Vrouwenhandel en machtsmisbruik bij de VN

‘Klokkenluider in Bosnië’ is geschreven door Kathryn Bolkovac samen met journaliste Cari Lynn. Kathryn beschrijft hierin haar ervaringen in Bosnië waar ze deel uitmaakte van de vredesmissie van de VN na de oorlog in Bosnië.

Kathryn Bolkovac, een gescheiden moeder van drie kinderen en politiefunctionaris in Omaha (VS), wordt door DynCorp (een private militaire aannemer die mensen rekruteert voor buitenlandse missies) gerekruteerd voor een door de VN gereguleerde Internationale Politie Task Force (IPTF). De bedoeling van de IPTF is om de vrede in Bosnië te handhaven en de wederopbouw van het land te bevorderen. Na een jaar in Bosnië krijgt zij de post van gendermedewerker op het VN-hoofdkantoor in Sarajevo. Haar taak is het coördineren van training en onderzoeken in Human Rights-zaken met betrekking tot genderkwesties, waaronder zedendelicten, huiselijk geweld en vrouwenhandel. Al snel komt ze op het spoor van vrouwenhandel waarbij ook hoge functionarissen van DynCorp en de VN betrokken zijn. Kathryn doet er alles aan om deze praktijken in kaart te brengen en te stoppen maar ze wordt geïntimideerd door vrouwenhandelaren maar ook door topfunctionarissen van DynCorp en de VN. Dossiers verdwijnen, onderzoeken worden gedwarsboomd, er volgen bedreigingen, ze wordt gedegradeerd en vervolgens ontslagen. Uiteindelijk moet Kathryn vluchten uit Bosnië omdat het er voor haar niet meer veilig is.

Na haar ontslag stapt Kathryn naar de pers en begint ze ook een proces tegen DynCorp voor haar onterechte ontslag. De BBC-journaliste Sue Lloyd-Roberts (auteur van het boek ‘De oorlog tegen vrouwen en de moed om terug te vechten’) pikt deze zaak op en maakt er een reportage over, ‘Boys will be boys’ en bespreekt deze zaak ook in haar boek. Na haar proces krijgt Kathryn gelijk en moet DynCorp een schadevergoeding betalen.

De feiten in dit boek spelen zich af tussen november 1998 en mei 2003. Jaren later, in 2009 hoort Kathryn over gelijkaardige feiten in Irak en Afghanistan. Eén van de topmannen van DynCorp die tijdens haar proces veroordeeld werd tot het betalen van een schadevergoeding, werd weggepromoveerd naar Dubai, waar hij dezelfde praktijken verderzet.

Het verhaal van Kathryn Bolkovac werd verfilmd (The Whistleblower) met Rachel Weisz in de hoofdrol en werd uitgebracht in 2010. Na een vertoning van de film opende VN-secretaris Ban Ki-moon een paneldiscussie over seksuele uitbuiting en misbruik in conflictsituaties. Kathryn Bolkovac is blijven opkomen tegen mensenhandel en geweld tegen vrouwen en geeft lezingen over mensenhandel, ethiek en anticorruptiekwesties. In 2015 werd ze genomineerd voor de nobelprijs voor de vrede.