Leest als een sprookje

Steenrijk was ooit het meest gelukkige en welvarende land dat er bestond. Het koninkrijk, dat werd geregeerd door koning Fred de Flinkerd, was bekend om de zoetste gebakjes uit de hoofdstad Soesdijk. De stad Sudderveen was beroemd om zijn heerlijke hammen en worstjes, Karnhem om zijn kazen en Fustenburg om zijn wijnen. Maar verder naar het Noorden kwam je in Zomphoek, het gebied waar niets wilde groeien behalve paddenstoelen. Het enige waar Zomphoek om berucht was, was vanwege een alom bekende legende: die van de Ickabog. Een monster zo groot als twee paarden, met ogen als lantaarns en vlijmscherpe poten. Is het een sprookje, of zou de Ickabog echt bestaan?

Tussen het schrijven van de 'Harry Potter'-boeken door, werkte J.K. Rowling (1965) aan De Ickabog. Het verhaal, dat is vertaald door Wiebe Buddingh’, heeft lange tijd liggen wachten tot het door Rowling werd voltooid. Uiteindelijk was het Covid-19 waardoor ze gemotiveerd werd om het af te maken. Rowling voltooide het voor alle kinderen wereldwijd die noodgedwongen thuis moesten blijven zonder onderwijs te kunnen volgen of vriendjes in de buurt om mee te kunnen spelen.

In een land dat zo welvarend is, zou je niet verwachten dat er hebzuchtige mensen, ijdeltuiten, machtswellustelingen of leugenaars rondwaren. Maar niets is minder waar. En dat is ook waardoor het ooit zo rijke en gelukkige Steenrijk, langzaamaan steeds armer en ongelukkiger werd. Als op een dag een armoedige herder uit Zomphoek in het paleis vertelt de Ickabog te hebben gezien, besluit koning Fred dat hij zal bewijzen dat hij niet zelfzuchtig, ijdel en wreed is. Hij gaat op jacht naar de Ickabog. En dat past heel goed in het snode plan van de baronnen Ter Sluycks en Van Bulckhoven. Samen gaan ze op pad, met grote gevolgen van dien.

In ruim zestig korte hoofdstukken vertelt Rowling het verhaal van de Ickabog. Door het gebruik van een alwetende verteller is het net een sprookje. Over Steenrijk en zijn bijzondere steden en gebieden wordt uitvoerig en beeldend verteld en ook voor de karakters van de personages is veel aandacht. Dit alles is niet alleen nodig om het fundament te leggen voor wat er gebeurde, maar biedt ook een podium voor diverse thema’s. Vriendschap en rijkdom komen aanbod, maar er is ook ruimte voor vragen. Hoe komt het dat mensen kwaadaardig of bang worden? Wat is er nodig om letterlijk en figuurlijk monsters te verslaan?

Door het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden komt De Ickabog enerzijds volop tot leven, aan de andere kant zorgt dit er ook voor dat het verhaal een afstandelijk en langzaam karakter kent. Doordat Rowling veel tijd neemt om zowel het koninkrijk, het kasteel als de inwoners van Steenrijk te introduceren, wordt het geduld van lezers op de proef gesteld. Het duurt een lange tijd voordat het monster en de helden in beeld komen, die het verhaal redden en er vaart in brengen. De moeilijke woorden maken het voor jonge lezers lastiger om zelf te lezen, maar door de lange zinnen is het ook moeizamer om voor te lezen. De plot dat maar langzaam naar een climax opbouwt, helpt daar niet bij. Gelukkig houden de gekke gebeurtenissen en de rijkelijk aanwezige humor het geheel boeiend.

'Ter Sluycks huilde bijna van de pijn, ondanks het kussen dat hij onder zijn achterste had gebonden, en het geboer en gekreun van Van Bulckhoven overstemde zelfs het hoefgetrappel en gerinkel van paardentuig.'

Wat De Ickabog met zijn sprookjesachtige karakter en dito omslag extra bijzonder maakt, zijn de prachtige illustraties. De zo goed als pagina vullende tekeningen zijn allemaal verzorgd door kinderen uit Nederland en België die mee hebben gedaan aan de Ickabog-tekenwedstrijd. Stuk voor stuk zijn ze kleurrijk en bijzonder, perfect passend bij de passages uit het verhaal. Onder de tekeningen is niet alleen te lezen door wie ze zijn gemaakt, maar ook hoe oud de kleine illustrators zijn. Daarmee is De Ickabog niet alleen een sprookje vóór kinderen, maar ook dóór kinderen.