De zelfkant van de menselijkheid
De Nigeriaanse Patience is zeventien jaar als haar man door leden van Boko Haram wordt vermoord. Vanaf dat moment is haar toekomst onzeker. In Nigeria verliest een vrouw die weduwe wordt immers haar aanzien in de samenleving en wordt beschouwd als een last. Maar het geluk lacht Patience toe. Heel even maar want algauw krijgt ze opnieuw te maken met de gewelddaden van Boko Haram, de terroristische groepering die dood en verderf zaait.
De samenvatting op de keerzijde strookt niet met het verloop van het verhaal zoals beschreven in het boek. Moeder en eerste man van Patience worden namelijk niet tijdens dezelfde inval vermoord en evenmin wordt Patience op dat tijdstip ontvoerd. Dat komt een tikkeltje vreemd over.
Vaak wordt een dergelijk non-fictie verhaal over de wedervaren van een individu, gekenmerkt door een houterige, minder aangenaam lezende schrijfstijl. Dat is hier niet het geval. Het is dan ook niet Patience zelf die het boek heeft geschreven maar de Duitse Midden-Oosten-correspondente Andrea Claudia Hoffmann. Van haar hand verscheen eerder Het meisje dat van IS won dat een prestigieuze PEN-award ontving. Hoffmann durfde het aan om naar het onveilige Nigeria af te reizen om, geïnspireerd door de ontvoering van de Chibok-schoolmeisjes in het voorjaar van 2014, vrouwelijke slachtoffers van de terreurgroepering Boko Haram te interviewen. Een voornemen dat omgeven werd door een helrode waas van gevaar. Desondanks vertrok ze, samen met Renate, die er decennia lang met haar man als zendelinge tewerkgesteld was en die de noodzakelijke contacten ter plaatse kon leggen. Toevallig bracht het lot Patience op Hoffmanns pad.
Het grootste deel van het boek gaat over de belevenissen van de jonge Patience. Daarnaast vertelt de auteur over haar eigen ervaringen in Nigeria. Hoe ze tot de beslissing kwam om deze reis te maken. Hoe de reis verliep bijvoorbeeld. Echter zonder zelf op de voorgrond te treden. Ook wordt, via reisgenote Renate, het werk van zendelingen in Afrika toegelicht.
Door de dichterlijke vrijheid die de auteur aanwendt in het uitschrijven van dialogen, bijvoorbeeld tussen Patience en Ishaku, krijgt het boek een flinke portie romangehalte. De kans is immers klein dat de gesprekken exact verliepen zoals weergegeven. Idem dito voor wat betreft waarnemingen en gewaarwordingen van de personages. Maar dat deert niet. Uiteindelijk gaat het om de essentie, om de inhoud en niet om de letterlijke weergave van de gesprekken. Juist door deze manier van schrijven wordt het boek leesbaar voor het grote publiek.
Daarnaast is het verhaal doorspekt met wetenswaardigheden over de Nigeriaanse manier van leven. De lezer krijgt een grondige inkijk in de Nigeriaanse denkwijze, de heersende opvattingen, de man-vrouwverhoudingen en de rituelen, allen mijlenver afstaande van hoe wij ons handhaven in de westerse samenleving. De ontvoering van de Chibok-meisjes beroerde de actualiteit in het westen. Maar Boko Haram heeft zoveel meer misdaden op zijn kerfstok. Vrouwen die uitgehuwelijkt worden aan strijders om als persoonlijke seksslavin islamitische kinderen te baren bijvoorbeeld. Waarbij de voorkeur uitgaat naar piepjonge vrouwen, kinderen nog, met een vastgelegde leeftijdgrens van negen jaar.
De lezer voelt de angst en ondergaat de onrechtvaardigheid. Bij het lezen van de gruwelen die de strijders zonder verpinken begaan, tot kannibalisme toe, welt weerzin op. Wat deze wandaden nog met menselijkheid hebben te maken, is de grote vraag. Wilde dieren gaan in elk geval minder beestachtig te keer.
Een vertaling kan een boek maken of kraken. In dit geval werd het de eerste optie. Heel af en toe schemert typisch woordgebruik uit het Nederlandse grondgebied door, maar zonder dat een Vlaming er aanstoot aan zal nemen. De vertaling blijft met andere woorden vrij neutraal algemeen Nederlands.
Onmogelijk dat dit boek een lezer onberoerd laat. Maar het vergroot nog maar eens het gevoel van machteloosheid. Is dit hoe wij mensen ons leven willen / moeten leiden – lijden? Is dit wat mens-zijn inhoudt? Is dit überhaupt nog menselijk? Ontdaan van elk greintje mededogen en emotie. Genoegen scheppend in het lijden van anderen. Het bloed drinkend (en erger) van al wie tot vijand is gebombardeerd omdat diens gedachtengoed niet overeenstemt.
Dit boek geeft weer maar eens een indringend beeld van hoe de mens in staat is zichzelf te reduceren tot het meest inferieure wezen dat deze aardkloot bevolkt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Renate Kerkhofs
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
