Kapitalisme tussen hoop en kwaad
Kijken naar een trend lijkt een activiteit met weinig risico’s. Maar ook een met weinig inhoud. Je hoeft immers alleen maar te kijken naar wat iedereen ziet. Wanneer je dan als trendwatcher je waagt aan voorspellingen op basis van wat je gezien hebt, of ten minste een duiding van wat we allemaal hebben kunnen zien, wordt het een stuk gevaarlijker. Al jaren is Adjiedj Bakas een gevestigde naam in het rijtje van trendwatchers die met enige regelmaat hun visie op de wereld mogen geven. Volgens zijn eigen trendoffice is hij bovendien in staat om min of meer op maat trends te benoemen. De trendwatcher des vaderlands kan zo als spreker optreden maar ook boeken op maat leveren.
Zijn boek Kapitalisme en Slowbalisering is een goed voorbeeld van trendwatching. Op meerdere manieren wordt een beschrijving gegeven van de beelden die Bakas ziet in de maatschappij. Met veel verwijzingen naar anderen wordt aangetoond dat op dit moment de maatschappij aan het veranderen is. Al wat er beschreven wordt is inderdaad herkenbaar. Het is echter ook slechts een beeld van een trendwatcher. Niet dat de inhoud daarmee onder het tapijt geschoven zou moeten worden. Nogmaals, alles wat beschreven wordt is herkenbaar. Helaas blijft het bij de constateringen. Wanneer we ons laten overtuigen van de juistheid van de blik op de wereld, hebben we nog geen oplossing voor de gesignaleerde problemen. Natuurlijk is het begrijpen van de trend in al wat er gebeurd is mooi. Het zou echter veel mooier zijn om op basis van dat begrip een voorspelling te kunnen doen voor de ontwikkeling van de toekomst. Daarbij wil ik niet vragen om een lange termijn weersverwachting. Zelfs de deskundigen van meteorologische instituten zitten er wat dat betreft nogal eens naast. Maar het zou toch plezierig zijn wanneer een trendwatcher op basis van de gemaakte analyse kon aangeven wat de risico’s zouden kunnen zijn van een al dan niet gewijzigde voortzetting van de ontwikkelingen.
Dat globalisering zijn langste tijd gehad heeft wordt zo helder gemaakt. Dat slowbalisering daarvoor in de plaats gekomen is (of langzaamaan op die plaats komt) is ook nog te geloven. Dat het kapitalisme in de bestaande vorm niet werkt (voor de totale mensheid/wereld), wisten we al een tijdje. Maar een nieuwe variant, gebaseerd op massale activiteiten met crowdsourcing, flexstructuren en jobhoppende pensioengaten wordt net één stapje te weinig uitgewerkt om ook werkelijk een inzicht in de toekomst te geven. We weten dat het fout gegaan is, verschillen mogelijk nog van idee over de werkelijke oorzaken van de fouten en hebben nog geen beeld van de verbeteringen gekregen.
Bakas schetst drie assen waarop ontwikkeling is weer te geven, de as van het meedogenloos kapitalisme, de as van de haat en de as van de hoop. En in zijn conclusie over de toekomst geeft hij aan dat hij hoopt dat het goede zal overwinnen in de oorlog die er tussen de assen in de wereld speelt. Omdat hij echter in zijn betoog heel weinig ruimte laat voor de morele ontwikkeling van de betrokkenen op de verschillende assen, weet ik nog niet of die hoop gerechtvaardigd is. Zijn stelling dat de hoop er voor zal zorgen dat het kapitalisme zal uitgroeien tot een karma kapitalisme en dat de innovatieve krachten vanzelf de goede kant op komen, is een wenselijke ontwikkeling. Omdat ook zijn ‘trendwatch’, dat nieuwe, moderne bedrijven geen lange levensduur meer hebben, niet echt te combineren valt met de groeiende macht van zaken als Google, Apple en Microsoft maar ook Intel, Coca Cola en Nike, is duidelijk dat het alleen een beeld is en geen voorspelling.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ruud Rooimans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
