Een 'geschifte' karakterstudie

De Amerikaanse Tara Isabella Burton was negentien toen ze een boek schreef over een ongezonde vriendschap tussen twee vrouwen, gebaseerd op haar eigen ervaringen op de universiteit. Dat boek bleef lang, heel lang in de la liggen. Tot haar literair agent grappend tegen haar zei dat er geen vrouwelijke Mr. Ripleys zijn. Burton, zelf een groot fan van auteurs als Patricia Highsmith en Daphne du Maurier, moest weer denken aan haar ongepubliceerde verhaal en besloot die ongezonde vriendschap in het moderne New York te situeren.

Dat werd Social Creature. Het moet gezegd worden: in de eeuwige discussies welke boeken nou écht onder thrillers vallen, zou dit boek ook een interessante casus zijn. Het leest namelijk veel meer als een karakterstudie en een ‘identiteitsroman’ waar toevallig een moord in voor komt. Eigenlijk draait het verhaal zelfs niet echt om de moord. Sterker nog: vanaf de eerste bladzijdes weet je al dat die eraan zit te komen, want dit wordt in het narratief benadrukt.

Waar gaat het boek dan wel over? Louise, een bijna-dertiger die verschillende baantjes moet draaien om het hoofd boven water te houden, ontmoet de excentrieke en pretentieuze Lavinia. Natuurlijk worden ze al snel beste vriendinnen en gaan ze overal samen naartoe. Lavinia smijt met geld, ook voor Louise, en deelt eigenlijk alles wat ze heeft, inclusief haar huis. De vriendschap wordt zo heftig dat Louise de kantjes ervan af begint te lopen bij haar banen. Alles draait om Lavinia en om de selfies en likes op social media.

Wat opvalt aan deze roman slash thriller, is dat de schrijfstijl nogal wennen is. Zo word je constant om de oren geslagen met dit soort houterige zinnetjes:

‘Lavinia poedert Louises wangen. Lavinia smeert er rouge overheen. Lavinia houdt niet op met praten.'

Afgewisseld met juist ellenlange zinnen. De langste was een halve pagina lang. Gek genoeg went de stijl op zich wel, uiteindelijk. Je ziet het voor je als een soort Gossip Girl die in een opgewekte vertelstem over de gebeurtenissen heen praat. Toch blijven die zinnen af en toe wat Jip en Janneke aanvoelen, al krijgt Burton credits voor het feit dat ze wat dat betreft haar eigen weg op is gegaan en is gaan experimenteren.

Verder is er natuurlijk veel ruimte ingebouwd voor dialoog en de gedachten van Louise. Zoals eerder gezegd: hoe kan dat anders, in een karakterstudie? Verwacht geen positieve of opbouwende gedachten: zowel Louise als Lavinia zijn eigenlijk best verrot, narcistisch en, nou ja, soms vrij karikaturaal. Dit laatste gevoel versterkt doordat ze zoveel aan de drank en drugs zitten. Eigenlijk doen ze een groot deel van het boek niet zoveel anders dan dat: ze gaan naar feestje nummer één, maken foto’s voor op social media, slapen, gaan naar feestje nummer twee, enzovoort enzovoort.

Pas in de tweede helft wordt het voor thrillerlezers iets interessanter. Nee, niet in de vorm van spanning: die is niet-bestaand – dus ook niet vindbaar in de vorm van onderhuidse spanning of het oproepen van nieuwsgierigheid. Maar er gebéurt eindelijk iets. Het is boeiender om te lezen hoe personages met elkaar omgaan.

Als een thriller doet dit verhaal echter behoorlijk tekort. Helaas, want Burtons durf om te experimenteren in een genre als dit is best interessant.