Zeker weten!
We kennen Herman Pleij als een soort positieve Maarten van Rossem. Iemand die op basis van een ooit in het verleden afgeronde studie een mening over van alles in het heden en zelfs het mogelijke voor de toekomst weet te formuleren die op het eerste gezicht ook nog eens heel redelijk overkomt. De grondige kennis die hij heeft opgedaan van de middeleeuwse letterkunde biedt ook ruim voldoende basis voor een mening over het leven van vandaag de dag. De vaagheid van het begrip middeleeuwen zelf is ook nu herkenbaar. Daar waar voor de een de wereld volkomen helder en logisch is, is voor de ander alles aan twijfel onderhevig. Vaste waarden worden ofwel volledig geaccepteerd ofwel verworpen.
Het uitgangspunt, moet kunnen, blijkt niet alleen typisch Nederlands te zijn, het blijkt zelfs zo ongeveer het meest kenmerkende element van de Nederlandse aard te zijn. Daar waar Pleij dit uitgangspunt nog wel eens wil terugvormen naar een ‘drang naar de middelmaat’ geeft hij tegelijk aan dat juist door de oneindige mogelijkheden van het credo uit die middelmaat ontsnapt kan worden.
De Nederlandse volksaard is er een van opstandigheid en zelfstandigheid. Volgens de pedagoog Langeveld was het doel van de opvoeding dan ook ‘zelfverantwoordelijke zelfbepaling’. We moeten als zelfstandig individu onze weg vinden in de maatschappij. En tegelijk vormen we die maatschappij mede. Dat leidt onherroepelijk tot het beeld van naar de buren kijkende mensen die van alles doen om maar de lieve vrede te bewaren. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Maar doe het wel op je eigen manier. Wanneer er al sprake zou kunnen zijn van een typisch Nederlandse identiteit is het wel die samenhang in onafhankelijkheid. Op het moment dat er ergens een bestuurder of held of specialist opstaat om de richting aan te wijzen waarin we ons moeten ontwikkelen, weten we zeker dat de massa dus de andere kant op zal trekken. Slechts op het moment dat er meerdere verschillende richtingen aangewezen worden, door verschillende voorgangers, zien we dat er coherente groepen gaan ontstaan die zich dan weer tegen elkaar kunnen afzetten. Op deze manier verklaart Pleij niet alleen de gang van zaken binnen de politiek en de sport van dit moment. Hij toont ook aan dat keuzes uit het verleden bepalend geweest zijn voor ontwikkelingen naar het heden. De strijd tegen het water, de neutraliteit ten opzichte van gebeurtenissen in het omringende buitenland, de rol van godsdienst en het voortdurend aanwezige vermogen om positieve ontwikkelingen te relativeren vormen een volk met een hang naar het gemiddelde, het rustige en het vertrouwde. De zesjescultuur is een sprekende weergave van deze instelling. Genoeg is genoeg en doe nou maar gewoon zoals het hoort.
Toch vinden we in Nederland naast de grote massa relatief veel grote denkers, ontdekkers en wereldkampioenen. En juist die neiging het beste uit jezelf te halen wordt gebaseerd op het ‘moet kunnen’-idee. Natuurlijk moet je het wel kunnen, maar wanneer je de basale vaardigheden hebt, ga er dan vooral iets mee doen (maar denk niet dat je daardoor beter bent dan de rest!). Pleij is erin geslaagd een leuk en leesbaar boek te maken met veel herkenbare zaken. Eigenlijk zou het door iedereen gelezen moeten worden. Maar wanneer je het niet wil, even goede vrienden. Moet kunnen!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ruud Rooimans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
