Een roman over een sterke vrouw
Nebraska, circa 1880, een plaatsje met de naam Hanover, op een winderig plateau in de Divide - de waterscheiding in Zuid-Centraal-Nebraska -. Sneeuwklokjes, een groepje lage gebouwen, een grijze prairie onder een grijze hemel. Dat is het decor voor Willa Cathers debuutroman O pioniers! uit 1913. Onthoud dat jaartal: 1913!
Op de stoep voor een sombere winkel zit een Zweeds jochie koukleumend te huilen. Hij heet Emil en is een van de hoofdpersonen van deze roman. Zijn kleine poesje is de top van een telegraafpaal in gevlucht. Zijn grote zus, Alexandra, doet, gekleed in mannenkleren, boodschappen. Zij vraagt haar vriend Carl Linstrum het poesje te redden. Dit zijn de drie mensen die een grote rol spelen in deze roman. Het is het land van voornamelijk Zweden, Bohemers en Fransen.
De kleine Emil speelt met de kleine Marie.
Emil en Alexandra hebben twee broers, Lou en Oscar, die de oudste is. Hun vader, John Bergson, ligt op sterven. In deze barre omstandigheden - de hypotheek is nauwelijks afgelost - kan de vader niet gemist worden.
‘In elf lange jaren had John Bergson maar weinig indruk kunnen maken op het wilde land dat hij was komen temmen. Het was nog steeds een wild wezen dat zijn nare buien had, en niemand wist wanneer je die kon verwachten of waarom ze kwamen,’ (2022: 19)
Het leven van de pioniers is hard. Ik moest ook denken aan de romans van Annie Proulx en ook die van Steinbeck; het leven van pioniers is voor veel Amerikaanse auteurs inspiratie geweest voor romans en verhalen.
Vrijwel de meesten van die pioniers waren in het oude land handwerkers geweest, geen boeren in ieder geval.
John bespreekt veel zaken met zijn dochter, meer dan met zijn zoons. Alexandra lijkt op haar intelligente en doortastende grootvader. Zij las de kranten en volgde de beursnoteringen. Op zijn sterfbed geeft hij zijn dochter de zeggenschap over het bedrijf en het land.
Vanaf het begin begin voel je dat er een zware dreiging hangt boven het gezin Bergson. Het land is zijn bewerkers niet bijzonder goed gezind. De verstandige Alexandra roept bij Lou en Oscar niet alleen maar dankbaarheid op. Een sterke vrouw is een bedreiging in een behoudende samenleving. Jaloezie, roddel, achterklap zijn Alexandra’s deel. Maar dat is ook niet het enige geluid dat klinkt. Alexandra is even zo goed een grote hulp in die plattelandssamenleving.
Cather vertelt subtiel en met grote nuance het verhaal van Alexandra en Emil en de bewoners van de Divide. Cather toont de schoonheid van het land, van de natuur, de bomen, de gewassen, de dieren en de mensen zonder daar (te) veel woorden voor nodig te hebben. Door de schoonheid en de zoetheid van die woorden en het succes van Alexandra’s ondernemingen lijkt de lezer enigszins in slaap te worden gewiegd als in een hangmat op een lome zomerse dag. En daarna slaat het noodlot meedogenloos toe. Veel woorden wil ik daaraan niet kwijt. Het is alsof de bliksem onvoorzien inslaat op een zonnige dag. Nou ja, een paar voortekenen zijn er al maar daar moet je wel oog voor hebben. En ik merkte al op dat je vanaf het begin die dreiging voelt. Het begin van de roman is een keiharde in medias res: winter, vrieskou, zielig klein poesje in de telegraafpaal en een vader die zich wentelt tussen de klamme doodslakens.
Cather heeft maar weinig woorden nodig - nogmaals - om situaties aan te duiden. En die woorden neigen naar poëzie. Bij gedichten gaat de lezer direct op zoek naar de achterliggende betekenis. Dat doe je in een roman minder snel. Daar laat je je leiden door de loop van het verhaal. Maar in deze roman hebben de woorden zeker een achterliggende betekenis.
Ongelooflijk is dat deze roman werd gepubliceerd in 1913. Dat geloof je echt niet. Zo modern, of misschien is beter: tijdloos - als in goede poëzie - doet deze roman aan.
Dit is ook een roman om snel nog eens te lezen om de verborgen verbanden naar boven te halen.
Er is maar weinig dat Cather uitlegt. Prachtig is dat. Over het algemeen houd ik er niet zo van als mij alles uitgelegd wordt door een auteur, behalve als die auteur Philip Roth heet of A.F.Th van der Heijden. De uitleg kan natuurlijk tot stijlfiguur gemaakt worden of zelfs tot thema, wat bij van der Heijden zeker het geval is.
Omdat Cather zo weinig uitlegt en zulke eenvoudige woorden gebruikt, lijkt het bijna alsof je te maken hebt met een simpele familieroman. En dat is niet het geval, of tenminste zeker niet alleen.
Zoek de verbanden. Proef de poëzie. Voel het drama en het noodlot, die groot zijn maar subtiel door de roman en de velden sluipen.
Over de auteur:
Willa Sibert Cather (7 december 1873 – New York, 24 april 1947) was een Amerikaanse schrijfster. Ze beschreef onder meer de Great Plains in verschillende van haar romans, zoals O Pioneers!, My Ántonia en The Song of the Lark.
Cathers baptistische familie woonde bij haar geboorte op een boerderij in de Back Creek-vallei nabij Winchester. Ze was de dochter van Charles Fectigue Cather en Mary Virginia Boade en de oudste van zeven kinderen. In 1883 verhuisde Cather met haar familie naar Catherton in Webster County en het jaar daarna naar Red Cloud. Toen Cather wilde gaan studeren, leende ze geld van haar familie waarmee ze aan de UNL kon gaan studeren.
Als studente leverde ze haar eerste bijdragen aan het Lincoln Journal Star, dat toen nog Nebraska State Journal heette. Daarna verhuisde ze naar Pittsburgh. Voor een baan bij het McClure's Magazine verhuisde ze naar New York, waar ze de rest van haar leven zou blijven wonen. Haar eerste roman, Alexander's Bridge, was sterk beïnvloed door haar bewondering voor Henry James. Het verhaal verscheen als serie in het tijdschrift.
In 1922 liet ze haar oorspronkelijke geloof varen en sloot zich aan bij de Episcopale Kerk van de Verenigde Staten, waar ze vanaf 1906 diensten bijwoonde.
Zij was een succesvol Amerikaans auteur. Ze won in 1923 de Pullitzer Price voor One of Ours, dat zich afspeelt in de Eerste Wereldoorlog. Ze heeft twaalf romans geschreven en veel ander werk.
O Pioneers!, The Song of the Lark, My Antonia worden de Prairietriologie genoemd. Ze zijn geïnspireerd op Cathers jeugdervaring in Nebraska.
Willa Cather leefde bijna veertig jaar samen met Edith Lewis.
Cather overleed aan de gevolgen van een intracerebraal hematoom.
Bibliografie;
Titel: O pioniers!
Auteur: Willa Cather
Uitgever: Uitgeverij Karmijn, Elburg
Vertaler: Johannes Jonkers
Jaar van uitgave: oorspronkelijk 1913; in Nederlandse vertaling 2022
Aantal pagina’s: 216
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Roosje de Vries
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
