Sterk wetenschappelijk werk dat een overzicht geeft over de groeiende invloed van de CPC

China groeit en het groeit snel als wereldmacht. Haar opkomst is niet meer te stoppen. In ‘Stille Verovering’ analyseren Clive Hamilton en Mareike Ohlberg hoe sterk de Chinese invloed in het Westen is. Moeten we China beschouwen als een rivaal of een onmisbare partner?

Clive Hamilton is een Australische schrijver en academicus. Hij is professor aan de universiteit van Canberra. Op zijn naam staan heel wat boeken en artikelen over de ambities en strategieën van China’s buitenlandse beleid.
Mareike Ohlberg is een Duits onderzoekster, die gevestigd is in Berlijn. Als specialist in China’s digitale politiek en de wereldwijke invloed van de Chinese Communistische Partij was zij lange tijd verbonden aan het Mercator Institute for China Studies. Ook op haar naam staan talrijke artikelen die gepubliceerd werden in toonaangevende kranten en tijdschriften.

‘Stille Verovering’ geeft de lezer een algemeen en vrij compleet beeld over de Chinese invloed in de wereldorde van vandaag. Het boek is vlot leesbaar en goed gestructureerd, waardoor je als lezer zelden de draad van het betoog kwijt raakt. De auteurs geven je in eerste instantie een inleiding over de CPC (Communistische Partij China) en wat haar visie is op andere wereldmachten. Ook wie geen voorkennis heeft over China en de CPC krijgt hierdoor de nodige achtergrondinformatie. Daarna wordt per hoofdstuk in het boek een onderdeel van de invloed van de CPC belicht. Zo is er een hoofdstuk specifiek gericht op de invloed in Noord-Amerika en anderzijds een over Europa. Daarnaast bespreken de auteurs in een apart hoofdstuk spionage, de infiltratie in het bedrijfsleven, cultuur en media.

Dat de auteurs een wetenschappelijk onderbouwd boek neerzetten, valt niet te ontkennen. Niet alleen de wetenschappelijke schrijfstijl is hier de oorzaak van. Doorheen het hele boek zijn voetnoten aangebracht die verwijzen naar hun bronnen. Ook in de tekst zelf geven de auteurs vaak aan op welke bronnen zij hun conclusies baseren. De duidelijke bronvermelding en vele voorbeelden die aangehaald worden, zorgen voor een sterke argumentatie doorheen het hele werk. Voor wie weinig kennis heeft over de CPC en het China van vandaag is dit boek een absolute eye-opener.

Wel is het jammer dat de auteurs veel voor de lezer invullen en hem niet de tijd geven om zelf zijn conclusies te trekken. Dat komt vooral doordat Hamilton en Ohlberg eerst hun conclusie of standpunt uitleggen, waarna pas de argumentatie volgt. Hadden ze eerst de nodige argumenten gegeven om daarna pas hun conclusies te formuleren, dan kreeg de lezer zelf de mogelijkheid om te toetsen of zij tot hetzelfde besluit zouden komen als de schrijvers.

‘Stille Verovering’ voelt regelmatig ook ongenuanceerd aan. Hamilton en Ohlberg presenteren de CPC als het grote kwaad waar je niet mee mag negotiëren. In hun nawoord geven ze zelf aan dat “er behoefte is aan een actieve terugdringingsstrategie in plaats van loze praatjes of wensdenken. De democratieën zullen er niet in slagen China te veranderen, maar kunnen hun belangrijkste instituties wel verdedigen.” Deze stellingen voelen paternalistisch aan. De Westerse democratieën zijn goed en de beste bestuursvorm. De CPC moet vooral onder de knoet gehouden worden.

Het is zeker belangrijk om problemen te benoemen (en die zijn er ook met de CPC en haar invloedssfeer), maar een zekere nuance mag in een wetenschappelijk werk ook niet ontbreken.

‘Stille Verovering’ is de perfecte inleiding voor wie meer wil lezen over de CPC, haar invloed en de dreiging voor onze democratie. Het is een goed onderbouwd werk dat zonder meer leesbaar is voor een groot publiek. Toch moet de lezer zijn eigen kritische stem bewaken en de nodige vraagtekens durven plaatsen.