Soms moet je voor jezelf kiezen

En nu ik van Diana De laat is een mooi geschreven relaas van een onveilige jeugd en hoe dit niet eenvoudigweg afgelegd kan worden wanneer de onveiligheid verdwijnt. Men draagt het mee, vaak voor de rest van je leven.
Het karakter van het hoofdpersonage is voor mij bijzonder herkenbaar, en Diana weet het daarbij ook nog eens helder en met mooie woorden weer te geven. Sommige stukken in het boek hadden misschien wat korter gekund, of zelfs ronduit geschrapt, maar omdat het zo mooi geschreven is, vergeef je het Diana welwillend als ze wat uitgebreid vertelt.
Mooi is ook dat ze gekozen heeft om afwisselend in het heden en in het verleden te schrijven. Hierdoor kun je mooi het verband leggen tussen de volwassen vrouw Nadia en het jonge meisje Nadia, dat zo wanhopig geaccepteerd wil worden door een tirannieke stiefvader. Een acceptatie waarnaar ze ook als getrouwde vrouw met kinderen hunkert.
Haar moeder maant haar steeds aan om het verleden te laten rusten, maar juist dat is voor Nadia niet mogelijk. Dat is ook niet mogelijk. Je jeugd vormt je tot de volwassene die je zult worden en daarom is de verbinding tussen het heden en het verleden zo mooi. En ze doet dat met een minimum aan verwijten, ze begrijpt dat ook haar moeder vooral slachtoffer was, misschien niet alleen van de man die ze in huis heeft gehaald, maar ook van zichzelf. Dat dit vooral veel kost voor haar kinderen begrijpt de moeder pas op het einde, al kan het ook zijn dat ze dat al veel langer beseft maar niet wil toegeven. In het verleden is haar moeder nog een vrij jonge vrouw, op zoek naar liefde, terwijl ze in het heden een oudere, stervende vrouw is, wat de vergankelijkheid zo mooi weergeeft, maar ook dat de beslissingen die je ten nadele van je kinderen neemt in het verleden je altijd inhalen wanneer ze volwassen zijn.
Diana De Laat heeft ook gekozen om de nadruk te leggen op de psychologische terreur, en niet op het lichamelijk en seksueel misbruik, dat er duidelijk ook was en dat ze vrij weinig behandelt. Zelf vind ik dat een mooi uitgangspunt, omdat we als mensen vaak seksueel en lichamelijk misbruik begrijpen en afkeuren, maar psychologische terreur niet zo goed begrijpen, en soms zelfs afdoen met de gedachte dat iedereen wel eens iets zegt dat hij niet meent of spijt van heeft. Het probleem is dat woorden macht hebben, Diana beschrijft dan ook hoe de woorden van de stiefvader zich nestelen in haar hart en brein, en hoeveel moeite ze doet om positieve woorden te krijgen, maar het is nooit goed wat ze doet, hoeveel moeite ze ook doet. Hoe het kleineren, achterstellen ten opzichte van haar broer, de emotionele chantage ingehakt hebben in haar volwassen leven beschrijft ze in het heden als gevoelens die ze niet zelf kan oplossen, daar is professionele hulp voor nodig, maar ook dat is niet eenvoudig, want dat betekent je opnieuw kwetsbaar opstellen ten opzichte van iemand, iemand die net als de stiefvader daar misbruik van zou kunnen maken. Maar enkel door alle registers open te zetten kan die professional ook helpen; als je dan ook verzwijgt of verbloemt is dat enkel ten nadele van jezelf.
Een heel lezenswaardig relaas met enkele belangrijke levenslessen. Zeker een aanrader!