Meeslepend als altijd

De nieuwe Rankin, Een kwestie van bloed, is niet de nieuwsté Rankin; laten we dat misverstand eerst even uit de weg ruimen. Sinds de Maand van het Spannende Boek in 2006 heeft Uitgeverij Luitingh ervoor gekozen om de oorspronkelijke verschijningsvolgorde van de Rebus-thrillers los te laten. En zo kan het dat dit vijftiende deel in de serie in Nederland als veertiende verschijnt, al voorafgegaan door nummer zestien en zeventien, terwijl deel elf, twaalf en dertien nog op de plank liggen. Een beetje ingewikkeld dus.
Voor de trouwe Rebus-fan maakt dat het leven inderdaad niet eenvoudiger. Als je, zoals ik, Rebus al vanaf het begin (in Nederland dus vanaf 2000) volgt, ben je de laatste jaren het spoor in de ontwikkeling van het personage een beetje bijster. Jammer, want Rankin maakt Rebus juist zo menselijk door hem ouder te laten worden, met meer ervaring en ook meer sarcasme. Die ontwikkeling wordt wreed op z’n kop gezet door deze uitgeefbeslissing.
Maar goed, dat zegt natuurlijk niets over de kwaliteit van het boek zelf. Los van de ontwikkeling van Rebus is Een kwestie van bloed heel goed op zichzelf staand te lezen, beter misschien wel dan de latere (en in Nederland dus voorgaande) delen.
Inspecteur John Rebus, gepokt en gemazeld door zijn jarenlange ervaring bij de politie van Edinburgh, wordt bij het onderzoek naar een schietpartij op een particuliere school geroepen. Een voormalig militair is een lokaal binnengelopen, heeft drie jongens neergeschoten en vervolgens zichzelf een kogel door het hoofd gejaagd. Rebus heeft zelf ook een militaire achtergrond, en juist daarom wil men hem bij de zaak betrekken.
Rebus heeft ondertussen echter zelf ook het een en ander aan zijn hoofd. Of eigenlijk aan zijn handen… Die zijn behoorlijk verbrand; volgens hemzelf doordat het badwater te heet was. Maar zijn chef ziet een verband met de brand waarbij een bekend crimineel is omgekomen. Die crimineel viel Rebus’ collega Siobhan al een tijdje lastig… Toeval, of is onze inspecteur betrokken bij dit ‘ongeval’?
Tijdens het onderzoek naar zijn betrokkenheid wordt Rebus geschorst, maar dat weerhoudt hem er natuurlijk niet van om onderzoek te blijven doen naar de schietpartij. Want daar kloppen een aantal zaken niet. Hoe kwam de schutter aan zijn wapens? En waarom zou hij juist nu doordraaien? Waren de neergeschoten jongens bewust gekozen slachtoffers? Wat gebeurde er eigenlijk precies in dat lokaal? En met welke reden zijn twee in burger geklede militairen naar Edinburgh afgereisd?
Rankin weet, zoals altijd, de lezer mee te sleuren in de wereld van John Rebus. De wereld van lichtgrijs en donkergrijs, waar duidelijk zwart of wit niet bestaat. De wereld ook van Edinburgh, een stad met vele verschillende gezichten. Ook als je er nooit geweest bent, geeft Rankin je het gevoel dat je de omgeving kent, dat je er zelf rondloopt, dat je deel uitmaakt van het licht- en donkergrijs van de Schotse stad.
Vanwege al die grijsnuanceringen, al die verschillende lagen, krijg je vanzelf een zwak voor Rebus. Hij is menselijker dan hij zelf zou willen, en hoewel hij veel daarvan voor zijn collega’s verborgen probeert te houden, krijg je als lezer een band met deze gecompliceerde man. Je zou zijn platen willen beluisteren en zijn whisky willen proeven, je snapt zijn motieven, maar tegelijkertijd ben je het lang niet altijd eens met zijn lompe, directe acties.
Rebus is een hoofdpersoon om van te houden, en eigenlijk maakt de zaak waaraan hij werkt niet eens zoveel uit. Hoewel de zaak in dit boek wel weer een uitstekend verhaal oplevert, dat tot het laatst toe spannend en verrassend is. Dat kun je met een gerust hart aan Ian Rankin overlaten.