Gestolen goed...
Stel je eens voor dat er bij je wordt ingebroken en dat enkele spullen verdwenen zijn waar je zelf nogal aan gehecht was. Bijvoorbeeld het horloge van opa, dat kleine beeldje dat vroeger altijd op de kast stond in de kamer en een tekening van een straatje. Een tijdje nadat je aangifte gedaan had van de inbraak, kom je iemand tegen die dat horloge om heeft. Op zich lijkt het dan een simpele zaak om weer terug te krijgen wat van jou geweest is. Wanneer je op het politiebureau komt om melding te maken van deze zaak blijkt achter de balie, aan de muur de tekening van het straatje te hangen.
Anders Rydell, een Zweedse journalist beschrijft in De Plunderaars niet alleen vergelijkbare ervaringen, maar toont ook nog eens aan dat deze ervaringen tot op de dag van vandaag tot zeer verschillende gevolgen kunnen leiden. De plunderaars zelf zijn de nazi’s die, zoals Rydell laat zien, op een zeer gestructureerde manier kunst en waardevolle voorwerpen uit de door hen bezette gebieden roofden. Daarbij werd een soort tweedeling gehanteerd. De, in hun ogen, echte kunst werd gereserveerd voor tentoonstellingen of privé bezit. De overige kunst werd ofwel vernietigd ofwel te gelde gemaakt. Via een netwerk van kunsthandelaren konden duizenden stukken van eigenaar verwisselen.
Dat nu, zo lang na de oorlog, nog altijd niet alle kunst bij de oorspronkelijke eigenaren of hun erfgenamen is terug gebracht valt niet goed te praten, maar wel te begrijpen. Sommige kunstwerken zijn nu onderdeel van een openbare verzameling of ergens in staatsbezit. Andere zaken zijn (natuurlijk) niet goed gedocumenteerd qua herkomst en dus niet op een eenduidige manier terug te voeren tot kunstroof. Weer andere kunstvoorwerpen blijken na jaren toch nog te bestaan terwijl men eigenlijk zeker was dat het betreffende werk in de oorlog vernietigd of ten minste verdwenen was.
De journalist Rydell weet verschillende draden uit de kluwen zodanig weer te geven dat het spoor van de kunst naar de eigenaar helder getekend wordt. Tegelijk laat hij zien dat de haken en ogen van dat spoor de oorzaak kunnen zijn dat aan het eind niet de eigenaar of de (tijdelijke) beheerder van het kunstwerk de winnaar van een restitutiestrijd zijn, maar dat de advocatuur met de dikste winsten strijkt. Zelf noemt de schrijver het boek géén wetenschappelijk verhaal omdat er geen noten in de tekst zijn. De literatuuropgave is echter wel indrukwekkend.
Ondanks dat het onderwerp lang niet iedereen zal aanspreken, is het een bijzonder verhaal wat tegelijk voor veel mensen herkenbaar kan zijn. Wanneer getoond wordt dat in het recente verleden nog onbeschaamd (want mogelijk onbewust) openbaar gebruik gemaakt werd van gestolen kunst stelt het de systematische kunstroof in een helder daglicht. Tegelijk ga je dan jezelf de vraag stellen: Wie heeft recht op welke kunst? Moet de collectie van een willekeurig museum voor volkenkunde terug naar waar het ooit vandaan kwam. Zijn de Elgin Marble’s van Engeland of van Griekenland? Is de obelisk van place de la Concorde op zijn plaats in Frankrijk? Het feit dat je in het verhaal meegenomen wordt, terwijl het in principe om tamelijk stoffige zaken gaat is een verdienste van de schrijver. De belangstellende lezer kan met gemak het geheel in één keer uit lezen. De minder belangstellende en volhardende lezer kan telkens weer een los stukje door lezen of naslaan.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ruud Rooimans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
