Het is niet het uitstapje geworden dat ik me had voorgesteld

Niemand is van hier is de derde roman van Lodewijk van Oord (Madrid, 1977). Van Oord is zeer internationaal georiënteerd en woonde het grootste deel van zijn leven in het buitenland. Hij werkte onder meer in Wales, Swaziland en Italië. Sinds 2017 woont hij in Nederland. Hij is directeur van het United World College in Maastricht. In 2014 debuteerde hij met de roman Albrecht en wij, die werd genomineerd voor de Jan Wolkersprijs 2015.

Niemand is van hier handelt op het Afrikaanse continent en ademt van meet af aan de ongrijpbaarheid van de lokale cultuur voor Europeanen. Het boek heeft een passende titel die de ontheemdheid van de hoofdpersonen goed weerspiegelt.

De roman opent met een vluchtige ontmoeting van de twee hoofdpersonen, biologe Rieneke Friedl en accountant Fliers van Deventer. Beiden zijn onderweg naar een tijdelijke bestemming in Oost-Afrika en treffen elkaar in transit op het vliegveld van Maputo. Zij staat op het punt onderzoek te doen naar de rattenpopulatie op het eiland Île Europa; hij is op de vlucht voor een boekhoudschandaal en duikt tijdelijk onder in een luxe villa in Mozambique.

Zij is vol idealen onderweg: 

“(…) ik wil niet door het leven als een willekeurige, willoze wolk. Mijn wolk zal een luchtschip zijn. Ik zal mijn ankers boven het eiland uitslaan. Water brengen waar aan mijn water behoefte is. Mijn daden zullen iets toevoegen.”

Île Europa wordt bewoond door een klein contingent Franse militairen. Rieneke Friedl is de enige vrouw en wordt al snel geconfronteerd met de spanningen die dat met zich meebrengt.

Hij is een cynicus:

“Hongerbuiken, aidslijders, malariadoden, als ik eerlijk ben is dat mijn beeld van Afrika. Alles waar een mens voor wegloopt. En Nelson Mandela natuurlijk, maar die is ook al dood.”

Ondanks dat cynisme, raakt Fliers van Deventer snel betrokken bij het persoonlijk leven van de bedienden en blijkt dan kwetsbaarder te zijn dan hij had verwacht.

Van Oord hanteert een heldere, aansprekende taal met korte zinnen en onderkoelde humor. Niemand is van hier is daardoor een erg onderhoudende roman, die door zijn thematiek nog een tijd in het hoofd blijft rondgaan.

Het verhaal draait om de illusie van onafhankelijkheid. Friedl en Van Deventer denken rationeel te handelen, maar worden snel door de voorvallen om hen heen uit het lood geslagen. Hun ideeën en overtuigingen worden ondergraven, opgeschut en omgedraaid. Welke rol speelt een Europeaan in een omgeving die vol is van koloniaal verleden en vervreemdend heden?