Materiaal voor tranen en vraagtekens

Stel je voor. Je staat op het punt te trouwen met een ontzettend lieve en attente man en in je buik groeit jullie kindje. Je hebt een leuke baan en liefhebbende ouders. Wat wil je nog meer? Maar dan slaat het noodloot toe. Je wordt aangereden door een auto en raakt in coma. Zonder dat je het weet staat jouw leven stil, maar draait het leven van jouw dierbaren door. Dat is wat Maddie en Ryan overkomt in Zonder mij. Hoe zien hun levens eruit als Maddie weer wakker wordt?

Dani Atkins ken je wellicht van de boeken Versplinterd en Duet met jou. Twee romans waarbij menig lezer de tissuedoos nodig had. De verwachtingen van Zonder mij zijn dan ook hooggespannen. Zou het de Britse schrijfster wederom lukken om lezers tot tranen te roeren?  

Hoteldebotel en in verwachting om vervolgens te worden aangereden. Dat is al genoeg tranen trekkend materiaal. Atkins heeft er niet voor gekozen om de verhaallijn langzaam op te bouwen en je rustig te laten wennen aan personages en setting. Nee, je wordt gelijk gegrepen door de heftige gebeurtenissen en de beklemmende spanning die hoogtij viert. Atkins is er uitermate goed in geslaagd om in de eerste dertig bladzijden van het verhaal de hoofdpersonen Maddie en Ryan te vormen, het ongeluk te laten gebeuren en Maddie te laten ontwaken uit haar coma, zonder het gevoel te geven dat het overdadig of ongeloofwaardig is. Het leven is nou eenmaal een rollercoaster.

Dat Atkins de intense verhaallijn zo snel heeft op weten te bouwen is niet het enige dat bijzonder is. Verrassend is ook de indeling van de hoofdstukken. In Zonder mij, dat bestaat uit twee delen, heeft Atkins ervoor gekozen te spelen met verschillende vertelperspectieven, maar ook met sprongen in de tijd. Middels flashbacks kom je vanuit Maddie en andere personages meer te weten over de periode voor, tijdens en na het coma. Dit zorgt voor gelaagdheid in het verhaal, maar ook dat er begrip wordt gekweekt voor de personen wiens leven doorging.  

Toch hebben deze inzichten ook een keerzijde. Bepaalde karaktereigenschappen kunnen behoorlijk tegenstaan. Niet alle keuzes zijn te begrijpen en roepen daardoor veel vragen op. Zijn beslissingen ethisch verantwoord? Hoe werkt de liefde als een coma roet in een aanstaand huwelijk gooit? Welke leugens zijn geoorloofd? In Zonder mij wordt het ene na het andere leugentje, al dan niet met de beste bedoelingen, opgeworpen. Sinds wanneer is liegen nog de enige optie? Is eerlijk zijn niet altijd een optie? Al die leugens, die vooral Ryan onsympathiek maken, zijn storend.

Of het boek je daadwerkelijk tot tranen weet te roeren is dan ook de vraag. Als jouw opvattingen te hard botsen met de keuzes van de personages en zo zorgen voor antipathie, dan zeker niet. Wel zal Zonder mij je aan het denken zetten en je doen afvragen wat jij zou doen als je in de schoenen van Ryan of Maddie stond. Ondanks die soms onbevredigende vraagstukken valt niet te betwisten dat het einde van Zonder mij weergaloos is, net als de schrijfstijl van Dani Atkins. Zonder mij wil je in een ruk uitlezen. Het is een roman die test hoe onbaatzuchtig je zelf bent en die je doet beseffen dat elke keuze gevolgen heeft.

“Je zet een keten van gebeurtenissen in werking zonder je te realiseren wat je hebt gedaan.”