Een beeldend debuut over het leven in een onderdrukt land
Huda, een gewoon dorpsmeisje, en Rania, dochter van de sjeik, groeien op in het Irak van de jaren 70. De twee worden dikke vriendinnen, ondanks hun verschil in stand. Ze sluiten zelfs een bloedverwantschap en beloven elkaar eeuwige trouw. Maar het leven neemt een andere wending en ze verliezen elkaar uit het oog. Jaren later en inmiddels volwassen, proberen Huda en Rania te overleven in het door geweld en onderdrukking geteisterde Irak. Huda werkt als secretaresse op de Australische ambassade en Rania als kunsthandelaar. Als hun paden elkaar weer kruisen worden ze op de proef gesteld: hoever gaat eeuwige steun als er offers worden gevraagd om hun kinderen te beschermen?
Hoewel De sterren boven Bagdad een fictief verhaal is, gebruikte de Australische Gina Wilkinson haar eigen ervaringen voor het schrijven van deze roman. Drie decennia woonde Wilkinson in Irak en ervoer ze wat het betekent te moeten leven onder het regime van Hoessein: ze werd aangerand, haar vriendin schaduwde haar als informant van de geheime inlichtingendienst en haar werkplek werd verwoest door een zelfmoordaanslag.
In de historische roman De sterren boven Bagdad, vertaald door Roeleke Meijer-Muilwijk, worden afwisselend de verhalen van Huda en Rania verteld. In een derde verhaallijn is een rol weggelegd voor de Australische Ally. Als ze naar Bagdad verhuist, moet ze als ‘afhankelijke echtgenote’ van een diplomaat haar carrière als journalist staken. Toch is ze vastberaden haar vaardigheden te gebruiken om te achterhalen wat er met haar eigen moeder is gebeurd, die na een langdurig verblijf in Bagdad nooit meer de oude is geworden.
Het gebruik van deze drie afzonderlijke verhaallijnen zorgt ervoor dat de plot een langzame opbouw kent doordat er tijd nodig is om elk van de personages te leren kennen. In beginsel lijken de verhalen opzichzelfstaand, pas halverwege wordt de onderlinge relatie helder. Maar ook dan blijft het trage karakter gehandhaafd, slechts gestaag wordt duidelijk wat er in het verleden is gebeurd en welke gevaren er op het drietal liggen te wachten.
Ondanks deze trage opbouw is het onmogelijk je niet mee te laten slepen in het verhaal. De schrijfstijl van Wilkinson wordt gekenmerkt door het veelvuldig gebruik van bijvoeglijke naamwoorden en brengen het benauwende Bagdad tot leven. Haar concrete beschrijvingen van maaltijden, dieren en planten, het klimaat en (bij)geloof dragen hier sterk aan bij. De schrijfster weet zo een geloofwaardig beeld te schetsen van het leven onder een dictatoriaal regime. Haast niet voor te stellen situaties zoals de angst afgeluisterd te worden of te worden bedreigd dat er iets met je kinderen zal gebeuren, beschrijft ze gedetailleerd. Echter lukt het Wilkinson minder overtuigend om daarbij gepaard gaande emoties op de lezer over te brengen. De situaties an sich zijn beklemmend, maar de gevoelens van de personages zijn minder indringend en levendig. Er wordt slechts mondjesmaat gehint naar de warme gevoelens van een vriendschap of de liefde tussen echtgenoten. Spannende situaties zoals het brengen van een bezoek aan smokkelaars, lijken de hoofdpersonen gemakkelijk te ondergaan. Dat, in combinatie met enkele niet-uitgewerkte elementen waarvan niet duidelijk is wat hun bijdrage is aan het geheel (zoals een zoon die ineens spijbelt en intensiever de moskee bezoekt), maken het hier en daar tot een minder bevredigend geheel.
Wel is het conflict in schrijfstijl enigszins ironisch, daar het boek ook thematisch gezien is gebouwd op tegenstrijdigheden. Vriendschap en ruzie, verbondenheid en individualisme, angst en moed, goed en kwaad; het een kan niet zonder het ander bestaan en geen enkele situatie is zwart of wit. Ook fatsoenlijke mensen kunnen onder erbarmelijk omstandigheden gedwongen worden verkeerde keuzes te maken. Vol begrip voor de Iraakse bevolking lukt het Wilkinson te laten zien dat Irak eens mooi was, hoe toegewijd Irakezen zijn en dat aanpassen en bedenken hoe je de situatie in je eigen voordeel kunt gebruiken, soms de enige mogelijkheden zijn om te overleven.
De sterren boven Bagdad is een aangrijpend debuut dat zeer beeldend is geschreven. Het geeft een heldere inkijk in het alledaagse leven van een onderdrukt land, maar daar waar setting gedetailleerd wordt beschreven, is dat bij emoties slechts mondjesmaat gedaan.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sanne de Graaf
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
