Lezersrecensie
Klassieke Koch
Nooit eerder bracht Herman Koch twee boeken in één jaar uit. Nu wel, en dat heeft een reden: Koch werd ernstig ziek. Het maakt de nieuwste roman Luchtplaats er niet minder om. Heden, verleden en drie verschillende karakters zijn in de nieuwe roman van Koch met elkaar verstrengeld. Luchtplaats snijdt allerlei thema’s aan maar gaat bovenal over familie, vriendschap maar ook ambitie, manipulatie en wraak, met een forse vleug satire.
Luchtplaats past perfect in het oeuvre van Koch. Hij schreef eerder onder meer Het diner waarmee Koch de NS Publieksprijs won in 2009, tevens was dat boek een bestseller in de Verenigde Staten. Andere bekende boeken van Koch zijn Zomerhuis met zwembad, Geachte heer M. en Ga je erover Schrijven?, in dat laatste boek vertelt Koch openlijk over zijn diagnose van uitgezaaide prostaatkanker.
Luchtplaats sluit naadloos aan bij de schrijfstijl van Koch: hele creatieve vergelijkingen, uitgediepte personages, drama en een slim plot. In het verhaal staan drie personages centraal: Simon Hanson, Hanna Hanson en Derek L., een zware crimineel. Simon is een wereldbekende auteur die vastzit in een depressie en meer spanning in zijn leven opzoekt om zo inspiratie te krijgen. Hanna, de vrouw van Simon, is rechercheur en zit vooral met het gegeven dat ze ouder wordt in haar maag, waardoor ze niet meer wordt aangekeken door mannen zoals vroeger. Derek L. is een zware crimineel met een schrijftalent.
Simon bezoekt een leesclub voor gevangenen, waar een boek van hem wordt besproken. Belangrijk om te weten: Simon haalt inspiratie uit zijn dagelijkse leven. Zijn irritaties over mensen inspireren hem om deze mensen -onder een andere naam- in zijn boek te vermoorden. Simon is met name bekend om zijn spannende thrillers. Bij de leesclub in de gevangenis ontmoet hij Derek L. die zelf ook stukken schrijft. Derek L. stuurt verhalen op naar Simon en deze blijken van uitzonderlijke kwaliteit, of lijkt dat maar zo omdat een gevangene het schrijft?
‘Ze vonden het verhaal goed, ze herkenden de kwaliteit, maar ik merkte meteen dat het vooral het idee van een gevangene met talent was dat hen aansprak’
Via Simon geeft Derek L. een boek uit over zijn ervaringen in de gevangenis. Het zijn meerdere korte verhalen, waarvan één de titel van het boek Luchtplaats. Derek L. mag op verlof om aanwezig te zijn bij de boekpresentatie, samen met Simon. Toevalligerwijs is Hanna de rechercheur die Derek L. uitgebreid heeft ondervraagd en opgepakt. Hanna is om die reden ook verantwoordelijk voor de beveiliging van Derek L. tijdens zijn weekendverlof.
Het boek begint met een concessie van Simon: ‘Ik had oog voor zijn talent, en het moest goedkomen om hem zijn presentatie van zijn verhalenbundel te laten doen, zeker omdat mijn vrouw rechercheur is. Inmiddels is alles achteraf.’
In Luchtplaats komen telkens, in losse hoofdstukken, de drie personages aan bod als verteller, het heden wisselt af met het verleden. Het heden is het weekendverlof van Derek L., maar constant zijn er terugblikken naar het verleden waardoor de tijd in het heden erg langzaam gaat. De personages in de hoofdstukken zijn vaak cynisch en worden stuk voor stuk bijna een karikatuur door herhaling. Hanna zeurt erg veel over dat ze ouder wordt. Simon zeurt veel over het feit dat hij laveloos op de bank voetbal kijkt en door Voetbalprimeur scrolt.
Koch komt met zijn klassieke stijl. Hij omschrijft alles met de meest treffende en overdrijvende vergelijkingen. Simon: ‘Toen ik nog maar net schrijver was werkte ik drie jaar aan hetzelfde boek. Iets klopte er niet. Het was niet eens slecht, al had ik er inmiddels een gruwelijke hekel aan gekregen, alsof ik elke dag opnieuw in dezelfde pan stond te roeren, een gerecht dat onder mijn ogen bedierf en begon te stinken, de maden kropen tegen de zijkanten van de pan op en er zat niets anders op dan ze weer terug te duwen.’ Ondanks deze vele uitgebreide vergelijkingen houdt Koch de lezer bij de les met zinnetjes zoals: ‘Achteraf kun je die woorden als profestisch bestempelen’.
Los van de centrale thema’s als familie, vriendschap, ambitie en wraak, gaat het boek over een groter maatschappelijk thema: vergiffenis. Mag een moordenaar, die toevallig hele goede boeken schrijft, op vrije voeten rondlopen? Het doet denken aan Willem Holleeder, die niet alleen een zware crimineel is, maar ook een mediapersonage. Verder geeft Luchtplaats ook een kijkje in de keuken van Koch. Althans, dat lijkt zo. Het lijkt alsof Koch inspiratie uit zijn eigen persoonlijke leven als schrijver heeft geput voor Simon. Zeker als Simon uitwijdt over het geven van zogenoemde blurb, of flaptekst. Simon omschrijft het proces als moeilijk, zwaar en nutteloos. Toch doet hij het tegen wil en dank, een beetje net zoals Koch, de koning van de blurb. Het zet je aan het denken over de eerdere boeken van Koch, en over zijn leven.
