Sterke vrouwen in een op ware feiten gebaseerde roman

1861. Georgy is een van zeven zussen uit een gegoede familie. Wanneer er een Amerikaanse burgeroorlog ophanden is, is ze vastberaden verpleegster te worden. Iets dat in die tijd werd gezien als een mannenberoep. Haar eigenwijze en doortastende karakter helpt Georgy door de selectie en de opleiding van verpleegkundige heen, maar pas aan het front komt ze voor de heetste vuren te staan.

De Amerikaanse Martha Hall Kelly stuitte voor het eerst op de geschiedenis van de Woolsey-vrouwen toen zij archieven doorspitte voor haar onderzoek naar het leven van Caroline Ferriday; een Amerikaanse filantrope die vooral bekend werd vanwege haar inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. In brieven die zorgvuldig bewaard zijn gebleven, schreven de zussen Woolsey over de Amerikaanse Burgeroorlog, hun verblijf op hospitaalschepen, het slagveld en het leven in New York. Er werd bij Kelly een zaadje gepland waaruit Zonnebloemzussen ontsproot, het derde en los te lezen deel in de trilogie over de familie van Caroline Ferriday.

In Zonnebloemzussen staan, net als in de eerdere boeken uit de 'Woolsey-Ferriday'-trilogie Seringenmeisjes en Russische rozen, bijzondere vrouwen centraal. Afwisselend wordt het verhaal van Georgeanna (Georgy), Jemma en Anne-May verteld. Georgy en haar familie zijn abolitionisten en streven naar de afschaffing van de slavernij. Daarmee waren ze vooruitstrevend en hun tijd ver vooruit, net als door hun drijfveer om als vrouwen aan het werk te gaan en zich in te zetten voor de samenleving. Jemma is een jong meisje dat als slavin werkt op een tabaksplantage waarvan Anne-May de eigenaresse is. Daar waar Georgy vecht voor haar positie als vrouw, heeft Jemma een hele andere strijd te leveren; overleven op een plantage waar een keihard regime heerst.

Door afwisselend vanuit het perspectief vanuit de drie vrouwen te vertellen, is Kelly er uitermate in geslaagd een goed tijdsbeeld neer te zetten van het Amerikaanse leven tijdens de tweede helft van de 19e eeuw. Zo heeft ze perfect weergegeven hoe de verschillen tussen mannen en vrouwen waren en hoe het er op het slagveld tijdens de burgeroorlog aan toe ging. Gedetailleerd bespreekt Kelly de oorlogsmiddelen die werden gebruikt, maar ook hoe de medische gezondheidszorg was ingericht, hoe amputaties werden gedaan en hoe vrouwen werden geacht zich niet te bemoeien met de verpleging van zieken. Daarnaast heeft de schrijfster een nauwgezet beeld geschetst van het leven van een slaaf op een plantage, welke beperkingen zij hadden, hoe het is om eigendom van iemand te zijn en losgescheurd te worden van familie. Tot slot heeft Kelly getracht het tijdsbeeld compleet te maken door het verhaal vanuit het perspectief van de eigenaresse van de plantage te belichten. Maar daar waar de sympathie voor Georgy en Jemma gedurende de bladzijden alleen maar groeit, is er geen enkele vorm van begrip te voelen voor de afschuwelijke manier waarop Anne-May zich gedraagt.

De gedetailleerde wijze waarop Kelly schrijft, zorgt er enerzijds voor dat de verhalen van elk van de vrouwen perfect tot leven komen. Zonder enige moeite zal de lezer opgaan in de omstandigheden omstreeks 1860. Anderzijds zorgt deze bloemrijke manier van vertellen ervoor dat, zeker in het begin, het plot lastig te volgen is. De auteur neemt uitgebreid de tijd om de vrouwen te introduceren, maar doordat in beginsel niet duidelijk is hoe de verhaallijnen zich tot elkaar verhouden en er veel namen van zowel personages, als plantages en plaatsen voorbij komen, zorgt dit voor een brij aan informatie. De lezer zal krampachtig proberen alle kennis op te slaan en aan elkaar te knopen waardoor het moeizaam is in een fijne leesflow te komen. Het duurt lang voordat het verhaal enige vaart krijgt, maar wie volhardt zal worden getrakteerd op een waardevolle en zeer boeiende roman gebaseerd op waargebeurde feiten.

Zonnebloemzussen, vertaald door Iris Bol en Marcel Rouwé, is een omvangrijke historische roman met verschillende verhaallijnen en belangrijke thema’s als slavernij en vrouwenrechten, maar waarbij ook liefde, familie, vrijheid en menselijkheid een essentiële rol spelen. Het is waardevol om meer te lezen over een periode die zo belangrijk is geweest voor de wereldgeschiedenis, waarbij Martha Hall Kelly terecht niet geschroomd heeft de gruwelijkheden te illustreren. Zonnebloemzussen gaat over geschiedenis die verteld moet worden.