Beklemmende historische roman over hoop en leven
Nadat de Amerikaanse Pam Jenoff haar master Geschiedenis aan Cambridge University behaalde, accepteerde ze een baan bij het Pentagon. Daarna verhuisde ze naar Krakau in Polen om aan de slag te gaan op het Amerikaanse consulaat. Hier ontwikkelde de schrijfster haar expertise in Pools-Joodse verhoudingen en de Holocaust. Dit vormde de basis voor veel van haar verhalen, die vaak een historisch karakter hebben. Eerder schreef Jenoff romans als Moffenmeisje, Het weeskind en De verdwenen meisjes uit Parijs.
In Het meisje met de blauwe ster, vertaald door Saskia Peeters, koos Jenoff net als in eerdere romans voor een vertelperspectief vanuit meerdere personen. In deze roman volgt de lezer de verhaallijnen van twee jongvolwassen vrouwen: Sadie en Ella. Het is 1942 als de Joodse Sadie de ontberingen van het getto in Krakau het hoofd probeert te bieden. Als er een grootschalige ontruiming plaatsvindt, ontsnapt ze samen met haar zwangere moeder, haar vader en een ander gezin het riool in. Ella, die in het rijke gedeelte van Krakau woont, lijkt het aan niets te ontbreken door de banden die haar stiefmoeder met de nazi’s onderhoudt. Toch strijdt Ella haar eigen gevecht bij het gemis van haar vrienden, verloofde en familie en is zij overgeleverd aan het grillige gezelschap van haar onuitstaanbare stiefmoeder.
In de hoofdstukken wordt afwisselend vanuit Sadie en Ella verteld. Beide personages worden voldoende uitgediept om er als lezer verbondenheid mee te voelen, al raakt de toestand waarin Sadie zich bevindt meer. Nauwgezet wordt haar situatie in het riool uitgediept. Jenoff weet goed te omschrijven hoe erbarmelijk de omstandigheden zijn door niet alleen gedetailleerd de stank, maar bijvoorbeeld ook de gevolgen van zeer warme of natte dagen te omschrijven. Ook de angst om ontdekt te worden als ze geluid maken, de afhankelijkheid van goede mensen in het krijgen van voedsel, het gebrek aan hygiënische omstandigheden of het ontbreken van daglicht maken het geheel beklemmend. Het valt niet voor te stellen hoe mensen op een dergelijke manier hebben kunnen overleven. De invulling van Ella lijkt minder nauwgezet en vlakker. Haar dagen zijn eentoniger en de situatie met haar stiefmoeder minder beangstigend, totdat Ella bevriend raakt met Sadie en haar met gevaar voor eigen leven probeert te helpen.
De schrijfstijl van Jenoff is prettig. Op een natuurlijke wijze neemt ze de lezer mee in de gebeurtenissen van beide vrouwen. Vlekkeloos loopt het verhaal van Sadie over in dat van Ella. Ondanks dat ze de tijd neemt om je kennis te laten maken met beide personages, voert de auteur de spanning snel op door te starten met een raadselachtig proloog. Vervolgens worden hoofdstukken afgesloten met cliffhangers waardoor het leestempo, om te achterhalen wat er staat te gebeuren, hoog is.
Naast het gezin van Sadie heeft Jenoff in haar verhaal ook een streng praktiserende Joodse familie laten onderduiken in het riool, bestaande uit een vader, zoon en (groot)moeder. Hierdoor heeft de schrijfster een situatie gecreëerd waarin ze kan illustreren dat ook ten tijde van oorlog het gewone leven doorgaat. Ondanks het gebrek aan voeding groeit een foetus verder en zal het kindje geboren worden. Daarnaast vertoont de oma uit het andere gezin steeds meer ouderdomsklachten en worden jongvolwassenen verliefd en sluiten zij vriendschappen. Levensontwikkelingen die van alle tijden zijn. Dit laat maar weer eens zien dat we allemaal gewoon mensen zijn. Mensen die te maken hebben met hoop, liefde en verlies. Al lijkt de schrijfster niet lang bij de verliezen stil te willen staan en stapt ze hier met een behoorlijke vaart overheen. Hierdoor ontbreekt er diepgang op dit vlak.
Het meisje met de blauwe ster is een historische roman waarin Jenoff, net als in haar eerdere verhalen omtrent de oorlog, voor een minder bekend onderwerp heeft gekozen. Het boek is gebaseerd op ware verhalen van mensen die onderdoken in riolen om aan de Duitsers te ontsnappen. Ze koos voor alledaagse thema’s als vriendschap, familie en behulpzaamheid, waarbij er in deze roman – naast de focus op gruwelijkheden – oog is voor de goedheid van de mens. Het meisje met de blauwe ster is een hoopvolle, adembenemende en enigszins beklemmende roman voor liefhebbers van oorlogsverhalen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sanne de Graaf
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
