Ongemeen spannend
Als ik dit boek in twee woorden zou moeten typeren, zou ik zeggen: autisme en coma. Deze twee thema's, die we allemaal wel kennen maar die toch gehuld zitten in een floers van onbekendheid, raadselachtigheid en speculaties, zetten de toon van Wat dood is van de Britse schrijfster Belinda Bauer, een van de meest verfijnde psychologische thrillers die ik ooit heb gelezen.
Patrick Fort is nog een kind als hij zijn vader op straat ziet doodgereden worden. Of deze gebeurtenis hem een trauma bezorgt, valt niet met zekerheid te zeggen − toch niet in de gangbare betekenis van het woord − want Patrick lijdt aan het syndroom van Asperger, een bijzondere vorm van autisme. Hij is bovengemiddeld intelligent maar volgt andere, unieke denk- en gedragspatronen. Patrick is, kortom, 'anders'. In elk geval ontwikkelt hij na die dramatische dag een fascinatie voor alles wat dood is. Wat gebeurt er precíés op het moment van sterven, is de vraag die zijn leven gaat beheersen. Uiteindelijk brengt die zoektocht hem naar de universiteit, specialisatie anatomie. Daar ontdekt Patrick op een dag − als enige van zijn studiegroep − dat de officiële doodsoorzaak van een lijk dat de groep moet onderzoeken, niet klopt. Maar door zijn aandoening heeft Patrick een enorm communicatieprobleem, en hij kan zijn vaststelling niet geloofwaardig overbrengen. Zijn bemoeienissen keren zich zelfs tegen hem, maar hij geeft niet op. Op den duur wordt iemand daar behoorlijk nerveus van. Hulp zou kunnen komen van een man in coma. We weten niet wie hij is. Hij ligt in een ziekenhuis in een bed, een lichaam dat ademt omdat het beademd wordt, met een hart dat klopt omdat het aan een monitor hangt. Maar zijn geest is niet dood. Hij ziet bijvoorbeeld dat verpleegster Tracy zich niet altijd voorbeeldig gedraagt tijdens haar nachtdienst. Hij ziet ook de comapatiënt in het andere bed, en wat er met hem gebeurt. Hij begrijpt de dreiging, maar zijn comateuze toestand blokkeert iedere mogelijkheid tot communicatie... En toch, wie al behoorlijk nerveus was, wordt nu echt gevaarlijk!
Voor het hoofdpersonage neemt de schrijfster ruim de tijd om de lezer vertrouwd te maken met de bijzondere wereld van een autist. Patrick denkt rechtlijnig, ongenuanceerd, eendimensionaal, neemt alles letterlijk en heeft weinig empathisch vermogen. Hij communiceert moeilijk en opent zijn mond alleen als het nodig is, maar is dan vaak pijnlijk direct. Toch is hij over het algemeen rustig en beheerst, en probeert hij behoedzaam om te gaan met zijn medemensen, die hem evenwel maar zelden begrijpen of aanvaarden. De relatie met zijn alleenstaande moeder ligt moeilijk. Ze is labiel en drankzuchtig, en ze kan zich emotioneel niet vasthaken in Patricks aparte leefwereld. De draad die hen verbindt wordt gaandeweg dunner, en dunner.
Misschien nóg aangrijpender is de figuur van de comapatiënt. Hij ziet, hoort en denkt normaal, alleen weet niemand dat, want voor zijn omgeving is hij weinig meer dan een plant. Zijn onvermogen om een noodsignaal uit te zenden, maar ook zijn krampachtige en altijd vruchteloze pogingen om dat tóch te doen, zijn zo inlevend en intens beschreven dat je als lezer deze verschrikkelijke machteloosheid bijna fysisch aanvoelt. Prachtig!
Ook minder belangrijke personages krijgen onder de bedreven handen van Belinda Bauer allemaal een duidelijke persoonlijkheid. Er is bijvoorbeeld de zelfzuchtige verpleegster Tracy, die met haar ergerlijke karakter in het oog springt. Er is ook Meg, de medestudente die op een bijna natuurlijke, lieflijke manier uitstekend overweg kan met Patricks bijzonderheid en ongetwijfeld een boontje voor hem heeft. Mooi neergezet is ook de wat oudere politieman, brigadier Emrys Williams, een verrassende man die je na lezing van het boek wel de hand zou willen schudden.
De vrij lange aanvangsfase is noodzakelijk om de lezer de unieke aard van het hoofdpersonage te leren aanvaarden, maar eens zover wordt de spanning geleidelijk opgevoerd, en wees maar zeker: die is, vooral naar het einde toe, echt te snijden. In die apotheose zit trouwens nog een schokkende, en onmogelijk te voorziene verrassing.
Belinda Bauer heeft een bijzonder aangename schrijfstijl, en dit verhaal is geschreven met de zelfverzekerdheid van iemand die zich terdege heeft ingelezen in de problematiek rond autisme en coma. Zwaarwichtige thema's, dat wel, maar Bauer heeft ook veel oog voor de luchtige aspecten ervan, want laten we eerlijk zijn, en dit is niet respectloos bedoeld, het bijzondere gedrag van een autist levert onvermijdelijk grappige situaties op.
Wat dood is is een heerlijke thriller, met een verrassende, unieke inhoud, een intelligente opbouw en ongemeen spannend. Op de achterflap staan een aantal citaten uit de pers, en uiteraard dienen die altijd om een boek aan te prijzen. In het geval van Wat dood is zijn al die lovende woorden echter volkomen waar, ik vind ze zelfs te bescheiden! Proficiat, mevrouw Bauer, je hebt een topthriller geschreven, en ik zet een dik plusteken achter mijn vijf sterren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Robert Van der Meiren
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
