Verbijsterend kijkje in Amerikaanse cel

Verbijstering, medeleven, een vleugje irritatie – de gevoelens die langskomen tijdens het lezen van Alias Fortezza wisselen elkaar regelmatig af. Wat na lezing vooral blijft hangen, is de verbijstering, over het Amerikaanse rechtssysteem en de gigantische verschillen met Nederland. Die verschillen heeft David Schrooten, een van de twee auteurs van dit boek, aan den lijve ondervonden.

Alias Fortezza is zijn verhaal, dat hij samen met journalist Freke Vuijst op papier heeft gezet. Een verhaal over hoe hij als jonge hacker steeds verder ging, en uiteindelijk wordt aangehouden door de Amerikaanse Secret Service en in zwaarbewaakte Amerikaanse gevangenissen terechtkomt. Het begint allemaal tamelijk onschuldig, wanneer David als jochie van elf een steeds betere hacker wordt, en op zijn slaapkamer hele cyberoorlogen uitvecht met hackers van over de hele wereld. Ze pesten elkaar door elkaars sites plat te leggen, en willen koste wat kost de slimste, de beste zijn.

Langzaam maar zeker zet David een hele community op, waarin hackers elkaar slimme trucs leren, maar waar ook gehandeld wordt in zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Gestolen creditcardgegevens wisselen hier bijvoorbeeld van eigenaar, en dat levert goed geld op. David kan bij alle gegevens, en als hij dat op een gegeven moment inzet om een stel Russische ‘carders’, handelaars in creditcardgegevens, een lesje te leren, beginnen zijn problemen pas echt.

Uiteindelijk wordt hij, net aangekomen in Roemenië waar hij zijn nieuwe liefde wil opzoeken, aangehouden door Amerikaanse agenten, en dat is het begin van een lange periode in gevangenissen, eerst in Roemenië en daarna in Amerika. Omdat David in Roemenië is aangehouden, mag hij uitgeleverd worden aan de USA – iets wat de Nederlandse overheid nooit toegestaan zou hebben. De aanklacht is namelijk vooral gebaseerd op handel in creditcardgegevens, en dat is op dat moment in Nederland niet strafbaar. In Amerika echter wacht David een zware veroordeling – de aanklager wil hem tot voorbeeld maken in de strijd tegen cybercriminaliteit.

Dit alles wordt pas in de loop van het boek duidelijk. David vertelt het verhaal vanaf het moment dat hij op het vliegveld van Boekarest wordt aangehouden, en neemt de lezer in heldere, korte zinnen mee op zijn verschrikkelijke tocht door een flink aantal gevangenissen. Je deelt zijn verbijstering over hoe hij behandeld wordt en hoe het regime in de cellen is, en leeft mee met zijn eindeloze wanhoop. In elke instelling moet hij opnieuw de regels uitvogelen, opnieuw zijn plaats bevechten en opnieuw zien te overleven tussen geharde criminelen die nergens voor terugdeinzen. De stille, dromerige, jonge jongen uit Spijkenisse blijft maar amper overeind, en verliest keer op keer de hoop op terugkeer naar Nederland.

Davids verhaal wordt afgewisseld met hoofdstukken geschreven door Freke Vuijst, een Nederlandse journalist in Amerika die zich tijdens Davids gevangenschap heeft opgeworpen als contactpersoon. Zij geeft de meer feitelijke informatie, over de hackerswereld waarin David zich bevond en over de werkwijze van de Amerikaanse Secret Service, die David in wezen uitgelokt heeft.

Gek genoeg zijn het juist deze stukken, hoe informatief ook, die een vleugje irritatie oproepen. Want hoewel de zaken vrij feitelijk worden gepresenteerd, wordt langzaamaan wel duidelijk dat David online bepaald niet een stille, teruggetrokken jongen was. Als ‘Fortezza’ was hij een wat arrogante puber die zich onoverwinnelijk achtte, en die misschien wel iets beter had kunnen bedenken waar hij mee bezig was. En tegelijkertijd realiseer je je dat waar David mee bezig was, in Nederland niet strafbaar was, en dat het dus bizar is dat hij op deze manier in Amerika in de cel terechtkwam.

Alias Fortezza leest als een trein. Davids eigen verhaal is, zoals de flaptekst belooft, bijna een thriller, en omdat je erg met hem mee gaat leven, wil je steeds door blijven lezen. De hoofdstukken van Vuijst voegen voldoende informatie toe om ook het gevoel te krijgen dat je iets hebt opgestoken, en de verbijstering over hoe dit allemaal gelopen is, maakt dat dit boek je aan het denken zet.