Aangrijpende historische roman

Een ontroerende roman over de liefde tussen twee, op het oog, compleet verschillende personages ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Daar gaat het verhaal van Hoe klein de wereld is over. Het is zoals gezegd een boek dat je niet onberoerd laat. Het is een emotioneel verhaal over verlies, rouw maar ook over familiebanden, de oorlog en het stelt hardop de vraag of er een goede of foute kant bestaat.

Niet alleen het verhaal zelf is bijzonder, maar ook de totstandkoming van het boek. Historicus en auteur Walter Lucius, van onder andere de Hartland-trilogie en De vlinder en de storm – bekroond met de Schaduwprijs – was bezig met een verhaal over een Indiase soldaat, Chandar Kapoor, die in de Tweede Wereldoorlog besloot voor de Duitsers te vechten. Kapoor denkt zo bij te dragen aan het einde van de Britse heerschappij over India. Lucius is in 2021 overleden en werkte tot zijn overlijden aan het boek. Ruim een jaar later kreeg Carla de Jong het verzoek van Lucius zijn vrouw en agent om het werk van Lucius op te pakken en voort te zetten. De Jong is organisatieadviseur, coach en schrijfdocent en schreef eerder negen psychologische romans en thrillers, onder andere In retraite en Geheim Leven.

Volgens uitgeverij Luitingh-Sijthoff is De Jong in eerder werk geprezen om haar sterke personages, goede spanningsbogen en fijne vertelstijl. Wat haar de aangewezen persoon maakte om het verhaal van Lucius af te maken. Zij pakte volgens de uitgeverij het vele materiaal op, met de vrijheid om er een eigen verhaal van te maken.

Het verhaal begint in 1943 met de ontmoeting tussen de hoofdpersonages Chandar en Luna op Texel. Luna Lansman haar paard is gewond aan de poot door een scherf van een granaat. Chandar, een Indiase dokter die door de Duitse bezetter op Texel is geplaatst, komt haar tegen tijdens een wandeling over het eiland. Hij zal de komende dagen haar paard verzorgen. Voor hem is het een fijne ontsnapping aan de dagelijkse realiteit. Er ontvouwt zich een wonderlijk verhaal over deze Luna en Chandar. Het boek volgt twee tijdlijnen: 1943, waar de ontmoetingen tussen Luna en Chandar plaatsvinden en 1938, twee jaar voor het losbarsten van de oorlog.

Chandar komt uit India en werkt samen met zijn vader in een ziekenhuis waar zij gewonde onderdrukte Indiërs behandelen. Chandar ontwikkelt in die tijd een afkeer tegen de Britse bezetter en meldt zich samen met zijn beste vriend aan voor het leger. In eerste instantie nog wel namens Groot-Brittanië. Later stapte hij over naar het Duitse leger omdat een Indiase vrijheidsstrijder, Subhas Chandra Bose, hem wist te overtuigen om, names Duitsland, tegen de Britten te vechten.
Luna woont op Texel met haar vader en haar oma met Duitse roots. Haar moeder, een getalenteerde kunstenaar uit Parijs, overleed toen ze nog een baby was. Het gezin volgt de ontwikkelingen in Duitsland op de voet en zijn bezorgd. Luna heeft een goede vriend op het eiland, Thiemen. Maar nadat hij lid wordt van de NSB verbreekt ze de vriendschap. Ze is eenzaam op het eiland. De Joodse Rifka duikt onder bij het gezin en de spanningen tussen Luna en haar vader lopen op. Luna en Chandar zijn in 1938 allebei ongeveer zestien jaar en vol in ontdekking. Als bij het afstuderen van Luna de oorlog uitbreekt, kan ze niet naar de kunstacademie waar ze zo graag heen zou willen. Ze moet thuis blijven.

Zonder te veel weg te geven: het verhaal biedt een unieke kijk op de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. De rol die India speelde in de oorlog is buitengewoon interessant. Door het perspectief van aardige, rustige Chandar merk je dat Duitsland en Groot-Brittannië in India op een verschrikkelijke manier mensen hebben onderdrukt. Chandar is er in eerste instantie, na het zien van de gruwelijkheden door Groot-Brittanië, ervan overtuigd dat Groot-Brittanië de vijand is. Bij het Duitse leger lijkt alles in eerste instantie beter. Daar worden hij en zijn kameraden menselijker behandeld, tot hij erachter komt wat Duitsland in de oorlog doet met de Joden.

Dat raakt aan de rode draad van het boek: goed en fout. De vader van Luna is heel gedecideerd tegen Duitsland en het nazisme. Hij weigert te schilderen voor Duitsers of op een andere manier bij te dragen aan de oorlog. Hij heeft duidelijk een kant gekozen en beticht Luna ervan dat zij dat ook moet doen, en derhalve het contact met Chandar, die voor de Duitsers werkt, moet verbreken. De vader is zwart-wit. Terwijl het verhaal heel mooi laat zien dat zwart-wit niet bestaat. Het roept op tot nuance binnen de grote tegenstellingen van een oorlog.

Het verhaal verloopt rustig, bijna langzaam door de schrijfstijl van de auteur. Desalniettemin biedt het zoveel diepgang en raakt het aan heel veel thema’s, zoals familiebanden, rouw, jaloezie, vergeving en natuurlijk ook vrijheid. Hoe klein de wereld is, is een absolute aanrader en krijgt daarom 4 sterren.

Met dank aan Uitgeverij Luitingh-Sijthoff voor dit recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie.