Overleven - over leven
Drie romans en een poëziebundel schreef Elisabeth Rosner, waaronder De snelheid van het licht, dat in negen talen werd vertaald. Talloze priijzen en lofbetuigingen vielen haar met deze eerdere publicaties ten deel, in zowel Amerika als Europa. Daarnaast verschenen Rosners essays en recensies in kwaliteitspublicaties als New York Time Magazine en Elle. Over Survivor Café, haar eerste non-fictie werk, zegt Rosner zelf dat ze er haar hele leven aan heeft geschreven. En dat is geen overdrijving. Het boek werd een naslagwerk van gesprekken en interviews over decennia waarbij Rosner poogde om ‘de woorden en het zwijgen van anderen zo waarheidsgetrouw en respectvol weer te geven’. De emoties die deze neerslag bij haarzelf losmaakten, schuwt ze evenmin. Rosner is de dochter van Joodse survivors van de Tweede Wereldoorlog die emigreerden naar de Verenigde Staten. Een zwaar beladen verleden dat tastbaar bleef nazinderen in het leven van haar ouders en in de opvoeding van hun kinderen.
Survivor Café is ingedeeld rond de drie reizen die de auteur met haar vader maakte naar concentratiekamp Buchenwald. ‘Beukenbos’ en niet ‘Berkenbos’ zoals het helaas verkeerdelijk werd vertaald en waarvoor de uitgeverij in een bijgevoegd erratum haar welgemeende verontschuldigingen aanbiedt. Deze drie ervaringen in het frame van de Tweede Wereldoorlog vormen de uitvalsbasis voor het boek. Maar het verhaal gaat veel verder dan dat. Survivors waren er ook in het Japanse Nagasaki en Hiroshima. Survivors waren er ook onder het slavenregime in Amerika. Survivors waren er ook onder de Rode Khmer in Cambodja. Al deze survivors zorgden voor nakomelingen die op hun beurt van bij hun geboorte onder de survivors gerekend kunnen worden, als betrokken erfgenamen van een verleden dat niet kan, niet mag vergeten worden.
‘Woorden zijn ontoereikend en essentieel, woorden zijn wat we hebben. De verhalen moeten worden verteld en op de een of andere manier bewaard, en ik kan niet zeggen hoe belangrijk dat gedeelte is. Het is alles. De getuigen zijn er nog, nog wel, nog heel even, we weten niet voor hoelang.’
Elisabeth Rosner is de gedroomde vertolker om de verhalen in herinnering te houden. Ze spreekt met kennis van zaken. Door eigen ervaring (en belasting?) als dochter van overlevers van de Holocaust. Door onderzoek waarbij ze graaft naar diepliggende informatie en verbanden (wat weten we bijvoorbeeld al over intergenerationele overerving van trauma’s). Door te praten maar vooral door veel te luisteren. Het boek is een aaneenschakeling van dappere getuigenissen, gevoelige wetenswaardigheden en urgente (denk)vragen.
Survivor Café is geen boek om op het nachtkastje te leggen. Het boek eist de volledige aandacht van de lezer op, bij voorkeur gedoseerd in verschillende leessessies. Maar het is een boek dat beklijft. Een boek dat geschreven moest worden. Een boek dat gelezen moet worden. ‘Adembenemend,’ volgens Pulitzer-prijs Winnaar Viet Thanh Nguyen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Renate Kerkhofs
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