Al met al is Luchtplaats een spannende, satirische roman, en een klassieke Koch. Een aanrader. Luchtplaats krijgt van mij 4 sterren.
Met dank aan Uitgeverij Ambo|Anthos voor dit recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie.
Luchtplaats past perfect in het oeuvre van Koch. Hij schreef eerder onder meer Het diner waarmee Koch de NS Publieksprijs won in 2009, tevens was dat boek een bestseller in de Verenigde Staten. Andere bekende boeken van Koch zijn Zomerhuis met zwembad, Geachte heer M. en Ga je erover Schrijven?, in dat laatste boek vertelt Koch openlijk over zijn diagnose van uitgezaaide prostaatkanker.
Luchtplaats sluit naadloos aan bij de schrijfstijl van Koch: hele creatieve vergelijkingen, uitgediepte personages, drama en een slim plot. In het verhaal staan drie personages centraal: Simon Hanson, Hanna Hanson en Derek L., een zware crimineel. Simon is een wereldbekende auteur die vastzit in een depressie en meer spanning in zijn leven opzoekt om zo inspiratie te krijgen. Hanna, de vrouw van Simon, is rechercheur en zit vooral met het gegeven dat ze ouder wordt in haar maag, waardoor ze niet meer wordt aangekeken door mannen zoals vroeger. Derek L. is een zware crimineel met een schrijftalent.
Simon bezoekt een leesclub voor gevangenen, waar een boek van hem wordt besproken. Belangrijk om te weten: Simon haalt inspiratie uit zijn dagelijkse leven. Zijn irritaties over mensen inspireren hem om deze mensen -onder een andere naam- in zijn boek te vermoorden. Simon is met name bekend om zijn spannende thrillers. Bij de leesclub in de gevangenis ontmoet hij Derek L. die zelf ook stukken schrijft. Derek L. stuurt verhalen op naar Simon en deze blijken van uitzonderlijke kwaliteit, of lijkt dat maar zo omdat een gevangene het schrijft?
‘Ze vonden het verhaal goed, ze herkenden de kwaliteit, maar ik merkte meteen dat het vooral het idee van een gevangene met talent was dat hen aansprak’
Via Simon geeft Derek L. een boek uit over zijn ervaringen in de gevangenis. Het zijn meerdere korte verhalen, waarvan één de titel van het boek Luchtplaats. Derek L. mag op verlof om aanwezig te zijn bij de boekpresentatie, samen met Simon. Toevalligerwijs is Hanna de rechercheur die Derek L. uitgebreid heeft ondervraagd en opgepakt. Hanna is om die reden ook verantwoordelijk voor de beveiliging van Derek L. tijdens zijn weekendverlof.
Het boek begint met een concessie van Simon: ‘Ik had oog voor zijn talent, en het moest goedkomen om hem zijn presentatie van zijn verhalenbundel te laten doen, zeker omdat mijn vrouw rechercheur is. Inmiddels is alles achteraf.’
In Luchtplaats komen telkens, in losse hoofdstukken, de drie personages aan bod als verteller, het heden wisselt af met het verleden. Het heden is het weekendverlof van Derek L., maar constant zijn er terugblikken naar het verleden waardoor de tijd in het heden erg langzaam gaat. De personages in de hoofdstukken zijn vaak cynisch en worden stuk voor stuk bijna een karikatuur door herhaling. Hanna zeurt erg veel over dat ze ouder wordt. Simon zeurt veel over het feit dat hij laveloos op de bank voetbal kijkt en door Voetbalprimeur scrolt.
Koch komt met zijn klassieke stijl. Hij omschrijft alles met de meest treffende en overdrijvende vergelijkingen. Simon: ‘Toen ik nog maar net schrijver was werkte ik drie jaar aan hetzelfde boek. Iets klopte er niet. Het was niet eens slecht, al had ik er inmiddels een gruwelijke hekel aan gekregen, alsof ik elke dag opnieuw in dezelfde pan stond te roeren, een gerecht dat onder mijn ogen bedierf en begon te stinken, de maden kropen tegen de zijkanten van de pan op en er zat niets anders op dan ze weer terug te duwen.’ Ondanks deze vele uitgebreide vergelijkingen houdt Koch de lezer bij de les met zinnetjes zoals: ‘Achteraf kun je die woorden als profestisch bestempelen’.
Los van de centrale thema’s als familie, vriendschap, ambitie en wraak, gaat het boek over een groter maatschappelijk thema: vergiffenis. Mag een moordenaar, die toevallig hele goede boeken schrijft, op vrije voeten rondlopen? Het doet denken aan Willem Holleeder, die niet alleen een zware crimineel is, maar ook een mediapersonage. Verder geeft Luchtplaats ook een kijkje in de keuken van Koch. Althans, dat lijkt zo. Het lijkt alsof Koch inspiratie uit zijn eigen persoonlijke leven als schrijver heeft geput voor Simon. Zeker als Simon uitwijdt over het geven van zogenoemde blurb, of flaptekst. Simon omschrijft het proces als moeilijk, zwaar en nutteloos. Toch doet hij het tegen wil en dank, een beetje net zoals Koch, de koning van de blurb. Het zet je aan het denken over de eerdere boeken van Koch, en over zijn leven.
Al met al is Luchtplaats een spannende, satirische roman, en een klassieke Koch. Een aanrader. Luchtplaats krijgt van mij 4 sterren.
Met dank aan Uitgeverij Ambo|Anthos voor dit recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sander van Vliet
Gesponsord
Het waargebeurde oorlogsverhaal van een Joodse kleermakersfamilie. Een nieuw spraakmakend boek van Frank Krake. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
