Een topthriller, én topliteratuur
De literaire wereldpers zette haar meteen naast Donna Tartt, The New York Times rangschikte Calamiteitenleer voor gevorderden bij de tien beste boeken van het jaar 2006, en de zeldzame negatieve kritieken − een paar onverlaten vonden het boek maar een goedkope Donna Tartt-pastiche − werden roemloos bedolven onder een lawine van lof. Kortom, met haar debuutroman schreef Marisha Pessl zich linea recta de hoogste sterrenhemel in. Of Tartt en Pessl terecht in één adem mogen worden genoemd is een open vraag, maar de schrijfsters hebben in elk geval dit gemeen: ze debuteerden op hun negenentwintigste, werden op slag wereldberoemd, en het was lang wachten op hun tweede. In het geval van Marisha Pessl bijna acht jaar, maar Nachtfilm was het lange wachten meer dan waard!
Ze is een wonderkind op de piano, steenrijk en bloedmooi, maar op haar vierentwintigste wordt Ashley Cordova dood aangetroffen in de liftkoker van een verlaten pakhuis in Manhattan. Zelfmoord? Daar gaat iedereen van uit, behalve onderzoeksjournalist Scott McGrath. Waarom, zo vraagt hij zich af, zou iemand als Ashley Cordova helemaal naar Manhattan gaan om op een verlaten bedrijfssite zelfmoord te plegen? Scott wil een antwoord. Hij gaat op zoek naar dé belangrijkste sleutelfiguur in Ashley's leven: haar vader, Stanislas Cordova, de excentrieke, geniale, duivelse regisseur van horrorfilms die zo gruwelijk zijn dat ze uitsluitend in een schimmig undergroundnetwerk circuleren. Cordova is onvindbaar, en toch is hij permanent kortbij, zijn dreigende aanwezigheid is altijd en overal intens voelbaar. Hij dirigeert, manipuleert en intrigeert zonder ooit in beeld te komen. Tussen Scott McGratt en de spookfiguur Stanislas Cordova ontspint zich een kat-en-muisspel dat steeds grimmiger wordt, een paar keer zelfs kijkt de onderzoeksjournalist de dood in de ogen. Waar is Cordova? Dat schijnt niemand te weten...
Het is een kathedraal van een cliché, maar het is nog maar zelden zo waar geweest: Nachtfilm houdt de lezer van de eerste tot de laatste letter onweerstaanbaar in zijn greep. Het verhaal is, in de eerste plaats, ronduit prachtig geschreven. De zinnen die je keer op keer wilt herlezen omdat ze zo aangrijpend mooi zijn, en de metaforen die je de mond doen openvallen vanwege hun spitsvondige gevatheid, zijn niet te tellen. Pessl schildert haar verhaal met zwierige penseeltrekken en in erg gedetailleerde, fotografische beelden, niet zelden ingewikkelde trompe-l'oeils die de lezer bij de neus nemen.
Daarnaast is Nachtfilm ook een thriller, en wat voor een. Het verhaal − of misschien is 'verslag' een gepaster woord − van de speurtocht door het New York van luxueuze villa's en achterbuurten, van chique dames, hoeren, pedofielen, drugs, zwarte magie, voodoo, geloof, ongeloof en bijgeloof, waarin Pessl de spanning geregeld zo hoog laat oplopen dat je het boek af en toe moet dichtslaan om op adem te komen.
De personages dragen het verhaal. De échte hoofdrolspeler is de mysterieuze Stanislas Cordova, een "hypnotiseur in de zin van Raspoetin" en laten we hem maar zo raadselachtig houden. Van Ashley Cordova krijgen we een ambigu beeld dat varieert van een lieflijke, sociaal bewogen vrouw tot een mysterieuze engel des doods. Scott McGrath is een sympathieke cynicus die het liefst alleen werkt, maar in de loop van dit onderzoek toch ongewild twee 'assistenten' in zijn kielzog krijgt: Nora, een piepjonge actrice in spe, een "punkkruising tussen Lily Munster en Assepoester", en Hopper, een jeugddelinquent met (een beetje) spijt. Twee ontroerende, daadkrachtige lefgozers, ontwapenend naïef, maar toch waardevol voor het onderzoek én een enkele keer zelfs voor McGrath's leven. Het drietal doet een beetje denken aan het trio Carl-Assad-Rose uit de 'Serie Q' van Jussi Adler-Olsen, maar dan in een ernstigere versie.
Ook qua vormgeving en lay-out is dit boek opmerkelijk. Destijds fleurde Pessl Calamiteitenleer voor gevorderden op met zelfgemaakte tekeningen die alleen maar illustratief waren en verder weinig aan het verhaal toevoegden. Nachtfilm heeft ze volgepropt met talloze transcripten van telefoongesprekken, screenprints van websites, krantenknipsels, uittreksels van politierapporten, en ja, zélfs met foto's van haar hoofdpersonages! Wat Pessl hier doet is nieuw, uniek, fris, hip en past perfect in deze tijd van informatiesnelwegen. Natuurlijk is alles fictief, maar in de kantlijn is al die informatie wel aan het verhaal gerelateerd, waardoor het gevoel van echtheid een flinke duw krijgt.
'Scheer je weg uit het land van de literatuur, nietsnutten! Donder op!' schreeuwde de éminence grise van de Nederlandse literatuur Connie Palmen de thrillerschrijvers ooit toe. En 'de thriller leeft bij de gratie van het cliché en is géén literatuur' voegde ze er in al haar wijsheid nog aan toe. Marisha Pessl weerlegt dat allemaal, heel overtuigend en met speels gemak. Nachtfilm is behalve een topthriller ook topliteratuur!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Robert Van der Meiren
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
