Een schat aan verborgen parels
Joanna Quinn (1976) werd geboren in Londen en groeide op in Dorset, een graafschap in het zuidwesten van Engeland, gelegen aan het Kanaal. Het is deze omgeving waar de zaadjes voor Het walvistheater werden gepland en die diende als decor voor dit omvangrijke debuut. Het prachtige zeegroene omslag met de walvis en gouden opdruk is een genot om naar te kijken. Belooft het een perfect geheel of een ondoorgrondelijk verhaal te worden?
'Voelde de plot eerst aan als een geheel van feitelijke opsommingen, nu groeien de personages, komen er meer emoties bij kijken en ontstaat er vaart.' – Recensent Sanne
Cristabel, Florence en Digby groeien op in het interbellum, de jaren tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog, in een landhuis aan de Engelse kust. Een periode van rust als het om de wereldgeschiedenis gaat, maar in groot contrast met het onrustige gezin van de kinderen. De eenzame Cristabel zou willen dat haar leven een verhaal was, maar al jong trekt ze de conclusie dat er geen heldenrollen zijn weggelegd voor vrouwen. Als er op een dag een walvis aanspoelt, claimt Cristabel het dier. Het voelt als haar schat en ze strijdt ervoor om het te behouden.
Wanneer de walvis compleet is vergaan en enkel de botten zijn overgebleven, tovert ze het geraamte om tot een theater. Een plek waar de kinderen avonturen beleven, toneelvoorstellingen opvoeren en altijd weer naar terug zullen keren, ook in de zware oorlogsjaren die volgen. Gedreven door de fantasie van Cristabel ontwikkelen ze een voorliefde voor het theater en kunnen ze op de bühne zijn wie ze maar willen. Het walvistheater is een plek waar opgelegde rolverdelingen wegvallen, saamhorigheid wordt gevoeld en waar ze worden gezien. Een thuis.
Het walvistheater, vertaald door Valerie Janssen en Ineke van Bronswijk, is opgebouwd als een theatervoorstelling. De verhaallijn beslaat de periode 1919-1945 en is opgedeeld in vijf bedrijven – die elk weer uit diverse hoofdstukken bestaan – en een toegift. Grotendeels wordt de plot verteld vanuit het perspectief van Cristabel, soms wordt er gewisseld naar een van de andere personages. Daarnaast gebruikt Quinn onder andere brieven, krantenknipsels, dagboeken, geluiden uit het huis en zelfs een catalogus van een tentoonstelling om als een alwetende verteller het verhaal vanuit een ander perspectief te belichten.
De eerste drie bedrijven verlopen traag en zijn moeilijk te volgen. De kinderen groeien op, het theater komt tot stand en het gezin krijgt een gezicht. Hierbij passeren veel namen en personages de revue. Er zijn familieleden, bedienden, vrienden, passanten en buurtbewoners en dan ook nog bijnamen, schuilnamen, theaterstukken en bijbehorende rollen. Tevens lijken veel bijzaken aan de orde te komen. In deze fase van het verhaal is het voor de lezer lastig op waarde te schatten wat echt van belang is en wordt er doorzettingsvermogen gevraagd om Het walvistheater te kunnen doorgronden.
Ook de bloemrijke schrijfstijl van de auteur, met de vele omschrijvingen en metaforen, bemoeilijkt het eigen maken van het geheel. Desalniettemin is het interessant te ontwaren hoe genoemde theaterstukken symbolisch worden ingezet en zijn zinnen prachtig geformuleerd.
'Het zonlicht dat door de gebloemde gordijnen schijnt kleurt de kamer zachtroze, als de binnenkant van een zeeschelp of de vlezige gloed die een kind ziet als het zijn vingers tegen zijn ogen drukt.'
In het vierde bedrijf, ruim over de helft van het boek en wanneer de oorlog echt is begonnen, versnelt het tempo. Voelde de plot eerst aan als een geheel van feitelijke opsommingen, nu groeien de personages, komen er meer emoties bij kijken en ontstaat er vaart. Het wordt aangrijpender als de spanning rondom de oorlog toeneemt en de kinderen er een actieve rol in gaan spelen. Gedreven door nieuwsgierigheid over hoe het afloopt, raast het toneelstuk aan de lezer voorbij. Gedesoriënteerd keren ze terug en zullen ze afscheid moeten nemen van de zo vertrouwd geworden personages en het typisch Engelse decor.
Het walvistheater is een verhaal om je in vast te bijten. Het zit vol met verborgen thema’s, symboliek en poëtisch geformuleerde zinnen. De eerste bedrijven moeten volhardend worden door geploeterd, het is een kwestie van zitvlees kweken, om in het laatste bedrijf met een staande ovatie afscheid te nemen. Ondanks het in eerste instantie trage karakter en de ingewikkelde opbouw is Het walvistheater een prachtig debuut. De fanatieke lezer zal deze literaire roman herhaaldelijk willen herlezen om steeds weer nieuwe parels te ontdekken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sanne de Graaf
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
