Sterk jeugdboek voor alle leeftijden

1936, de wereld ligt aan de voeten van drie vrienden: Leo, Elsa en Max. De drie kinderen zitten samen in een reuzenrad en overschouwen Wenen ter gelegenheid van de verjaardag van Leo. Leo's vader neemt een foto van hen drieën, die ze op hun hart beloven te dragen. Want hun vriendschap zal altijd blijven bestaan. Ze weten nog niet wat hen te wachten staat, hoe een zwarte pagina uit onze geschiedenis hen uit elkaar zal drijven.

Liz Kessler, een Engelse jeugd-en kinderboekenschrijfster omschrijft hoe de opkomst van Hitler en de overname van Oostenrijk het leven voor deze jonge kinderen voorgoed veranderde. Leo en Elsa zijn joods. Elsa's ouders voelen de bui hangen en verhuizen naar Tsjechoslovakije. Het gezin van Leo blijft in Wenen, maar leren algauw hoe het regime hun leven zal gaan overheersen. Max komt, zonder het eigenlijk te willen, terecht in de legers van Hitlers regime. Algauw maakt hij deel uit van de Hitlerjugend onder invloed van zijn vader.

Kessler volgt doorheen het boek de drie kinderen om hun zijde van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog te verhalen. Met een vlotte pen omschrijft ze hoe Elsa uiteindelijk in de concentratiekampen terecht komt, hoe Leo weet te ontsnappen, maar Max een gevangene wordt van de Hitlerjugend en de SS. Doorheen het boek focust ze vooral op de innerlijke beleving van de kinderen en minder op de gebeurtenissen zelf. Dat maakt het boek interessant voor zowel jonge als oudere lezers.

Kessler weet op een sterke manier te omschrijven hoe de vrienden uit elkaar gedreven worden. Vooral de omslag van Max wordt op een mooie manier beschreven. Van een vriend van twee joodse kinderen verandert hij helemaal in een voorbeeldige SS'er. Kessler wil de volgers van Hitlers regime niet te dichtbij laten komen, maar toch weet ze bij de lezer enig begrip te laten groeien voor hoe onschuldige mensen soms in de klauwen van dit regime onmenselijke dingen deden.

Wat jammer genoeg mist in het boek is enige diepgang. Kessler besteed aan de drie kinderen ongeveer evenveel aandacht maar geen van de drie verhalen wordt echt uitgediept. Soms geeft ze er een aanzet toe, maar het blijft bij een aanzet en gaat niet echt de diepte in. Vooral het verhaal van Leo gaat soms wat kort door de bocht.

De foto die genomen wordt op het reuzenrad loopt als een rode draad doorheen het boek. Tijdens belangrijke gebeurtenissen blijft hij een rol spelen. Van het eerste hoofdstuk tot de laatste bladzijde speelt de foto een rol die het boek toch iets unieks geeft. Het is prachtig hoe hij symbool staat voor de vriendschap van de drie kinderen. Ze vroegen niet om deze oorlog. Hij overkwam hen. Ze zijn overgeleverd aan de grillen van de volwassenen. Dat is iets wat Kessler heel goed weet weer te geven. Ze zorgt ervoor dat je je als lezer heel goed weet in te leven in de subtiele veranderingen van de samenleving. Doordat ze de afstand van Max enigzins behoudt, blijven de echte gruwelijkheden weg uit het boek zodat het lezers van alle leeftijden zal aanspreken.