Verdwalen in een verhaal

De klas van meester Tom zit vol bijzondere kinderen die zich niet thuis voelden in de standaard volle klassen. Ze zijn bewegelijk, druk en hebben een korte spanningsboog. Nooit is het stil in de klas, behalve als meester Tom voorleest, het liefst uit de boeken van zijn favoriete auteur Lavinia Morgenster. De kinderen zitten ademloos te luisteren en balen als het tijd is om naar huis te gaan. Op een dag heeft de meester een opdracht en mogen twee van hen op bezoek bij mevrouw Morgenster. Eenmaal daar ontdekken ze een mysterieuze gesloten deur.

Wie achter deze deur verdwaalt is ontstaan uit een samenwerking tussen Rindert Kromhout (1958) en Tonke Dragt (1930). Kromhout is al zijn hele leven druk met het vertellen van verhalen. Eerst toen hij in een boekwinkel werkte en zijn verhalen aan kinderen voorlas, later met zijn eigen poppentheater. Dragt werd geboren in Nederlands-Indië en begon tijdens de Tweede Wereldoorlog in een interneringskamp met schrijven. Na de oorlog ging ze in Nederland naar de Academie voor Beeldende Kunsten en illustreerde ze haar eigen verhalen. In 1961 debuteerde ze met Verhalen van de tweelingbroers waarna nog tientallen boeken volgden. Vertellingen die meermaals werden bekroond én verfilmd. Zoals ook te lezen valt in het nawoord, ontmoetten Kromhout en Dragt elkaar op een bijzondere avond waarna een warme vriendschap én een idee voor een boek ontstond.

Kijkend naar het oeuvre van beide auteurs, belooft deze samenwerking een succesvolle te zijn. Beiden draaien ze hun hand niet om voor het schrijven van avontuurlijke verhalen. Dat dit boek met zijn 121 pagina’s relatief dun is, is opmerkelijk, zeker voor wie de doorgaans omvangrijke boeken van Dragt kent. De vraag rijst of Wie achter deze deur verdwaalt genoeg bladzijden bevat om je te laten verdwalen.

Het boek begint rustig met een kennismaking met de klas. Wanneer Laurenzo en Téja naar de schrijfster gaan, begint de plot mysterieuzer te worden. De overtocht met het pontje is vreemd en ook bij Lavinia Morgenster is iets niet in de haak. Ze vinden een dichte deur die ze alleen kunnen openen met een visum van een speciale ambassade.

De levendige manier van schrijven en het raadselachtige karakter van de plot wekken nieuwsgierigheid en stuwen de lezer door het boek heen. Wat zou er achter die deur zijn? Pas als je stopt met (voor)lezen blijkt ineens dat je helemaal niet in het verhaal bent, maar gewoon in je eigen kamer. Magisch!

De potloodschetsen in zwart-wit van Linde Faas passen goed bij de schrijfstijl van het schrijversduo. Ze lijken soms wat mistig en daardoor mysterieus. Als de beeldende manier van schrijven het nog niet voor elkaar kreeg om alles voor je te zien, dan lukt dat wel wanneer je naar de kleine en grotere illustraties van Faas kijkt.

Al lezend en starend naar de afbeeldingen komt het einde van het boek snel in zicht. Als er slechts luttele pagina’s over zijn, wordt er ineens in een razend tempo naar een einde toegewerkt waarop de magie abrupt wordt ontbroken. Het verdwalen in verhalen gebeurt vóór de deur en niet daarachter.

Wat sterk is aan het boek is de herkenning die kan worden gevonden in de kinderen van meester Tom. Wie goed naar ze luistert, zal opmerken dat ze eigenlijk helemaal niet anders zijn. Iedereen is weleens ongeduldig of onrustig. Wie wil er nou niet liever leuke dingen doen of schreeuwen als alles teveel wordt? Daarnaast zal er – vooral door de kinderen van vroeger – volop herinneringen worden opgehaald bij de namen van personages. Ze zijn namelijk vernoemd naar figuren uit andere boeken van Dragt. Ken je Roberto, Frans of Iwan de Verschrikkelijke nog? De herinneringen die bovenkomen laten je terugreizen naar eerdere avonturen. Misschien herlees je zelfs De zevensprong of De brief voor de koning.

Wie achter deze deur verdwaalt is een fijn boek voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen die behoefte hebben aan een portie jeugdsentiment. Niet alleen de herkenbare namen zorgen daarvoor, maar ook het gevoel van de wereld te zijn, net zoals Dragt dat in vroegere tijden voor elkaar kreeg. Het einde is enigszins ontluisterend, maar dat is niet waar dit boek om draait. Het gaat om verdwalen in verhalen. En dat is gelukt.