Koffie met eiwitpap, lekker!

Met IJsbrekers van Johan Klein Haneveld sluiten we de reeks van vijf losstaande science fiction boeken uit de Zwijgende Aarde reeks af. Waarbij de Zwijgende Aarde eigenlijk maar een marginale invloed heeft gehad op de verhalen en meer gebruikt is als een titel om de vijf boeken onder te scharen. Voor IJsbrekers verplaatsen we ons naar Europa, een ijskoude maan van de planeet Jupiter. In onze eigen tijd is deze maan al interessant voor wetenschappers door de mogelijke aanwezigheid van levende organismen (bacteriën) in de oceaan. Ten tijde van het boek IJsbrekers is er daadwerkelijk een onderzoekscentrum gebouwd.

Wat er gelijk van afspat is de complete zinloosheid van dit onderzoek. Op de laagste verdieping van het centrum leven de "gekunstelden", de mensen die zich middels een enorme lichaamsmodificatie (staart) hebben laten ombouwen tot zeemeerman of -min. 's Ochtends wakker worden in de muffe, beschimmelde ruimte, daarna de hele dag met een duikuitrusting afdalen in de koude en donkere zee om monsters te verzamelen van ijs en water, vervolgens weer naar boven en naar bed. De monsters worden op de verdieping daarboven onderzocht door de wetenschappers. 's Ochtends wakker worden in een veel te kleine kamer, de verzamelde monsters onderzoeken, koffie drinken, in de kantine eiwitpap eten, weer onderzoeken en daarna naar bed. De volgende dag hetzelfde schema en dat al 10 jaar lang in een kleine basis waar de enige toegang tot de buitenwereld een 10 kilometer lange liftschacht naar het oppervlak is. Je moet in ieder geval geen last hebben van claustrofobie. De oceaan zelf is ongeveer 100 kilometer diep, de bodem bereiken voor onderzoek is volstrekt onmogelijk. Behalve water en ijs is er dus ook niets te onderzoeken.

De maaltijd was niet veel anders dan bij het ontbijt, maar de eiwitprut was dit keer wat meer op smaak gebracht...

De boel zal echter spoedig opgeschud worden. De problemen op de Aarde (de Zwijgende Aarde) zijn weer hersteld en de VAHA heeft een schip naar Europa gestuurd omdat er vermoedens zijn dat Michelle Dijon zich incognito onder de personeelsleden zou bevinden. Michelle Dijon kennen we al sinds het eerste boek en wordt beschuldigd van het ongeoorloofd bezig zijn met onderzoek naar nano-modificators die mensen ingrijpend kunnen veranderen. Wie van hen Michelle Dijon is, is voor de lezer al vrij snel duidelijk. Als ook de VAHA erachter komt escaleert de boel en kan Michelle Dijon zich alleen nog redden met behulp van de zeemeermannen en -minnen.

Hieronder kunnen spoilers voorkomen

Dijon gaat zelfs zo ver dat ze zich tot zeermeermin laat modificeren. Op dat punt komt gelijk ook een puntje van kritiek. Ik begrijp dat het science fiction is, maar de helft van je lichaam laten wegsnijden onder een plaatselijke verdoving en vervolgens een paar minuten later weer naast de operatietafel staan alsof het niet meer geweest is dan even een kies plomberen bij de tandarts, gaat mij wel erg ver. Overigens, wel een erg moeilijke beslissing voor Dijon, want ze geeft feitelijk alles op om voor de rest van haar leven verder te leven in de oceaan van Europa waarbij het restant van de nano-modificators dat ze nog heeft ervoor moet zorgen dat zij en de anderen kieuwen ontwikkelen die onder water ademen mogelijk zal maken. Dat laatste gaat overigens ook wel heel erg snel.

Er zijn nog een paar andere dingen waar ik wat twijfels heb. Zo is er een moment dat ze in de pikzwarte oceaan de helmverlichting uitdoen om niet zichtbaar te zijn voor achtervolgers, maar op hetzelfde moment lees ik dat Dijon de gezichtsuitdrukking van iemand anders in de buurt kan aflezen. Oke, is het nu heel erg donker of kun je toch nog wat zien? Ook vraag ik me af hoe ze later aan eten moeten komen als de basis voorgoed van de buitenwereld is afgesloten. Is de voorraad eiwitpap en koffie onuitputtelijk? In de oceaan zelf is niets dan water. Of zijn de gebeurtenissen in de epiloog een aanzet tot een oplossing van dit probleem.

Al met al is IJsbrekers toch een lekker vlot, avontuurlijk en origineel science fiction verhaal. Net zoals feitelijk alle boeken uit de reeks hoewel ik persoonlijk niet zo gecharmeerd was van Titanium van Mara van Ness. De epiloog in dit laatste boek triggert plots nog even je fantasie, leuk gedaan.