Ik leef hier nu

Vandaag komen we niet meer thuis is het nieuwste boek van Enne Koens. Het boek liet even op zich wachten, maar het was het wachten meer dan waard. Dit verhaal gaat over de tienjarige Mirza, die door zijn vader wordt meegenomen naar een voor hem onbekend land. Koens laat zien hoe het voor een kind is als je naar een onbekend land verhuist, waar je de taal, cultuur en gewoontes niet kent en hoe vreemd je je dan voelt.

Mirza komt uit school en ziet opeens zijn vader staan. Dat vindt hij best raar, want normaal gaat hij zelf naar huis. Als hij ook een volgepakte auto ziet staan, weet hij dat er meer aan de hand is. Ze vertrekken zonder dat hij weet waarheen of waarom. Urenlang rijden ze, maar Mirza’s vader zeg niets. Als Mirza achter de waarheid komt, beseft hij dat hij nooit meer naar huis zal gaan.

Enne Koens debuteerde met Tot alles gezegd is, een roman voor volwassenen, maar ze is vooral bekend geworden als kinderboekenschrijfster. Ze schreef onder andere Hotel Bonbien, Sammie en opa en Die zomer met Jente. Met Ik ben Vincent en ik ben niet bang werd ze internationaal bekend. Dit boek werd genomineerd voor de Deutscher Jugendliteraturpreis en de Premio Strega. Koens schrijft naast boeken ook theaterstukken. Maartje Kuiper maakte de illustraties bij Vandaag kom ik niet meer thuis. Kuiper illustreerde al eerder boeken van Enne Koens, namelijk Vanaf hier kun je de hele wereld zien, Die zomer met Jente en Ik ben Vincent en ik ben niet bang.

Als je het boek openslaat, voelen de pagina’s zacht aan. Je begint met lezen op een pagina die niet wit is, maar een beetje oudroze. Daar lees je een paar prachtige citaten van nieuwkomers, die gevlucht zijn uit Pakistan, Bosnië, Afghanistan en Irak. Het citaat van Samina Ahmed luidt als volgt: “'Ik leef hier nu. Het is beter en nog steeds moeilijk en ik weet niet hoe mijn verhaal verder zal gaan, maar ik weet wel dat je nergens zult lezen: ik geef het op.” Dit is een prachtige opening van een heel mooi boek.

Als Mirza en zijn vader de grens over gaan en zijn vader een vreemde taal spreekt, heeft Mirza door waar ze naartoe gaan. Het huis van zijn opa en oma ligt twee dagen en nachten rijden van ze vandaan, in de Levaren. Daar spreken ze de taal Levaars. Door een land en taal te verzinnen, heeft Koens ervoor gezorgd dat ze een nieuwe cultuur kon bedenken met eigen gewoonten. Het hoeft hierdoor niet gebaseerd te zijn op feiten. Wat nog belangrijker is, is dat jij net als Mirza het land, de cultuur en de taal niet kent. Alles is voor jou als lezer ook vreemd.

Koens weet heel goed over te brengen hoe machteloos Mirza zich voelt. Hij voelt zich allesbehalve welkom. Het lijkt alsof niemand hem ziet staan. Hij weet niet hoe hij zich moet gedragen, hij denkt dat hij niets goed doet en hij verstaat de taal niet. Zijn vader legt eigenlijk alles maar half uit, dus daar krijgt hij ook niet veel informatie van. Hij probeert mee te doen en zich aan te passen, maar alsnog praten de kinderen over hem en is hij anders dan de anderen. Gelukkig blijft Mirza zijn best doen om op zijn eigen manier erbij te horen en gaat hij zijn leven in de Levaren ook steeds meer waarderen. “Ik begrijp dat ik hier ook een leven heb dat ik niet geleefd had als ik thuis was gebleven.”

Mirza praat in zijn hoofd met Lucas, zijn vriend van thuis. Hierdoor kom je te weten wat Mirza denkt en voelt. Lucas laat hem op een gegeven moment weten dat hij geen land kan vinden dat Levaren heet. Dit kan je aan het twijfelen zetten of de vader van Mirza liegt of dat hij alles verzonnen heeft. Ook ga je misschien twijfelen of het wel goed gaat met Mirza door de stem in zijn hoofd, maar hij laat weten dat hij weet dat de stem niet de echte Lucas is.

Daarnaast wordt er door het verhaal heen duidelijk waarom zijn vader nu naar de Levaren gevlucht is en waarom hij er lang geleden juist weggegaan is. Er wordt aandacht besteed aan bepaalde gebruiken, die voor Mirza een grote rol gaan spelen. Er zijn ook bijzondere dieren. Zo heb je bijvoorbeeld slüwen (een schuw zoogdier dat ongeveer zo groot is als een vos en enorme oren heeft) en krives (kleine zwarte vogels).

Vandaag komen we niet meer thuis laat zien hoe het is om te moeten vluchten, om meegenomen te worden terwijl je niet precies weet waarom en hoe machteloos het voelt. Je doet alles wat je kunt om erbij te horen, maar anderen geven je het gevoel dat het nooit genoeg is. Toch is er ook hoop en zijn er mooie momenten met mensen die je wel een kans geven.