Een hoopvol debuut
Sarah van der Maas (1995) studeerde geschiedenis in Groningen en Leiden en is freelance tekstschrijver. Na meerdere schrijfwedstrijden te hebben gewonnen, debuteert ze met haar roman Nooit meer wachten, een oorlogsverhaal dat zich afspeelt in Frankrijk.
Nooit meer wachten vertelt afwisselend het verhaal van drie mannen ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Dat van de negenjarige, Franse Gabriël die huis en haard verliest door bombardementen, de Engelse Ralph die vlucht om voor de vrijheid van anderen te vechten, en een Duitse majoor die na het verlies van zijn vrouw en zoon niets meer heeft om naar terug te keren.
De kennismaking met Gabriël vormt de aftrap van het verhaal. Hij overziet zijn koninkrijk de dag na een verwoestende aanval op Frans grondgebied dat in handen is van de Duitsers. Al speurend met zijn kijker ziet hij, en daarmee de lezer, alles waaruit zijn wereld nog bestaat: de kerktoren, de smeulende resten van een zwartgeblakerde tank en de graansplinters. Het verhaal kent een langzame opbouw, waarbij Van der Maas zuinig is met het toespelen van informatie. Lange tijd is onduidelijk wat zich heeft afgespeeld of waar het verhaal naartoe zal leiden. In afwachting van de spaarzame kruimels lukt het Van der Maas net voldoende om je lezend te houden.
Opkijkend tegen Anthony Doerrs 'fenomenale' Als je het licht niet kunt zien, zoals ze vertelt in het interview met Hebban, heeft Van der Maas getracht met enkele woorden een wereld aan beelden op te roepen. Ze is daarin redelijk geslaagd. Haar zorgvuldig afgewogen woorden weerspiegelen de steeds kleiner wordende werelden van de drie hoofdpersonen. De Engelsman tijdens zijn dagen in het veld, de majoor vanuit zijn kamer en de jongen vanuit zijn koninkrijk. Alle drie hebben ze één ding gemeen: ze wachten. Op dromen van de toekomst of op herinneringen van dat wat ooit is geweest.
'"Dromen kun je niet eten," zei ze altijd, maar voor Ralph was het juist een manier om in leven te blijven. "Wacht maar."'
Van der Maas’ zinnen zijn afwisselend uiterst poëtisch, dan weer krampachtig afgewogen. Waar ze het ene moment gevuld zijn met rake omschrijvingen, laten ze het volgende moment de lezer struikelen, geen idee hebbende wat er nu gebeurd is of wat er staat te wachten. Dit wordt mede veroorzaakt door de soms lange zinnen en de ingewikkelde opbouw van de plot. Er wordt niet alleen gebruik gemaakt van meerdere vertelperspectieven, ook koos Van der Maas voor sprongen in de tijd, afgewisseld met herinneringen, dagdromen, visioenen, waanbeelden en briefwisselingen. Om de herkomst van de drie personen te duiden wordt er ook nog eens in het Frans, Duits of Engels gesproken. Dit alles vergt van de lezer uiterste concentratie en kost de nodige moeite om de opbouw van de plot te doorgronden.
De volhouder wordt echter getrakteerd op mooie details. Dat Van der Maas veel geschiedkundige kennis heeft, zal geen enkele lezer ontgaan. Ze weet rangen, kledij, gebeurtenissen en strategieën secuur te omschrijven. Hierdoor zet ze op subtiele doch grandioze wijze tijdsbeeld en sfeer neer, waarbij ze veel aandacht heeft voor de psychische kant van oorlogen. Ze beschrijft de invloed ervan op mannen, vaders, zonen en gezinnen.
'Als de oorlog je eenmaal in zijn klauwen heeft, zijn er maar drie manieren om eruit te komen: als held, als lafaard of als lijk.'
Nooit meer wachten is een hoopvol debuut. De lezer die in afwachting is van een fenomenaal einde zal worden teleurgesteld, degene die houdt van mooie woorden en een bijzondere opbouw wordt daarentegen ruimschoots getrakteerd. In afwachting van nieuw werk van Sarah van der Maas kan Nooit meer wachten zeker worden herlezen. Rijk dat het is aan metaforen, zal het ongetwijfeld tot nieuwe inzichten leiden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sanne de Graaf
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
