Stewart op in verscheidene exotische locaties. Daarnaast werd hij als klein jongetje op talloze reizen meegetroond. Duidelijk mag zijn dat Stewart de reismicrobe rechtstreeks met zijn pap ingelepeld kreeg en dat een levenslang verblijf in thuisland Groot-Brittanië geen optie was. Na als volwassene vijftien jaar lang in het buitenland vertoefd te hebben (hij werkte in Indonesië en de Balkan, trachtte een liefdadigheidsorganisatie op te zetten in Afghanistan en gaf les aan de Harvard Universiteit in de V.S), besloot hij in 2009 terug te keren naar Groot-Brittanië. Daar startte hij zijn politieke carrière.

De beslissing om een ruim 500 kilometer lange wandeltocht aan te vangen, lijkt voor de leek minder evident. Maar voor een doorgewinterde wandelaar als Stewart, met op zijn palmares wandeltochten door Iran, Afghanistan, Pakistan, India, Irak en Nepal, is het een voor de hand liggende keuze. Ditmaal gaat hij voor de Marsen, het grensgebied tussen Engeland en Schotland, een wandeltocht waarbij hij zijn vader nauw betrekt. De volledige afstand te voet afleggen kan de kranige ouderling niet meer, maar de grootste stukken op gemotoriseerde wijze overbruggen lukt hem wel. Zoon houdt vader nauwkeurig op de hoogte van wat hij onderweg ziet, hoort en leert en de bedenkingen die hij zich daarbij maakt.

Het boek vormt een ode van Stewart aan zijn vader die hij, nu de man de gezegende leeftijd van 89 jaar heeft bereikt, op een dieper niveau probeert te begrijpen. Maar de reacties van zijn vader op zijn wedervaren blijven hem telkens weer verbazen. Tot op het einde blijft de man voor zijn zoon moeilijk te doorgronden.

Een lijvig werk vertalen als dit, met schilderachtige beschrijvingen en een veelvuldig gebruik van adjectieven, zal zeker geen sinecure geweest zijn. Maar de vertalers Roland Fagel en Natascha Gerson hebben het er zeer goed vanaf gebracht. Op heel sporadisch een wenkbrauwfronsend woordgebruik na, komt de vertaling authentiek over.

In het boek komen allerlei thema’s aan bod die diepgaand worden uitgespit. De politieke situatie in en de geschiedenis van Groot-Brittanië, met een focus op de tegenstellingen tussen Engelsen en Schotten bijvoorbeeld. Aangevuld met Stewarts eigen ervaringen als parlementslid. De omzwervingen in verre exotische landen van Stewart en de rol die zijn vader daarin speelde. De beschrijvingen van de wandeling langs de Marsen en de historische vondsten die er werden gedaan. Wat vervolgens leidt tot de weergave van een lang vervlogen verleden dat teruggaat tot de belegering door de Romeinen van dit gebied.

Ook Rory Stewart leidt een rijk leven. Misschien een beetje te veel rijkdom voor één boek. De lezer moet ten allen tijde zijn aandacht bij het leeswerk houden, anders is hij al gauw de draad van het verhaal kwijt. Stewart wisseltje vlotjes van geschiedkundige beschrijvingen, naar dialogen met zijn vader, eigen herinneringen, mijmeringen over de ondernemingen van zijn vader en vervolgens naar het heden.

Als lezer moet men over een grondige geschiedkundige interesse beschikken om geboeid verder te kunnen blijven lezen. Een voorliefde voor Groot-Brittanië is eveneens handig meegenomen. Een ander bijkomstig voordeel is niet afkerig zijn van politiek. Beschikt men over deze voorwaarden dan is dit boek een boeiende avonturenreis, gevuld met een schat aan interessante wetenswaarheden over heden en verleden. In het andere geval wordt het een harde noot van 394 bladzijden om te kraken.