Dramatisch en sentimenteel

Wij waren de gelukkigen van Georgia Hunter wordt op de voorzijde als volgt beschreven: ‘Een Pools Joodse familie ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Aangrijpend en waargebeurd.’ Die omschrijving klopt zonder meer wat betreft de inhoud van de roman. Want de geschiedenis van de familie Kurc in de periode 1939 tot en met 1946 is er een van huiveringwekkende ervaringen en onvoorspelbare wendingen van het noodlot. Maar hoe zorgvuldig de schrijfster haar zinnen ook heeft geformuleerd, deze roman raakt de lezer toch niet echt.

De schrijfster schetst aan de hand van de lotgevallen van ouders en kinderen Kurc een geloofwaardig beeld van de chaos en willekeur waarin de wereld verkeert tijdens de Tweede Wereldoorlog. De familieleden raken vanuit het Poolse Radom verspreid over heel Europa en tot ver daarbuiten: tot in Siberië en Brazilië aan toe.

Deze recensie is niet de plaats om in te gaan op de kampen, de pogroms en andere gruwelijkheden van de oorlog. In dit boek – en de vele andere die over deze thematiek zijn verschenen – komen dergelijke zaken uitgebreid aan bod. Het boek ademt zorgvuldigheid en respect en kan voor hen die nog weinig hebben gelezen over de Tweede Wereldoorlog een kennismaking zijn met het genre. De vele verhaallijnen en de vaart van de roman kunnen je dan meesleuren.

Waarom toch een gereserveerde houding ten opzichte van deze roman? Dat ligt aan de nogal ‘platte’ karakters en aan het taalgebruik. De schrijfster heeft zich op de lotgevallen van haar vele hoofdpersonen gericht en besteedt eigenlijk geen aandacht aan hun emotionele ontwikkeling. Dat maakt de toon van het boek soms dramatisch en sentimenteel. Twee voorbeelden:

“Hij pakt zijn moeders zakdoek en veegt snel de tranen weg die in zijn ogen opwellen”.

“Ze kijkt op van haar naaimachine en prikt zich van schrik in haar wijsvinger.”

Gelukkig staan daar ook beeldende, mooie zinnen tegenover:

“Moretti’s Occitaanse kruis, ingelegd in de tegels van het plein, glanst als een gigantische granieten tatoeage in het licht van de straatlantaarns.”

Mogelijk is de thematiek en de persoonlijke betrokkenheid van Georgia Hunter voor een debuutroman te hoog gegrepen. Ze hoorde in 2000, op haar vijftiende, dat ze afstamt van Holocaustoverlevenden. Sindsdien heeft ze het onderzoek gedaan dat heeft geleid tot dit boek. Benieuwd of ze met andere thematiek tot een betere literaire prestatie zal komen.