Het hartverwarmende universum van Sáenz

Het is maandag, 15 juni 1987. Als Aristoteles de keuken binnenloopt vraagt zijn moeder: ‘Zeg je nog goedemorgen?’ Ari antwoordt dat hij daar nog over na moet denken. Als je geen échte vrienden hebt, dan heb je daar veel tijd voor: nadenken. Ari vindt het niet erg, hij is graag alleen. Hoewel dit wel erg onhandig kan zijn, zoals Ari die dag ontdekt. Hij gaat in zijn eentje zwemmen, terwijl hij dat helemaal niet kan. Gelukkig ziet een jongen hem spartelen. Deze jongen, die Dante heet, biedt Ari aan om hem te leren zwemmen. Dit accepteert hij. Dante blijkt niet alleen een goede zwemmer te zijn, maar ook een goede vriend. Was Ari zonder Dante verdronken? Heel onwaarschijnlijk. Toch houdt de vriendschap die zich tussen hen ontwikkelt Ari drijvende boven diepe, donkere wateren die zich in zijn hoofd bevinden. Hun 'zwemtocht' samen is poëtisch en gevoelig, maar zeker niet zonder gevaar. Ze zijn als een heft en een lemmet, die er, voordat ze elkaar ontmoetten, geen idee van hadden dat ze ergens een onderdeel van waren. Allebei gaan ze heel verschillend om met het scherpe gedeelte van het mes.  

Een jongen met een passie voor gedichten, die liever geen schoenen draagt en spontaan moet huilen om een dode vogel: voor Dante lijken andere regels te gelden dan voor de rest van de jongens. Maar het feit dat hij zijn emoties durft te tonen, zorgt er niet voor dat hij als een zwak persoon wordt geportretteerd. Integendeel, Ari bewondert hem er juist om. Het lijkt dus alsof Dante niet aan een stereotype voldoet, maar dat is jammer genoeg niet helemaal zo. Hij valt op jongens en van homo's wordt vaak juist gevoeligheid verwacht. Desondanks is de manier waarop Benjamin Alire Sáenz het zijn van een jongen in zijn tienerjaren in dit boek heeft beschreven verfrissend en gedurfd.  

Alire Sáenz is geboren in Amerika, New Mexico, vlak bij de grens. Veel van zijn verhalen spelen zich daar af: de plek waar twee culturen samenkomen. Naast young adult, heeft hij ook kinderboeken, korte verhalen en gedichten geschreven. Aristoteles en Dante ontdekken de geheimen van het universum heeft hem veel prijzen opgeleverd en is in meerdere talen vertaald, waaronder dus in het Nederlands door Aimée Warmerdam. De vertaling is van zulke kwaliteit dat de unieke stijl van Alire Sáenz niet verloren is gegaan. Zijn zinnen zijn klaar en simpel en in plaats van dat dit de schrijver in de weg zit, lukt het hem om in die weinige woorden veel betekenis te leggen.  

Toen hij 54 jaar oud was is de schrijver uit de kast gekomen als homoseksueel. Hij vond het niet makkelijk om zijn eigen seksualiteit te accepteren, maar het schrijven van boeken met LGBT-onderwerpen zoals dit boek over Aristoteles en Dante, heeft hem daarbij geholpen.  

De ouders van Aristoteles en Dante zijn typisch bezorgde en strenge tienerouders. Toch bezitten ze een extra, speciale laag. Als lezer raak je niet alleen betrokken bij twee jongens, je krijgt er ook nog twee paar volwassenen bij. Dante is ontzettend close met zijn ouders en de vader van Aristoteles, die ernstig getraumatiseerd is door zijn deelname aan de Vietnamoorlog, ondergaat een grote verandering. ‘Maybe too much young adult fiction is about teens that are in a world apart from adults and that's just not true for a lot of teens’, zegt Alire Sáenz in een interview met School Libary Journal.  

Aristoteles en Dante ontdekken de geheimen van het universum gaat over opgroeien en de oneindige zoektocht naar jezelf. De schrijver werpt vragen op als ‘Wie ben ik en wie wil ik nou echt zijn? Als ik half Mexicaans ben en half Amerikaans, bij wie hoor ik dan? En op welk geslacht val ik eigenlijk?’  

Door de compacte manier van schrijven en de korte hoofdstukken heeft Benjamin het voor de lezer heel makkelijk gemaakt om de geheimen van het universum te ontdekken. Voor je het weet schieten je wenkbrauwen naar boven van verbazing en denk je: ‘Heb ik dit boek nu al uit?’ Met een gegarandeerd warm gevoel in je hart zal je het boek wegleggen. Daarna zullen Ari en Dante geduldig wachten totdat je het niet meer uithoudt en het boek herleest!