'The best for last'

Aad van den Heuvel geniet een grote nationale bekendheid door zijn jarenlange aanwezigheid op de Nederlandse televisie. Zijn bekendste wapenfeiten zijn natuurlijk zijn reportages en presentatiewerk voor het actualiteitenprogramma 'Brandpunt' en het satirische consumentenprogramma 'Ook dat nog!' (eind jaren 80). Veel minder mensen weten dat de inmiddels 76-jarige televisiemaker ook een behoorlijk oeuvre aan schrijfsels op zijn naam heeft staan in de vorm van reisverhalen, columns en romans. Met De vuile bom leverde Aad van den Heuvel alweer zijn zevende misdaadroman af sinds zijn debuut in 1987 met De verdwijning. Voor Het Sahararaadsel uit 2004 en De oorlogsverslaggever uit 2008 werd hij genomineerd voor de Diamanten Kogel.

Zijn maatschappelijke en sociale betrokkenheid zie je niet alleen terug in zijn televisiewerk, ook in al zijn boeken. In zijn laatste thriller speelde het moslimfundamentalisme en -terrorisme al een belangrijke rol. In De oorlogsverslaggever kroop Van den Heuvel in de huid van journalist Martin Mendes. In zijn nieuwste thriller, De vuile bom, volgen we Luitenant Leo Vos, een militair die is uitgezonden voor de vredesmissie in Uruzgan. Vos heeft spijt. Spijt van zijn beslissing in een opwelling te zijn gevlucht naar Afghanistan en zijn Eva, de liefde van zijn leven, te hebben achtergelaten. De missie in Uruzgan bracht hem wel de afleiding, maar niet de voldoening. Hij wil naar huis en telt de dagen af. “Het waren niet de risico's en het gevaar die hij achter zich wilde laten, Maar hij had genoeg van een vijand die hij niet begreep.”

Terwijl de zinloosheid van de vredesmissie in Afghanistan duidelijke contouren krijgt, wordt antiheld Vos tegen wil en dank ineens de belangrijkste persoon in een levensbedreigende nieuwe missie: het onderscheppen van een ‘vuile bom’ die vanuit het Midden-Oosten op weg is naar Nederland. Door zijn uitermate adequate handelen bij een aantal aanslagen in Uruzgan en omdat er een prijs op zijn hoofd staat, wordt Vos door zijn meerderen gezien als de ideale man op de plek. Wat volgt is een gevecht tegen de klok en tegen gewetenloze Jihadstrijders, om een nucleaire aanslag op Nederlandse grond tijdig te voorkomen. En dat gebeurt niet zonder slachtoffers, die veelal in de buurt van Vos vallen. "“Als hij zo doorging, werd de dood begrijpelijker dan het leven.”"

Dat Aad van den Heuvel zijn huiswerk goed heeft gedaan wordt duidelijk door de vele wetenswaardigheden die hij in het verhaal heeft verwerkt. Of het verhaal zich nu afspeelt in Uruzgan, Pakistan, op het Griekse eiland Kreta of in Nederland, de auteur trakteert de lezer op flink wat kennis van de gebieden en de couleur locale. Het zorgt ervoor dat De vuile bom inhoudelijk veel meer is dan de bekende, vooral uit Amerika overgewaaide, “'war against terror'-verhalen. Maar het zorgt er ook voor dat het doorzettingsvermogen van de lezer flink op de proef wordt gesteld.
Vuile bom is dan misschien geen snel verhaal, het intrigeert wel en geeft een interessant beeld van de internationale politiek rond het Midden-Oosten. Het laat ook zien dat het schier onmogelijk is een land zo te beveiligen dat terroristen er geen kans maken. In het contemporaine verhaal heeft Van den Heuvel ook nog een interessant mythologisch thema verstopt en trekt hij parallellen tussen de avonturen van luitenant Leo Vos en het verhaal van Odysseus, die van de oorlog in Troje terugreist naar Ithaka waar de oude Griek vervolgens schipbreuk lijdt. Na ongeveer tweederde komt de versnelling erin en verandert het boek in een stevige actiethriller die je bij tijd en wijlen de adem ontneemt.

Van den Heuvel 'saves the best for last' en werkt gestaag toe naar een spannende ontknoping, dicht bij huis.