Waardevol debuut vol diversiteit, maar enigszins voorspelbaar

De Young Adult Zomerburen vertelt het verhaal van Olivia. Op het moment dat ze denkt dat haar toekomst uitgestippeld op haar ligt te wachten, wordt haar hele wereld op zijn kop gezet. Na een overval op straat besluit haar vriendje Niels halsoverkop naar Australië te vertrekken. En zij is niet uitgenodigd om mee te gaan. Sterker nog, hij wil een pauze. Olivia vlucht spontaan naar haar grootouders aan de andere kant van het land. In het kleine Drentse dorpje aan de grens met Duitsland, waar ze tot een aantal jaren geleden zelf woonde, brengt ze de zomer door. Samen met haar oude buurmeisje Ilse.

Rianne Robben (1998) had Olivia kunnen zijn. Al jong had Robben een voorliefde voor taal, maar ook zij kreeg te horen dat ze met haar dyslexie niet veel zou bereiken. Niets bleek minder waar. Ze heeft haar rechtenstudie succesvol afgerond en wist met Zomerburen te debuteren. Robben heeft het tot haar missie gemaakt om jongeren ervan te overtuigen dat zij zich niet moeten laten weerhouden door onzekerheid of wat anderen van hen denken.

Met Zomerburen doet Robben een succesvolle poging deze boodschap de wereld in te slingeren. En hoe. Ze kiest voor een minder vaak besproken – maar des te belangrijker onderwerp – als thema voor haar boek. Als blijkt dat Ilse op meisjes valt en haar opneemt in haar vriendenkring, beseft Olivia dat ze eigenlijk maar weinig weet over LGBTQIA+. Wanneer Olivia getuige is van zinloos geweld als twee vrouwen met elkaar zoenen, besluit ze zich in de  gemeenschap te verdiepen. Doordat Olivia en Ilse elkaar een paar jaar niet hebben gezien, hebben ze veel om over bij te praten. Door de vragen die Olivia heeft en de eerlijke antwoorden die Ilse geeft, wordt heel mooi in beeld gebracht hoe het is om bijvoorbeeld lesbisch te zijn.

Robben zet LGBTQIA+ in de spotlight en doet dat heel genuanceerd. Ze bespreekt de gevoelens van Ilse, maar ook de clichés en vooroordelen die nog steeds heersen. Tijdens het lezen is het onvermijdelijk zelf vragen te stellen. Misschien over je eigen geaardheid, maar zeker ook over de houding die jij aanneemt ten opzichte van het onderwerp. Naast het ontdekken van je seksualiteit, heeft Robben ook thema’s als dyslexie en toekomstkeuzes opgenomen in Zomerburen, wat het tot een typische Young Adult maakt.

De schrijfstijl van Robben is prettig. Ze geeft de omgeving van het kleine (fictieve) dorp nauwgezet vorm. Het is alsof je de zomer met Olivia en Ilse doorbrengt. Kijkend over hun schouders ga je mee naar feesten, het zwembad of struin je over de boerenerven. Door een aantal woorden dialect komt de Drentse omgeving verder tot leven, maar struikelen over de naam van het gehucht Nederermerscheen is onvermijdelijk.

Naast het realistisch vormgeven van de setting waarin de plot zich afspeelt, worden ook de personages duidelijk neergezet, voornamelijk door de dialogen. De krachtige Ilse laat zien dat je moet staan voor wie je bent en in de zoekende Olivia kan iedereen een stukje herkenning vinden. De vragen over je toekomst en wie je bent, zal niemand vreemd zijn. Helaas mist Olivia soms wat pit en blijven de motieven van Niels een raadsel.

Zomerburen is als een lome zomer. Met een warm gevoel kijk je er op terug. De discriminatie tegen de zoenende vrouwen is heftig, de vragen over geaardheid enerverend, maar los daarvan doen zich weinig spannende plottwists voor. Het is een fijne zomer met feestjes, goede gesprekken, liefde en de zoektocht naar jezelf. De plot is voorspelbaar, maar de uitwerking van het thema geslaagd. Zomerburen is een mooi debuut vol diversiteit.